Fotolexicon, 21e jaargang, nr. 36 (november 2004) (nl)

Fred Hazelhoff

Johan Degewij

Extract

Fred Hazelhoff is in Nederland en in beperktere mate ook buiten de grenzen bekend geworden als een belangrijke natuurfotograaf. Deze bekendheid kreeg hij door de talrijke publicaties van fotoboeken en artikelen van zijn hand in foto- en natuurtijdschriften die vanaf de jaren zestig van de twintigste eeuw met regelmaat verschenen. Naast zijn werk als freelance fotograaf had Hazelhoff een volledige werkkring als vormgever. Hij was jarenlang redacteur en auteur bij het tijdschrift Foto en in die functie heeft hij veel fotografen bij het publiek bekend gemaakt, geïnspireerd en beïnvloed. Regelmatig gaf hij lezingen en organiseerde hij ‘fotoreizen’ voor liefhebbers van natuurfotografie.

Biografie

.
1925	Frank Frederik (Fred) Hazelhoff wordt op 15 juli geboren te Delft als zoon van Frank Frederik Elias Hazelhoff, hoofdcommies Uitvoerende werken bij Rijkswaterstaat (geboren te Langweer op 11 april 1884) en Anna van der Wal (geboren te Gaasterland op 20 juni 1886).
1928	Op 22 mei verhuist het gezin Hazelhoff naar de Cornelis Houtmanstraat 49 te Den Haag.
1937-‘44	Fred Hazelhoff volgt een middelbare schoolopleiding in Den Haag. De 4e klas HBS maakt hij af aan de “Tijmstra’s Scholen” NV, een school die bekend staat om zijn strenge regiem. Daarna volgt hij de eenjarige opleiding Decoratieve Nijverheidskunst bij de Academie van Beeldende Kunsten in Rotterdam.
1945	Hazelhoff duikt onder in Louwmeer en Ilpendam.
	Op 3 maart brandt het ouderlijk huis in Den Haag af tijdens het bombardement op het Bezuidenhout.
	Op 23 juni verhuist het gezin naar de Broekslootkade 55 te Den Haag en daarna op 28 november naar de Hart Nibbrigkade 76 te Den Haag.
	Hazelhoff begint aan de vierjarige opleiding reclameontwerpen aan de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.
1949	Bij Gerrit Kiljan, docent aan de Academie, doet Hazelhoff een project voor de Koninklijke Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek NV te Delft.
	Op 9 juli ontvangt hij het getuigschrift van de Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag.
	Hazelhoffs vader overlijdt op 16 december aan suikerziekte.
1950	In mei en juni verricht Hazelhoff teken- en decoratiewerkzaamheden bij de Bataafsche Petroleum Maatschappij (BPM) in Wassenaar.
	Hazelhoff gaat in militaire dienst en wordt geselecteerd voor uitzending naar Indonesië.
1951	Hij gaat in maart met militair groot verlof.
	Hazelhoff wordt op 1 mei assistent van de chef van de afdeling reclame van de Koninklijke Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek NV te Delft.
1952	Op 1 januari wordt Hazelhoff bevorderd tot ontwerper.
ca. 1953	Hij gaat samenwonen met Suzanne Stückje, de weduwe van een Duitse piloot.
1953	Hazelhoff begint op 15 mei met lay-out werkzaamheden in dienst van reclameadviesbureau HOU MAET te Amsterdam.
1954	Per 31 augustus verlaat hij de betrekking bij HOU MAET en treedt op 1 september als ontwerper in dienst bij de BPM.
1958	Hazelhoffs moeder overlijdt op 11 januari.
1960	Op 1 januari wordt de naam BPM gewijzigd in Shell Nederland NV.
	Fred Hazelhoff trouwt met Anthonia Gerarda Maria (Toinni) Akemann (geboren op 4 april 1940). Hij heeft haar op het Shell hoofdkantoor ontmoet.
1961	Fred en Toinni Hazelhoff wonen in de Louise de Colignystraat 156 in Den Haag.
	Hij ontwerpt een demontabele aardolietentoonstelling, een levensboom op de Floriade in Rotterdam en programma’s voor zeilwedstrijden.
1963	De Hazelhoffs verhuizen op 1 november naar de Uhlenbeckstraat 67 in Voorburg.
1964	Op 20 februari wordt zoon Ulco Jelles geboren.
1965	Hazelhoffs eerste boek Leven in vrijheid komt uit.
1966	Hij wordt per 1 januari hoofd van de afdeling vormgeving en persfotografie bij uitgeverij Misset in Doetinchem. Het gezin Hazelhoff verhuist naar de Bergstraat 2 in Zelhem.
1967	Op 12 december wordt zoon Tjarda Thijmen geboren.
1968	Hazelhoff maakt met Wim Noordhoek een reis door Spanje.
	Vanaf september gaat hij voor het tijdschrift Foto de vormgeving verzorgen.
1970	Vanaf januari maakt Hazelhoff ook deel uit van de redactie van Foto.
1971-‘74	In de studiejaren 1971-1972 en 1973-1974 is Hazelhoff docent vormgeving en fotografie aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam.
1972	Hij maakt een reis door de Camargue in Zuid-Frankrijk.
1973	Op 17 mei komt het boek Dierenrijk Nederland uit.
	Hazelhoff wordt door Misset voor een dag per week vrijgesteld om het hoofdredacteurschap van Foto te behartigen.
1974	Hazelhoff wordt in april afgewezen bij een sollicitatie naar de functie van hoofd afdeling natuurgebieden bij het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk werk.
1975-‘80	Twee avonden per week geeft hij les in grafische vormgeving aan de AKI in Enschede.
1975-2001	In het laatste kwart van de twintigste eeuw maakt Hazelhoff jaarlijks vele reizen. Zijn reisdoelen liggen zowel in Europa als in Afrika, Azië en Noord- en Zuid-Amerika. Hij bezoekt in deze decennia de volgende landen en plaatsen (in alfabetische volgorde):
	Ameland (maart 1993).
	Argentinië, Patagonië en Vuurland (24 oktober tot en met 2 november 1990).
	Azoren (mei en juni 1995).
	Botswana (23 september tot en met 2 oktober 1989).
	Canada, (Rocky Mountains 1984 en september 1985; 23 september tot en met 7 oktober 1990; september 1991; Algonquin 1991).
	Denemarken (23 augustus tot en met 29 september 1996).
	Finland (half augustus tot half september 1989; 23 augustus tot begin september 1993; 23 augustus tot en met 29 september 1996; 21 april tot en met 1 juni 2001).
	Griekenland (13 tot en met 26 april 1992).
	Frankrijk, Bretagne (juni 1989).
	Frans-Guyana (voor agentschap Foto Natura 1995; februari 1996).
	India (februari 1975; 7 tot en met 17 januari 1987), Ladakh en Kashmir (8 tot en met 17 juni 1982; 7 tot en met 25 januari 1988).
	Italië, Toscane (juni 1986).
	Kenia (1977; 24 februari tot en met 8 maart 1978; 6 tot en met 22 september 1983; september 1986).
	Malawi (26 oktober tot en met 11 november 1994).
	Marokko (april 1988; 21 tot en met 30 maart 1992; 24 november tot en met 3 december 1999).
	Nepal (1980; 1981).
	Nieuw Zeeland (29 oktober tot en met 16 november 1996).
	Noorwegen (15 juli tot 4 augustus 1979; 23 augustus tot en met 29 september 1996; Oslo 26 juli tot 18 augustus 1982; de Lofoten en Lapland 17 mei tot en met 21 juni 1996; Lapland mei 1999).
	Oostenrijk (januari 1993).
	Orkney eilanden (mei 1989).
	Polen (Bialowiecza augustus 1976; Biebrza 22 tot en met 26 oktober 1991 en 8 tot en met 24 mei 1992).
	Rügen, Noord-Duitsland (begin oktober 1993).
	Scandinavië (26 september tot en met 10 oktober 1987 samen met Rob Reijnen; eind augustus tot eind september 1988; 13 mei tot en met 19 juni 2000; september 2001).
	Schiermonnikoog (april 1999).
	Schotland (1983; mei 1989; voor agentschap Foto Natura 1994).
	Shetland eilanden (11 tot en met 25 juni 1983).
	Spanje (Barcelona eind maart 1988; 5 tot en met 15 februari en 27 maart tot en met 10 mei 1994).
	Spitsbergen (met expeditieschip “Plancius” 26 juni tot en met 11 juli 1986; 23 juni tot en met 7 juli 1987; 26 augustus tot en met 21 september 1992).
	Sri Lanka (27 maart tot en met 5 april 1985).
	Tanzania (13 tot en met 29 januari 1979; 1980; 1981; najaar 1984; september 1986; februari 1989; 23 september tot en met 2 oktober 1989).
	Tenerife (augustus 1999).
	Verenigde Staten (Florida januari 1998; San Diego 3 januari tot en met 9 februari 1999).
	IJsland (juli 1975; juli en augustus 1984).
	Zweden (oktober 1975; half augustus tot half september 1989; 26 augustus tot en met 21 september 1992; 23 augustus tot begin september 1993; september 1995; 23 augustus tot en met 29 september 1996; augustus/september 1998; 19 september tot en met 7 oktober 2000).
1980	Op 23 mei wordt tijdens de opening van een expositie in het Aardhuis te Hoog Soeren het door Elsevier uitgegeven boek De Vierjaargetijden geïntroduceerd, met foto’s uit verschillende gebieden in Europa. Dit project is ondersteund door de Stichting Wildbeheer Veluwe. De Vier jaargetijden is ook in het Engels uitgegeven.
1981	In december 1981 wordt het boek Dier gezien uitgebracht bij Elsevier Focus met foto’s van Hazelhoff en tekst van Hans Bouma.
1982	Hazelhoff trekt zich terug uit de redactie van Foto.
1986	Op 1 juni verlaat Hazelhoff Misset via een vervroegd-pensioenregeling.
1988	In het voorjaar komt bij uitgeverij La Rivière & Voorhoeve het boek Dichtbij-veraf uit met foto’s van Hazelhoff gemaakt in Noord-Europa. Hij schrijft daarbij over zijn fotografische technieken.
1989	Onderweg naar Finland krijgt Hazelhoff de eerste symptomen van suikerziekte.
1990	Hazelhoff krijgt steeds meer last van suikerziekte en angina pectoris. Ook vermindert in de komende jaren zijn gehoor.
1991	Het boek Natuurlijk Nederland komt uit.
1991-‘92	Hazelhoff werkt voor het Wereld Natuurfonds aan een uitvoerige opdracht in de Biebrza moerasvelden van noordoostelijk Polen.
1994	Het boek Nature phenomena, dat hij samen met Rob Reijnen maakt, komt uit; zevenenzestig foto’s zijn van Hazelhoff. In het najaar komt bij uitgeverij Inmerc het boek Landschappen in Nederland uit, met foto’s van Hazelhoff en Martin Kers.
1994-2003	Hazelhoff wordt voor talloze opdrachtgevers vertegenwoordigd door agentschap Foto Natura.
2000	Op 18 september ontvangt Hazelhoff de onderscheiding Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
	Ter ere van zijn vijfenzeventigste verjaardag en voor zijn vijftigjarig jubileum als natuurfotograaf wordt hij in Zelhem geëerd met een tentoonstelling.
	Het boek In touch with nature, dat hij samen met Rob Reijnen maakt, verschijnt. Zestig foto’s in dit boek zijn van Hazelhoff.
2002	Op 6 januari maakt Hazelhoff een val en raakt geleidelijk in coma. Hij lijdt aan een ongeneeslijke hersenbloeding en is gedeeltelijk verlamd. Hij overlijdt op 31 januari en wordt gecremeerd. Zijn as wordt verstrooid bij zijn lievelingsbomen in de Achterhoek en in Lapland.
2003	In mei komt postuum bij Uitgeverij Gherre in Terborg het boek Ode aan de Achterhoek uit met tekst van Frans Buissink; alle foto’s zijn van Hazelhoff.

Beschouwing

Fred Hazelhoff stond bekend als een gepassioneerde, maar ook wat nukkige fotograaf met een grote liefde voor de natuur. Hij was perfectionistisch, gedisciplineerd, onafhankelijk en ging recht op zijn doel af. Met kennis van zaken en goed inlevingsvermogen wist hij dieren op essentiële momenten ongemerkt te fotograferen. Hij kan het best worden omschreven als een beeldjager die trots was op zijn fotografische buit die hij aan velen wilde tonen. Zijn gevoeligheid voor commentaar en waardering verborg hij achter een façade van norsheid en arrogantie. Als docent was hij, ondanks zijn enigszins ongemanierd optreden, een boeiend verteller en gaf daarbij veel van zijn fotografische geheimen prijs.

Bij zijn werkgever Shell, waar hij een drukke, fulltime baan als reclameontwerper had, kwam Fred Hazelhoff in contact met zijn toekomstige echtgenote Toinni Akemann. Zij was afkomstig uit een streng katholiek gezin met vijf kinderen. Hazelhoffs ouders gingen naar broederschaphuizen. Zelf was hij niet kerkelijk. De energieke Toinni Akemann stimuleerde Hazelhoff om te reizen en zich onder mensen te begeven. Van huis uit had hij geringe vaardigheden om contacten te leggen. Hij was over het algemeen niet zo gecharmeerd van de mensheid en vond meer rust in de natuur. Op oudere leeftijd werd hij milder en gaf hij minder aanstoot.

Fred Hazelhoff groeide op als enig kind in een ambtenarenmilieu in Den Haag. Hij vond dat hij een slechte jeugd had gehad, omdat hij ouderliefde moest ontberen. Zijn moeder, een struise Friezin, was gastvrij en zorgzaam, maar ook dominant en mopperig. Zijn vader, een stugge Fries, was meegaand, vaak ziek en enigszins depressief. Hij nam Fred op jonge leeftijd mee op wandelingen in de natuur. Zijn interesse voor de natuur werd ook aangewakkerd door boeken over de natuur, waaronder de albums die werden uitgegeven door de Verkade fabrieken.

Als kind kreeg Fred hersenvliesontsteking, waardoor zijn geheugen hem soms in de steek liet. Namen van vogels wist hij echter altijd direct en met grote beslistheid te noemen. De kunstschilder Pieter de Regt kwam regelmatig bij zijn ouders aan huis. Fred kwam ook regelmatig bij hem op het atelier en bezocht zijn tentoonstellingen en ontdekte zo de wereld van het verbeelden van de natuur.

Om gedwongen tewerkstelling in Duitsland te voorkomen dook Fred Hazelhoff tijdens de Duitse bezetting onder in Louwmeer en Ilpendam. Bij het bombardement op het Haagse Bezuidenhout op 3 maart 1945 werd zijn ouderlijk huis getroffen. Hij zag vanuit de dekking op straat zijn huis afbranden. Vlak voor de bevrijding werd hij met een vriend in een verboden gebied in de Wassenaarse duinen door de Duitsers opgepakt en voor een vuurpeloton gezet. Op het laatste moment werd de fusillade afgelast. De reden daarvan is onbekend. Over deze ervaringen sprak hij zelden, maar zij keerden als nachtmerries op zijn sterfbed terug.

Hazelhoff kreeg tekenles aan de Academie van Beeldende Kunsten in Rotterdam, waar hij de opleiding Decoratieve Nijverheidskunst volgde. Zijn leraar stelde een map met tekenwerk samen waarmee Hazelhoff zich aanmeldde bij de afdeling reclameontwerpen van de Haagse Academie van Beeldende Kunsten. Hij werd aangenomen en kreeg theorie- en praktijklessen fotografie en ontwerpen van Gerrit Kiljan, Paul Schuitema en Gerard de Vries. Hij vond hun lessen inspirerend. Op de academie trok Hazelhoff intens op met Rob Parry. Samen behoorden zij tot de beste leerlingen van de afdeling reclameontwerpen en kregen de leuke opdrachten, waarbij Hazelhoff vooral maquettes fotografeerde. Het maken van affiches vond hij nog boeiender. Ook met zijn klasgenote Lies Wiegman had Hazelhoff een goede band. Zij gingen vaak samen zeilen. Lies Wiegman maakte graag buitenfoto’s en zij zette Hazelhoff er toe aan om ook in de natuur te gaan fotograferen. Hij begon met een Rolleiflex en een platencamera landschappen te fotograferen. Na zijn academietijd ruilde hij deze camera’s in voor een Leica met een 135mm telelens. Hiermee ging hij vogels fotograferen, onder andere op het landgoed Het Loo.

Van meet af aan voelde Hazelhoff zich aangetrokken tot het fotograferen van dieren. Hij had daartoe geen opleiding gehad en moest op zijn instinct afgaan. Vanaf het begin van de jaren zestig ging hij vrijwel jaarlijks in de herfst naar Het Loo om er herten te fotograferen tijdens de bronst. Door de dieren scherp te observeren en hun manier van leven te bestuderen ontwikkelde hij het vermogen om te anticiperen op hun gedrag. Dat deed hij ook later in Afrika en in andere continenten. Hij gebruikte soms fluitjes en toeters om de lokroep van dieren na te bootsen om hen dichter voor zijn lens te krijgen. Bang om oog in oog met een grote olifantstier te staan, was hij niet.

Later in zijn leven maakte zijn ‘jachtinstinct’ steeds meer plaats voor filosofische beschouwing en schoonheidsbeleving van het landschap. Dat vergde een andere benadering. Over een monumentale boom in het bos of over een grote vlakte met bloemen in een alpenwei zei hij in een interview: “Ik raak ze aan en loop er meerdere malen omheen. Ik praat ook heel vaak met mijn onderwerp. Gevoelsmatig probeer ik de samenhang van de natuur te begrijpen; probeer te voelen wat zij moeten doorstaan. Daarom moet je natuurfotografie alleen uitoefenen, omdat je je in je eentje beter kunt concentreren.”

In 1965 kwam Hazelhoffs eerste boek, Leven in vrijheid, uit bij uitgeverij A. Roelofs van Goor in Amersfoort. Naar aanleiding van het verschijnen van dit boek kreeg hij in 1966 een aanbod van Harald Christern om bij uitgeverij Misset in Doetinchem te komen werken. De uitgever wilde een nieuwe huisstijl creëren voor een veertigtal vakbladen. Hazelhoff nam het aanbod aan. Hij kreeg de leiding over zes vormgevers en drie persfotografen. Hij had bij de directie bedongen dat hij, deels ook in werktijd, kon werken aan zijn oeuvre als fotograaf, bijvoorbeeld om tijdens de hertenbronst te gaan fotograferen. Hazelhoff had als voornaamste opdracht om de verstofte ontwerpstijl van de grafisch ontwerpers bij Misset te vernieuwen. Bij het aannemen van nieuwe ontwerpers, vooral afkomstig van buiten de ‘Doetinchemse’ school, kon hij langzamerhand een nieuwe stijl doordrukken. Medewerkers die hem toen steunden en het bedrijf later als freelancer verlieten bleef hij jarenlang trouw opdrachten toespelen. Hij communiceerde niet gemakkelijk met medewerkers, maar werd desondanks door velen gerespecteerd. In 1969 werden zowel uitgeverij Focus in Haarlem als uitgeverij Misset met onder meer hun tijdschriften Focus en Foto door Elsevier overgenomen. Hazelhoff verzorgde voor de nieuwe uitgever een grondige ‘restyling’ van beide bladen. Hij werd ‘co-editor’ en redacteur fotografische vormgeving genoemd.

In februari 1967 startte Hazelhoff in het tijdschrift Foto een serie presentaties van het werk van Nederlandse fotografen (niet alleen natuurfotografen) met daarbij een beschrijving van zijn indrukken van de betreffende persoon. Het eerste artikel ging over de door hem bewonderde Meinard Woldringh. In deze presentaties bracht Hazelhoff tot in de jaren negentig een vijftigtal fotografen voor het voetlicht. In zijn commentaren op hun werk kwam ook zijn eigen visie als kunstenaar en fotograaf naar voren.

In 1968 maakte Fred Hazelhoff een reis naar Spanje met Wim Noordhoek. Zij kenden elkaar al langer als leden van de Nederlandse Fotografen Kunstkring (NFK) en de Nederlandse Leica Kring, maar het was hun eerste gezamenlijke project. De drie artikelen die zij hierover in 1968 en 1969 in Foto publiceerden, worden door velen als van een aparte klasse beschouwd. Zij getuigen van de passie van twee gedreven en vrijgevochten fotografen. De onderwerpen waren: Het Struktuurlandschap, Mensen en Dorpen, Bomen, Bossen en Bergen. Hazelhoffs proza beschrijft een aantal onvergetelijke anekdotes over het onorthodoxe optreden van Wim Noordhoek, technische details en discussies over vormgeving en werkwijze. Bij een foto staat de naam van Wim Noordhoek, maar Hazelhoff plaatste in werkelijkheid zijn eigen, veel scherpere foto, gemaakt vanuit hetzelfde standpunt.

In het midden van de jaren zeventig begon Hazelhoff samen met Wim Broekman groepsreizen te organiseren. In de eerste door hen georganiseerde fotoreizen ging er wel eens wat mis, omdat Hazelhoff zich erg egocentrisch kon opstellen. Het gebeurde bijvoorbeeld dat, wanneer een onbespied dier te zien was, Hazelhoff eerst alleen vooruit ging en foto’s maakte tot irritatie van de wachtende groep. Na 1977 maakten de organisatoren bij een nieuwe bestemming eerst een ‘proefreis’ om de omstandigheden te peilen. De resultaten daarvan werden in het tijdschrift Foto gepubliceerd. De organisatie van de reizen werd steeds vaker door de sociaal vaardigere Wim Broekman gedaan, waarbij de naamsbekendheid van Hazelhoff de deelnemers moest trekken. Hazelhoffs beschrijvingen van ‘proefreizen’ in Foto waren goed op de doelgroep afgestemd. Zijn schrijfstijl, in de vorm van een geschreven voordracht met spreektaal doorspekt, was boeiend, pakkend en vertrouwenwekkend en werd effectief ingezet om klanten voor de definitieve reis aan te trekken. Hazelhoff is met ruim twintig groepsreizen meegegaan. Ook raakte hij betrokken bij een aantal reizen die door het in 1979 bij VNU uitgebrachte tijdschrift Grasduinen werden georganiseerd. Hazelhoff maakte voor dit blad eveneens ‘proefreizen’, zoals hij ook voor Foto had gedaan. Na zijn pensioen ging Hazelhoff voornamelijk met zijn vrouw op reis, bij voorkeur naar Scandinavië.

Op een drukbezochte persconferentie op 17 mei 1973 werd het door Elsevier uitgegeven boek Dierenrijk Nederland met Hazelhoffs foto’s en tekst door de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) als ‘Boek van de Maand’ geïntroduceerd. Dit project werd ondersteund door de afdeling Natuurbescherming van de Raad van Europa. Met een oplage van omstreeks 160.000 exemplaren en artikelen en recensies in ruim tachtig kranten werd Hazelhoff een van de publieke figuren die het besef van de achteruitgang van de natuur in Nederland aanwakkerde. Zijn aanpak – door middel van indringende beelden het mooie en unieke van de natuur laten zien – sprak aan. Stukken uit Hazelhoffs proza werden vaak geciteerd, zoals: “De inspanningen van allerlei overheden zal weinig uithalen als wij niet met onszelf beginnen. We zouden de zaak bij de bron aanpakken als we nu eens ophielden onze tuinen en gazons met chemicaliën te lijf te gaan en ons afval in de natuur te laten rondslingeren.”

Hazelhoff werd in dit jaar, 1973, ook voorzitter van het ‘Veluwe-initiatief, bestaande uit een groep van vier regionale kranten en enige planologen en biologen. Het doel van de groep was de verdere ontluistering van de Veluwe tegen te gaan.

Ook tegenover mensen die zich met de natuur inlieten betoonde Hazelhoff zich kritisch. Eind jaren zeventig schreef hij voor het tijdschrift Vogels een artikel waarin hij zich kritisch uitliet over de praktijken van het ringen van vogels. Door tussenkomst van de directeur van de vogelbescherming werd dit artikel niet geplaatst.

Hazelhoff heeft zijn foto’s in veel foto- en natuurtijdschriften, dagbladen en boeken kunnen publiceren, vaak in grote oplagen. In het begin van de jaren zeventig groeide de behoefte aan een specialistisch tijdschrift over natuur. Bij Misset waren er plannen om een nieuw tijdschrift Buiten uit te brengen naar een concept van Hazelhoff, maar dit ging niet door wegens slechte economische omstandigheden en een niet voldoende actief management. Aan het eind van dat decennium leverde Hazelhoff artikelen en foto’s aan het tijdschrift Grasduinen. In 1988 bemoeide hij zich met de gewoonten van de vormgevers van Grasduinen in drie artikelen over dierfotografie: met een blauwe, handgeschreven tekst gaf hij commentaar bij zijn proza, waarbij hij belangrijke stukken onderstreepte. Hij gebruikte poëtische titels: ‘Avonturen tussen visie en werkelijkheid’, ‘Toveren met glas’, en ‘Stilstaan bij beweging’. Het was een aardig staaltje van lesgeven aan vormgevers en schrijvers. Bij deze artikelen plaatste hij zijn beste foto’s.

In het midden van de jaren zeventig kwam Hazelhoff in contact met Rob Reijnen, destijds sales en marketing manager bij de Nederlandse vestiging van 3M Corporation (Minnesota Mining & Manufacturing). Dat contact leidde tot velerlei publicaties. Vanaf 1985 werden door 3M ieder jaar in vijftien landen kalenders met foto’s van Hazelhoff en Rob Reijnen (op 50/50 basis) uitgegeven in een totale oplaag van 28000 exemplaren. Het aandeel van Hazelhoff in deze kalenders is vanaf 2004 overgenomen door Wim Weenink. In 1994 maakten Hazelhoff en Reijnen samen het boek Nature phenomena (oplaag 7500 exemplaren) en in 2000 het boek In touch with nature (oplaag 6000 exemplaren). De boeken waren goed verzorgd en de druk was van hoge kwaliteit. Zij werden aan zakenrelaties van 3M geschonken.

In augustus 1983 werd in Vaassen een expositie Dier en landschap in Nederland gehouden met een keuze uit Hazelhoffs beste werk. Door een artikel in ongeveer dertig (meest regionale) kranten, met de pakkende titel ‘In september barst op de Veluwe het liefdestumult onder de edelherten los’, werd het publiek over deze uitgave geïnformeerd.

Ondanks zijn stugge karakter voelde Hazelhoff de behoefte om zijn kennis aan anderen over te dragen. In de studiejaren 1971-1972 en 1973-1974 gaf hij les in vormgeving en fotografie aan de Academie van Beeldende Kunsten in Rotterdam. Op de redactie van Foto doceerde hij op een meer informele manier. Vanaf 1973 tot circa 1982 ontvingen Hazelhoff en Wim Broekman wekelijks fotografen op de redactie die graag hun werk in Foto wilden publiceren. Bij deze gesprekken nam Hazelhoff alle tijd om ‘college’ te geven. Tussen 1975 en 1980 was hij twee avonden per week docent grafische vormgeving aan de Academie voor beeldende kunst & vormgeving (AKI) in Enschede. In de ogen van collega-docenten kwam hij over als een onafhankelijk persoon die geen blad voor zijn mond nam. Dierenfotografie was vanzelfsprekend een belangrijk onderwerp in zijn lessen.

Hazelhoff gaf daarnaast regelmatig lezingen over natuurfotografie in Nederland en andere Europese landen, Azië, Afrika, Canada en de Verenigde Staten, waarbij hij bij voorkeur ongepubliceerde dia’s liet zien. Hij was een goed spreker – veelzijdig in zijn manier van vertellen – met veel charisma, durf en technische kennis. Soms irriteerde hij zijn toehoorders, omdat hij dieren met mensen vergeleek, bijvoorbeeld de rode kam van een korhaan bij het baltsen met mannen die een rode nek krijgen als zij zich opwinden of kwaadmaken.

Hazelhoff heeft zijn fotografie goed kunnen verkopen via Danny Ellinger die hij al sedert 1987 kende. Ellinger nam in 1992 een agentschap over dat hij vervolgens Foto Natura noemde. In 1994 begon hij Hazelhoffs werk te verkopen. Tot 1998 werden er gemiddeld driehonderd foto’s per jaar verkocht en daarna zakte dit terug tot tweehonderd per jaar. Tijdschriften en dagbladen waaraan Foto Natura Hazelhoffs foto’s leverde waren onder meer: AD Magazine, Banjer, Bobo, Eindhovens Dagblad, NCRV-gids, Panda. Maandblad van het Wereld Natuurfonds Nederland, Vogels en Vrije Vogels. Ook leverde het agentschap Hazelhoffs foto’s aan bekende instellingen voor natuurbeheer, waaronder Dierenbescherming, Staatsbosbeheer, Het Limburgs Landschap, Landschap Noord-Holland, Natuurmonumenten, Duinwaterbedrijf Zuid-Holland en het Wereld Natuur Fonds. Verder behoorden ook ANWB, Disneyland, Teleac, de VARA, Stichting Doen en vele uitgeverijen tot de afnemers. Hazelhoff was niet de enige natuurfotograaf bij Foto Natura; ook Flip de Nooyer bijvoorbeeld werkte voor dit agentschap.

Ellinger organiseerde een aantal expedities waaronder in 1994 een reis naar Schotland met de fotografen Piet Munsterman, Eddy Marisse, Tineke Dijkstra, Fred Hazelhoff, Wil Meinderts en Willem Kolvoort. Het artikel in Grasduinen over deze reis geeft bij de foto’s de namen van de fotografen niet prijs. In oktober 1996 werden in Grasduinen de resultaten van een reis van Hazelhoff naar Frans Guyana voor Foto Natura gepubliceerd.

Hazelhoffs archief bestaat uit 20.000 zwart-wit negatieven, opgenomen tussen de jaren vijftig en het begin van de jaren zeventig. Daarna maakte hij circa 35.000 kleurendia’s. Hij werkte alleen met Leica camera’s. De dierenfotografie deed hij voornamelijk met 400 en 560 mm lenzen en met een 280mm lens met extender. Later in zijn leven wilde hij dichter bij zijn objecten komen en gebruikte kortere lenzen om ook het landschap meer in zijn beelden te betrekken. In zijn foto’s is goed te zien dat hij evenzeer vormgever is als fotograaf. Scherpte, kleuren en composities zijn in perfecte balans. Zijn onderwerpen vullen het gehele beeld. Hij schreef in een van zijn artikelen: “Zelf moet ik me onder de professioneel werkende fotografen rangschikken. Ik leef er niet van, maar werk er wel naar. Dus u kunt me streng beoordelen.”

Hij heeft zich nooit laten verleiden door de ideeën en behoeften van commerciële opdrachtgevers, omdat hij financieel niet van hen afhankelijk was. Bij het fotoselectieproces was wel het advies van zijn gezin voor hem belangrijk.

Hazelhoff noemde zijn wijze van fotograferen ‘illusioneel natuurrealistisch’. Ondanks deze fraaie benaming heeft hij zijn leven lang moeten vechten tegen de lage status die natuurfotografie in het algemeen en dierfotografie in het bijzonder had onder velen van de zich tot de elite rekenende collega-fotografen. Ook in de geschiedschrijving over fotografie kwam deze richting niet erg uit de verf. Dat bleef zo tot in de jaren tachtig een nieuw type ‘landschapsfotografie’ opkwam, waarin niet alleen de natuur, maar meer nog de omgeving zoals de mens die – al dan niet doelbewust – vormgaf. Onder invloed van kritische maatschappelijke bewustwording werden het stadslandschap, het milieu en de gebouwde omgeving populaire onderwerpen, zowel onder reportagefotografen als onder fotografen in de beeldende kunst sector. De wereldwijde milieuproblematiek die in de jaren tachtig pas goed werd onderkend, had als positief effect dat men de natuur met andere ogen ging zien. Natuurfotografen als Fred Hazelhoff, Frans Lanting en Martin Kers en een natuurfilmer als Hugo van Lawick speelden in Nederland een voorname rol in die mentaliteitsverandering.

Documentatie

Primaire bibliografie

(eigen publicaties: tekst, eventueel met foto’s, maar ook fotoboeken e.d.)

F.F. Hazelhoff (tekst en foto’s), Leven in vrijheid, Amersfoort (Roelofs van Goor) z.j. [1965].

F.F. Hazelhoff (tekst en foto’s), Kempende kemphanen en kampende korhanen, in Kampioen. Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandsche Toeristenbond 80 (juli 1965) 7, p. 436-436.

Hazelhoff, Bronsttijd op de Veluwe, in De Boerderij 55 (7 oktober 1970) 1, p. 112-113 (met foto’s).

F.F. Hazelhoff (tekst), Dierenfotografie, in Dick Boer, Paul Heyse en L. Roosens (hoofdred.), Focus Elsevier Foto en Film Encyclopedie, Amsterdam/Brussel (Focus/Elsevier) 1971, 3de geh. herz. dr., p. 135-139.

F.F. Hazelhoff (tekst), Landschapsfotografie, in Dick Boer, Paul Heyse en L. Roosens (hoofdred.), Focus Elsevier Foto en Film Encyclopedie, Amsterdam/Brussel (Focus/Elsevier) 1971, 3de geh. herz. dr., p. 341-344.

F.F. Hazelhoff (tekst en foto’s), Dierenrijk Nederland, Amsterdam etc. (Deltos Elsevier) 1973.

Kalender 1979 Het edelhert op de Veluwe, Utrecht etc. (N.V. Levensverzekeringsmaatschappij Utrecht etc.) 1978.

Fred Hazelhoff, De vier jaargetijden. Natuurfotografie met Fred Hazelhoff, Amsterdam [etc] (Focus) 1980.

Fred Hazelhoff en Hans Bouma, Dier gezien. Beschermde dieren in Nederland en België, Amsterdam etc. (Elsevier) 1981.

F.F. Hazelhoff (tekst), Landschapsfotografie, in P. Heyse (hoofdred), Focus Elsevier Foto en Film Encyclopedie, Amsterdam/Brussel (Focus) 1981, geh. herz. en uitgebr. dr. in full color, p. 762-764 (met foto’s).

F.F. Hazelhoff (tekst), Wildfotografie, in P. Heyse (hoofdred), Focus Elsevier Foto en Film Encyclopedie, Amsterdam/Brussel (Focus) 1981, geh. herz. en uitgebr. dr. in full color, p. 416-419 (met foto’s).

Hans Bouma, Toinni Hazelhoff (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Liefde is alles, Baarn (Bosch & Keuning) 1986.

Fred Hazelhoff (tekst en foto’s), Dichtbijveraf. Foto-avonturen in Noord-Europa, Kampen (La Rivière & Voorhoeve) 1988.

Hans Bouma.Toinni Hazelhoff (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Warme wereld, Kampen (Kok) 1989.

Fred Hazelhoff (tekst en foto’s), Natuurlijk Nederland, Kampen (La Rivière & Voorhoeve) 1991.

Martin Kers, Fred Hazelhoff (foto’s) en Sietzo Dijkhuizen (tekst), Landschappen in Nederland, Wormer (Inmerc) 1994 (idem Engelse ed.).

Rob Reijnen en Fred Hazelhoff, Nature phenomena, z.p. (3M Nederland) 1994 (met foto’s).

Fred Hazelhoff en Rob Reijnen, In touch with nature, z.p. (3M Innovations) 2000 (met foto’s).

Hans Bouma, Toinni Hazelhoff (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Droom je dromen, Kampen (Kok) 2001.

Frans Buissink (tekst), Ode aan de Achterhoek. De Achterhoek gezien door natuurfotograaf Fred Hazelhoff, Terborg (Gherre) 2003.

in Foto:

F.F. Hazelhoff, De 16 fototentoonstellingen van de Photokina, 21 (december 1966) 12, p. 506-511.

F.F. Hazelhoff, 26e Nationale fototentoonstelling (Kerstsalon) “De vrouw en haar wereld”, 22 (januari 1967) 1, p. 46-47.

F.F. Hazelhoff, World Press Photo II, 22 (februari 1967) 2, p. 59-60.

F.F. Hazelhoff, Het werk van Meinard Woldringh, 22 (februari 1967) 2, p. 70-87.

F.F. Hazelhoff, Siem Pama dichter en fotograaf, 22 (maartig67) 3, p. 124-137.

F.F. Hazelhoff, Fototentoonstelling van William Klein, 22 (april 1967) 4, p. 174-176.

F.F. Hazelhoff, Gevaert-Agfa dagen in Lunteren, 22 (april 1967) 4, p. 211-212.

F.F. Hazelhoff, Modetentoonstelling 1966. Textilia – Texpress, 22 (mei 1967) 5, p. 225.

F.F. Hazelhoff, NFK in discussie met Belgische fotografen. Discussie over wel of geen abstracte fotografie tussen Belgische en Nederlandse fotografen, 22 (juni 1967) 6, p. 272-273.

F.F. Hazelhoff, Praktijktest van de nieuwe 400 mm en 560 mm objectieven van Leitz, 22 (september 1967) 9, omslag, p. 440-446.

F.F. Hazelhoff, Werken met lange teleobjectieven, 22 (september 1967) 9, p. 446-464 (met foto’s).

F.F. Hazelhoff, Dit kind … Foto’s van Rees Diepen uit dit kind, 22 (december 1967) 12, p. 590-593.

fh [= F.F. Hazelhoff], Oktoberwedstrijd met vrij onderwerp. Ter introduktie van mijzelf, 22 (december 1967) 12, p. 594-601.

F.F. Hazelhoff, Uit het werk van Wim Noordhoek, 22 (december 1967) 12, p. 602-623.

Hazelhoff, Het werk van fotograaf Fred den Ouden, 23 (januari 1968) 1, p. 16-31.

F.F. Hazelhoff, African image, 23 (februari 1968) 2, p. 60-62.

hazelhoff, Mevrouw Hannie Kiel van Haaf, gastvrouw van de Wipselberg, 23 (maart 1968) 3, p. 121-135.

fh [= F.F. Hazelhoff], Vormgeving – wel en wee (I), 23 (maart 1968) 3, p. 136-137.

fh [= F.F. Hazelhoff], Textilia-texpress modefoto ’67, 23 (april 1968) 4, p. 162-163.

hazelhoff, Vormgeving – wel en wee (II), 23 (april 1968) 3, p. 164-169.

hazelhoff, Fotografen en hun werk. Chris Stapels, 23 (april 1968) 4, p. 169-187.

fh [= F.F. Hazelhoff], Vormgeving – wel en wee (3), 23 (mei 1968) 5, p. 224-225.

hazelhoff, Vormgeving – wel en wee (4 en slot), 23 (juli 1968) 7, p. 352-354.

Hazelhoff, School voor Fotografie en Fototechniek, 23 (augustus 1968) 8, p. 382-384.

Hazelhoff, Het werk van Jan den Boestert, 23 (augustus 1968) 8, p. 388-397.

Hazelhoff, Boudewijn Neuteboom over zijn werk, 23 (september 1968) 9, p. 436-446.

fh [= F.F. Hazelhoff], ‘Photokina 68’ – wereldtentoonstelling van de fotografie, 23 (oktober 1968) 10, p. 474-477.

fh [= F.F.Hazelhoff], Het werk van Jan Henderik, 23 (oktober 1968) 10, p. 488-505.

Fred Hazelhoff, Ter herinnering aan Meinard Woldringh, 23 (november 1968) 11, p. 528-529.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografendag in Zwolle, 23 (december 1968) 12, p. 586.

F.F. Hazelhoff, Een fotoreis door Spanje. 1 – Het structuurlandschap, 23 (december 1968) 12, omslag, p. 587-604 (met foto’s).

F.F. Hazelhoff, Een foto-reis door Spanje. 2. Mensen en dorpen, 24 (januari 1969) 1,p. 12-29 (met foto’s).

F.F. Hazelhoff, Een foto-reis door Spanje. 3. Bomen, bossen en bergen, 24 (februari 1969) 2, p. 72-85 (met foto’s),

fh, Kerst-salon Fotokring “De Liemers”, 24 (februari 1969) 2, p. 86.

F.F. Hazelhoff en R. Smit, Werken met lange teleobjectieven, 24 (februari 1969) 2, p. 90-94.

F.F. Hazelhoff en R. Smit, Werken met lange teleobjectieven (2), 24 (maart 1969) 3, p. 142-149.

F.F. Hazelhoff en R. Smit, Werken met lange tele-objectieven (3), 24 (april 1969) 4, p. 202-210.

Fred Hazelhoff, Ton Emmelot. Discussie met een fotograaf-vervormer, 24 (mei 1969) 5, p. 224-235.

hazelhoff, De dierenfotografie van Henk Verdonk, 24 (mei 1969) 5, p. 240-254.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografie van Fred Heijn, 24 (augustus 1969) 8, p. 397-407.

fh [= F.F. Hazelhoff], Kees van den Berg, 24 (augustus 1969) 8, p. 408-412.

fh [= F.F. Hazelhoff], Van de redactie, 24 (december 1969) 12, p. 579-580.

fh [= F.F. Hazelhoff], Peter Martens. Fotografie is een wapen, 24 (december 1969) 12, p. 623-638.

fh [= F.F. Hazelhoff], Van de redactie, 25 (januari 1970 ) 1, p. 3.

fh [= F.F. Hazelhoff], Creativiteit in gebondenheid, 25 (januari 1970) 1, p. 8-9.

fh [= F.F. Hazelhoff], Boshuizen, Peek, De Munck, Meyer, 25 (februari 1970) 2, p. 66-87.

fh [= F.F. Hazelhoff], Rien Zimmerman, 25 (maart 1970) 3, p. 140-157.

Anoniem [= F.F. Hazelhoff], Foto-safari Oost Afrika, 25 (april 1970 ) 4, p. 188-190.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografen en hun werk. Wouter van Heusden, 25 (april 1970) 4, p. 196-209.

fh [= F.F. Hazelhoff], Michel Szulc Krzyzanowski/Rudolf van Veggel, 25 (juni 1970) 6, p. 302-323.

fh [= F.F. Hazelhoff], Voor U getest. Nogmaals: Ilford FP-4 film, 25 (juni 1970) 6, p. 324-327.

fh [= F.F. Hazelhoff], De fotografie van Jan Lubbers, 25 (juli 1970) 7, p. 340-353.

fh [= F.F. Hazelhoff], Jan van de Kam, 25 (oktober 1970) 10, p. 510-581.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografen en hun werk. Alphons Mineur, 25 (november 1970) 11, p . 554-563.

hazelhoff, Fotografen en hun werk. Julius Behnke, 26 (maart 1971) 3, p. 18-30.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografen en hun werk. Piet van Leeuwen, 26 (juni 1971) 6, p. 22-29.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografen en hun werk. Michel Szulc Krzyzanowski, 26 (augustus 1971) 8, p. 20-25.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografen en hun werk. Jeroen Koning, 26 (september 1971) 9, p. 16-21.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografen en hun werk. Ruth van Crevel, 26 (oktober 1971) 10, p. 34-43.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografen en hun werk. Dirk Buwalda, 26 (november 1971) 11, p. 40-47.

fh [= F.F. Hazelhoff], De Zoel, 26 (december 1971) 12, p. 53-55.

fh [= F.F. Hazelhoff], Spelen in de doka met Lies Wiegman, 27 (januari 1972) 1, p. 34-39.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografen en hun werk. Frits van Santen een universeel vakfotograaf, 27 (maart 1972) 3, p. 50-55.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografen en hun werk. Nederlandse landschappen gefotografeerd door Piet Bosman, 27 (april 1972) 4, p. 26-31.

Hazelhoff, De Camargue, 27 (april 1972) 4, p. 36-41 (met foto’s).

Hazelhoff, De oehoe, 27 (april 1972) 4, p. 42-44.

fh [= F.F. Hazelhoff], Balletfoto’s van Bé Lodewijk, 27 (juni 1972) 6, p. 22-23.

fh [= F.F. Hazelhoff], Daan Helfferich, 27 (december 1972) 1 2, p. 20-22.

Fred Hazelhoff, Daan Helfferich met pensioen – ‘n beschouwing over een hoofdredacteur, 27 (december 1972) 12, p. 21-22.

fh [= F.F. Hazelhoff], Debuut Tineke Wieringa, 27 (december 1972) 12, p. 46-48.

fh [= F.F. Hazelhoff], Debuut Harry Alberts, 28 (februari 1973) 2, p. 50-51.

hazelhoff, Wildfotografie een ramp voor dieren?, 28 (mei 1973) 5, p. 34-37 (met foto’s).

fh [= F.F. Hazelhoff], Betrokkenheid, 28 (juni 1973) 6, p. 19.

fh [= F.F. Hazelhoff], Fotografen en hun werk. Reinier Gerritsen, 28 (juni 1973) 6, p. 38-42.

fh [= F.F. Hazelhoff], Deel 5: Natuurfotografie. Boekbespreking, 28 (augustus 1973) 8, p. 21.

fh [= F.F. Hazelhoff], Scherpteproblemen bij super-tele-objectieven, 29 (februari 1974) 2, p. 36-39.

FH [= F.F. Hazelhoff], Scherpteproblemen bij super-tele-objectieven (vervolg), 29 (april 1974) 4, p. 49-50.

fh [= F.F. Hazelhoff], Pro Memorie. Vogelfotografie-pro en contra, 30 (april 1975) 4, p. 15.

Fred Hazelhoff, Op jacht naar kraanvogels, 30 (november 1975) 11, p. 48-53 (met foto’s).

FH [= F.F. Hazelhoff], IJsland fotosafari, 31 (februari 1976) 2, p. 33-40.

Fred Hazelhoff, Wildfotografie in zuid Zweden. Elanden, 31 (augustus 1976) 8, p. 41-45.

Fred Hazelhoff, Pro Memorie. Uiterlijk en innerlijk, 32 (maart 1977) 3, p.13.

Fred Hazelhoff, Wisentenfolografie in Polen, 32 (mei 1977) 5, p. 24-31 (met foto’s).

Fred F. Hazelhoff, Foto/Focus-fotosafari naar Kenya. Speciale reis voor natuurfotografen van 23/2 tot 8/3 1978, 32 (juni 1977) 6, p. 45.

Fred Hazelhoff, Wild-fotografie Will H. van Schieveen, 32 (juli 1977) 7, p. 30-39.

Fred Hazelhoff, Drie boeken over natuurfotografie, 32 (juli 1977) 7, p. 72-73.

Fred Hazelhoff en Wim Broekman, Fotosafari door Kenya. Reizen met de camera 23 februari-8 maart 1978, 32 (september 1977) 9, p. 32-42 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Fotografen en hun werk. Joost van Putten, 32 (september 1977) 9, p. 77-79.

Fred Hazelhoff, Fotowerkgroep de Hoge Veluwe, 33 (april 1978) 4, p. 70-77 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Fotosafari in Tanzania, 34 (september 1979) 9, p. 53-61 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, De Rocky Mountains in Canada, 40 (maart 1985) 3, p. 60-65 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Foto in vorm, 40 (maart 1985) 3, p. 78.

Fred Hazelhoff, Sri Lanka. Fotosafari naar een paradijselijk eiland, 40 (september 1985) 9, p. 32-38 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Jaarboek natuurfotografie ’85/86, 40 (september 1985) 9, p. 72.

Fred Hazelhoff, Het tweegesprek [tussen Martin Kers en Fred Hazelhoff], 41 (november 1986) 11, p. 30-38 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Spitsbergen en pakijsrand, 41 (december 1986) 1 2, p. 29-37.

Fred Hazelhoff, Recensie. Vogelfotografie ein Führer zur kreativen Praxis, 42 (juli/augustus 1987) 8/7, p. 41.

Fred Hazelhoff, Rob Reijnen. 20 jaar natuurfotografie, 43 (maart 1988) 3, p. 75-79.

Fred Hazelhoff, Ernst Bunders. Voor natuurfotografie in het noorden moet je knokken, 43 (april 1988) 4, p. 34-39.

Fred Hazelhoff, Vogel-fenomenen van Paul van Gaalen, 43 (juni 1988) 6, p. 40-45.

Fred Hazelhoff, Paul Timmerbeil, 43 (juli/augustus 1988) 7/8, p. 44-49.

Fred Hazelhoff, Jan den Besten. Het horen van de stilte, 43 (oktober 1988) 9, p. 70-75.

Fred Hazelhoff, Martin Kers. De stijl van een fotograaf, 43 (december 1988) 11, p. 100-105.

Fred Hazelhoff, Wim Weenink méér durf in natuurfotografie, 44 (april 1989) 4, p. 64-69.

Fred Hazelhoff, Herfst in Lapland. Een rondreis door kleur, ruimte en stilte, 44 (mei 1989) 5, p. 36-39.

Fred Hazelhoff, Maarten Ector. Ik fotografeer voor mezelf- en voel me een gelukkig mens, 44 (juni 1989) 6, p. 36-41.

Fred Hazelhoff, Ruth van Crevel. Een nieuw idee – wilde planten langs de Nederlandse spoorwegen, 44 (oktober 1989) 9, p. 30-37.

Fred Hazelhoff, Botswana alternatief safariland, 44 (december 1989) 11, p. 32-39 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Frits van Daalen. Je gevoel overbrengen in foto’s, 45 (mei 1990) 5, p. 32-37.

Fred Hazelhoff, Het immer gave fotobeeld van de natuur. Interview met Johan Elzenga, 45 (december 1990) 12, p. 24-29.

Fred Hazelhoff, Patagonië en Vuurland. Uitgestrekte en ruige natuur, 46 (januari/februari 1991) 1/2, p. 32-38 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Leo Vogelenzang. Natuurfotografie als compensatie, 46 (juni 1991) 6, p. 70-75.

Fred Hazelhoff, Oldrich Kana, 46 (oktober 1991) 10, p. 64-68.

Fred Hazelhoff, Telescopen, 47 (maart 1992) 3, p. 80-83.

Fred Hazelhoff, Flip de Nooyer. Natuurfotografie als beroep, 47 (april 1992) 4, p. 60-65.

Fred Hazelhoff, Eddy Marissen – hij ziet ‘t, 47 (december 1992) 12, p. 56-63.

Fred Hazelhoff, Frits Gommers. Inzet, moed en optimisme, 48 (mei 1993) 5, p. 71-74.

Fred Hazelhoff, Rob Reijnen. Vele keren op pad – evenveel keren is de buit mager, 48 (juni 1993) 6, p. 36-43.

Fred Hazelhoff, Converters en tele-objectieven, 48 (oktober 1993) 10, p. 62-67.

Fred Hazelhoff, Leica Apo-Summicron-R2/180mm, 51 (januari/februari 1996) 1/2, p. 90-91.

in Grasduinen:

Fred Hazelhoff, Cursus natuurfotografie. Aflevering 1, 4 (april 1982) 4, p. 34-35, bijlage.

Fred Hazelhoff, Cursus natuurfotografie. Aflevering 2. Landschap. Landschap voor de lens, 4 (mei 1982) 5, omslag, p. 52-59 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Cursus natuurfotografie. Aflevering 3. Vogels. Beter één vogel voor de lens dan tien op de vlucht, 4 (juni 1982) 6, p. 52-59 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Cursus natuurfotografie. Aflevering 4. Macrofotografie. Met de kin op de grond, 4 (juli 1982) 7, p. 52-59 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Cursus natuurfotografie. Aflevering 5. Planten [en] paddestoelen. De fleurige wereld van de dichtbijfotografie, 4 (augustus 1982) 8, p. 52-59 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Cursus natuurfotografie. Aflevering 6. Grote dieren. Praat tegen een eland als je hem wilt kieken, 4 (oktober 1982) 10, p. 52-59 (met foto’s).

Fred Hazelhoff, Cursus natuurfotografie. Aflevering 7. Verre landen. Wie verre reizen doet, kan mooie foto’s maken, 4 (november 1982) 11, p. 52-59 (met foto’s).

Tom van Ewijk (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), De adelaarsvarens. De laatste reuzen uit de oerjungle, 6 (oktober 1984) 10, p. 28-33.

Jaap Loohuis (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Het vrije leventje van een stel opvliegende bajesklanten, 6 (november 1984) 11, p.46-50.

Torn van Ewijk (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), De geboorte van een paddestoelenland, 7 (oktober 1985) 10, p. 4-11.

Torn van Ewijk (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Het bos leeft al zijn fantasieën uit op stobben, stronken en knoesten, 8 (april 1986) 4, p. 12-17.

Jaap Loohuis (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Reeën op vrijersvoeten, 8 (augustus 1986) 8, omslag, p. 12-17.

Frans Buissink (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Natte november, 8 (november 1986) 11, p. 4-9.

Torn van Ewijk (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), De verdwaalde toendra van Fochteloo, 8 (december 1986) 12, p. 14-20.

Peter-Paul Hattinga Verschure (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), IJsjuwelen, 9 (januari 1987) 1, p . 32-35.

Torn van Ewijk (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Berk. De boom van duizend en één dromen, 9 (februari 1987) 2, p. 6-13.

Jos Kluiters (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Spitsbergen. Hoogzomer op de drempel van de Noordpool, 9 (juli 1987) 7, omslag, p. 24-31.

Jaap Loohuis (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Dromend van rivierwouden anno 2087, 9 (september 1987) 9, p. 48-53.

Jan Desmet (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Verdwaald in Brussel, 9 (november 1987) 11, p. 56-61.

Torn van Ewijk (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Oerwoud in linealenland, 10 (maart 1988) 3, p. 48-53.

Tom van Ewijk (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Naardermeer drie hoog achter, 10 (april 1988) 4, p. 6-13.

Fred F. Hazelhoff (tekst en foto’s), Avonturen tussen visie en werkelijkheid. Fred F. Hazelhoff over natuurfotografie, 10 (juni 1988) 6, p. 16-21.

Tom van Ewijk (tekst) en Fred F. Hazelhoff (foto’s), Is dit geschenk te groot voor klein Nederland?, 10 (juni 1988) 6, p. 42-49.

Fred F. Hazelhoff, Toveren met glas. Tips van Fred F. Hazelhoff voor wie een goede lens wil kopen, 10 (augustus 1988) 8, p. 26-31 (met foto’s).

Fred F. Hazelhoff, Stilstaan bij beweging. Fred F. Hazelhoff over trilling, films en belichting, 10 (november 1988) 11, p. 58-63 (met foto’s).

Chris van Orden en Nico Vermeulen (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Tuinen van Toscane. Voorschot op het paradijs, 11 (februari 1989) 2, p. 58-65.

Frans Buissink (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), De Wiersse. Lusthof tussen schijn en werkelijkheid, 11 (mei 1989) 5, p. 48-55.

Tom van Ewijk (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Het meer, 11 (september 1989) 9, p. 27-42.

Jaap Loohuis, Lucienne van Ek (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Vluchten kan niet meer. 1300 Nederlandse edelherten in het nauw, 12 (december 1989) 12, p. 10-15.

Tom van Ewijk (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Een Schotse odyssee, 12 (december 1989) 12, p. 24-33.

Jan Hopman (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Eilandje van geluk, 12 (april 1990) 4, omslag, p. 34-41.

Nico Vermeulen (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Pleurococcen: Het geheim van de oprukkende groensluier, 13 (februari 1991) 2, p. 10-15.

Nico Vermeulen (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Had niet iedereen zo’n landje 13 (april 1991) 4, p. 24-29.

Frans Buissink (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Het betoverende woud van Algonquin, 13 (april 1991) 4, p. 56-65.

Tom van Ewijk (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), In de ban van de poolcirkel, 13 (oktober 1991) 10, p. 4-11.

Jan Hopman, Frans Buissink en Tom van Ewijk (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Leven in de luwte van de eeuwige rust, 13 (december 1991) 12, p. 20-27.

Nico Vermeulen (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Land gesmeed uit ijs en vuur, 14 (januari 1992) 1, p. 54-63.

Jan Hopman (tekst), Fred Hazelhoff en Flip de Nooyer (foto’s), IJstijd, 14 (februari 1992) 2, p. 24-29.

Tom van Ewijk (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Griekenland godenland, 14 (oktober 1992) 10, p. 6-14.

Tom van Ewijk (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), De Maas van bron tot delta. 14 Bladzijde fotoportret, 15 (november 1993) 11, p. 6-19.

Fred Hazelhoff, Converters maken van uw telelens een superkanon, 25 (november 1993) 11, p. 26-27 (met foto’s).

Martijn Roos (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Sicilië, 15 (december 1993) 12, p. 34-43.

Fred Hazelhoff, [4 prentbriefkaarten], 16 (december 1994) 12.

Tom van Ewijk (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Heel Nederland ruist van het riet, 17 (februari 1995) 2, p. 4-15.

Nico Vermeulen (tekst) en Fred Hazelhoff e.a. (foto’s) Wij tuinieren voor de vogels, 17 (juni 1995) 6, p. 66-71.

Gert-Jan van Laar (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Geheim ei aan de IJssel, 18 (januari 1996) 1, p. 30-37.

Alice Faldauer (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Nieuw-Zeeland. Alle landschappen ter wereld op één eiland, 19 (februari 1997) 2, omslag, p. 62-77.

Frans Buissink (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Pauwenbruiloft, 20 (oktober 1998) 10, p. 36-41.

Frans Buissink (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Winterse wildernis in Groningen, 20 (december 1998) 12, p. 20-25.

Frans Buissink (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), De Drentsche A, 21 (april 1999) 4, p. 34-41.

Frans Buissink (tekst) en Fred Hazelhoff (foto’s), Subtropenkolder, 21 (juni 1999) 6, p. 4-9.

Fred Hazelhoff, [4 prentbriefkaarten], 22 (december 2000) 12.

(foto’s in boeken, tijdschriften en ander drukwerk)

Leonhard Huizinga (tekst), Bar en boos. De winter van ’63. Een fotoreportage, Meppel (Boom) z.j. [1963].

Kalender Shell 1964.

Kalender Shell 1965.

Jac. P. Thijsse, Vogelzang. Manuscript daterend van 1938, uitgegeven in 1965 ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Dr. Jac.P. Thijsse, Zaandam (Koninklijke Verkade Fabrieken) 1965, nrs 3-4, 6-9, 14, 18, 21-23, 31, 40-41, 46-47, 50, 54-57, 59-60, 62.

Claude Rabanit, Les oiseaux, in Paris Match (1 mei 1965) 838, p. 69-92.

Claude Rabanit, Les Migrations des oiseaux, in Paris Match (8 mei 1965) 893, p. 71-94.

A.B. Wigman, De Hoge Veluwe. Het Nationale Park, Otterloo 1967.

C.H.J. Maliepaard, Waar vindt men nog zó’n land … De wilde kinderen van de ‘Vale Ouwe’. Den Haag (Forum/Zuid- Hollandse Uitgever Mij.) 1968.

De Zaaier (december 1968) kerstnummer, p. 4, 6-7.

Wim Alings (tekst), De Hoge Veluwe, Arnhem (Stichting Nationale Park De Hoge Veluwe) 1973.

Hansje de Raadt, Herten, Gorinchem (De Ruiter) 1973 (serie: Informatie junior, nr. 35).

Eelke de Jong (tekst), Dag Veluwe. Hulshorst-Leuvenum-Staverden door J. Craandijk 1874/1875, Doetinchem (Misset) 1974.

Foto 29 (januari 1974) 1, omslag, p. 31-33.

Wim Alings (red.), Ons nationale park De Hoge Veluwe, Hoenderloo (Stichting Het Nationale Park de Hoge Veluwe) 1975.

Uit in eigen land. Met vijftig toeristische tochten door Nederland, Amsterdam (The Reader’s Digest) z.j. [1975] Foto’s op pag. 8-9, 121, 132-133, 136, 345-346, 348, 351.

Gerard H. Peeters en Ciny Macrander (tekst), Terug naar de natuur, z.p. [Amsterdam] (Amsterdam Boek) 1976.

Kalender MEV-ondernemingen 1979.

Foto 36 (juni 1981) 6, p. 44-45, 48-49.

Elizabeth Vermeulen (red.), Uit langs het water. Recreatie rond en op het water in Nederland, Amsterdam etc. (Elsevier) 1984.

Wim Alings (red.), Het bewaarde landschap. Het Nationale Park De Hoge Veluwe 1935-1985, Amsterdam (Sijthoff) 1985 (idem: De Hoge Veluwe. Ons nationale park, z.p. [Hoenderloo] (Stichting Het Nationale Park De Hoge Veluwe) 1990).

Kalender 3M Corporation [samen met foto’s van Rob Reijnen] 1985-2003.

Tom van Ewijk (eindred.), Dichter bij de natuur. Bos, heide en parklandschap, Abcoude (Papyrus) 1985.

Gerard Chel, Omgaan met elkaar basis van alle gebeuren, in Weekend 6 juli 1985.

Frans Vera, De Oostvaardersplassen. Van spontane natuuruitbarsting tot gerichte natuurontwikkeling, Amsterdam (IVN/ Vereniging ter bevordering van het Milieubesef) 1988.

Hans Brand en Jan Brand (red.), Het Utrechts landschap. Natuurlijk hart van Nederland, De Bilt (Stichting Het Utrechts Landschap) 1990.

De Gelderlander 9 januari 1993.

De Gelderlander 12 maart 1993, p. 12, 24.

Jacques Vos, Wildbeheer, Houten (De Ruiter) 1994 (serie: Junior informatie, reeks N3 nr. N84).

Clara Bervoets, Bevers in de Biesbosch, Houten (De Ruiter) 1995 (serie: Junior informatie, reeks N4 nr. N84).

Julia Voskuil, De droomfiguren van Toinni Hazelhoff, in Landleven 2 (januari/februari 1997) 1, p. 28-31.

Foto 52 (november 1997) 11, p. 56.

Foto 54 (maart 1999) 3, p. 48.

Noord Hollands Landschap (maart 2002) 1, p. 22-23.

Vogels (september/oktober 2002) 5, p. 7.

Noord Hollands Landschap (november 2002) 4, p. 22.

Vogels (november/december 2002) 6, p. 33.

in Grasduinen:

2 (februari 1980) 2, p. 61.

2 (september 1980) 9, p. 28-29, 54, 56.

2 (oktober 1980) 10, p. 41-42.

2 (november 1980) 11, p. 68.

2 (december 1980) 12, p. 68.

3 (januari 1981) 1, p. 54-55.

3 (februari 1981) 2, p. 68.

3 (maart 1981) 3, p. 41.

3 (juni 1981) 6, p. 28-29.

3 (augustus 1981) 8, p. 68.

3 (september 1981) 9, p. 3.

3 (november 1981) 11, p. 61.

3 (december 1981) 12, p. 36-40.

4 (april 1982) 4, p. 3.

4 (november 1982) 11, p. 66.

4 (december 1982) 12, omslag, p. 1, 12-13.

5 (januari 1983) 1, p. 6, 11.

5 (mei 1983) 5, p. 35, 39.

5 (juni 1983) 6, p. 19, 30-31, 34, 35, 41, 65.

5 (juli 1983) 7, p. 30-31, 35-39, 41.

5 (augustus 1983) 8, p. 10-11, 14, 45.

5 (september 1983) 9, p. 3.

5 (oktober 1983) 10, p. 40-41, 52-53, 56.

5 (november 1983) 11, p. 16.

5 (december 1983) 12, p. 46.

6 (januari 1984) 1, p. 64-65.

6 (maart 1984) 3, p. 27.

6 (april 1984) 4, p. 34-35, 40-42.

6 (juni 1984) 6, p. 66.

6 (juli 1984) 7, p. 16, 29, 34-35, 38-39, 66.

6 (augustus 1984) 8, p. 64-65.

6 (september 1984) 9, p. 14, 62-63.

6 (november 1984) 11, omslag, p. 24, 63.

6 (december 1984) 12, p. 8, 33, 54.

7 (februari 1985) 2, p. 7-8.

7 (maart 1985) 3, p. 29-30, 36, 60.

7 (april 1985) 4, p. 28-30.

7 (juni 1985) 6, p. 33.

7 (augustus 1985) 8, p. 28-31, 33-35.

7 (november 1985) 11, p. 59.

8 (februari 1986) 2, p. 16-17, 29.

8 (juli 1986) 7, p. 66.

8 (december 1986) 12, p. 34-35.

9 (april 1987) 4, p. 20.

9 (juli 1987) 7, omslag.

9 (augustus 1987) 8, p. 3.

9 (december 1987) 12, p. 31,33.

10 (januari 1988) 1, p. 62.

10 (februari 1988) 2, p. 30.

10 (maart 1988) 3, p. 25, 27, 66.

10 (juli 1988) 7, p. 4.

10 (december 1988) 12, p. 66.

11 (februari 1989) 2, p. 23.

11 (april 1989) 4, p. 36-37, 66.

11 (juli 1989) 7, p. 22, 26-27, 29, 33, 37, 42-43.

11 (november 1989) 11, p. 70.

12 (maart 1990) 3, p. 14, 17, 66.

12 (april 1990) 4, p. 32, 63-64.

12 (september 1990) 9, p. 33.

13 (april 1991) 4, p. 37.

13 (september 1991) 9, p. 51, 74.

13 (december 1991) 12, p. 67.

14 (januari 1992) 1, p. 50.

14 (februari 1992) 2, p. 18.

14 (maart 1992) 3, p. 66.

14 (april 1992) 4, p. 17, 34.

14 (mei 1992) 5, p. 18, 20.

14 (september 1992) 9, p. 21, 68.

14 (oktober 1992) 10, p. 3.

14 (november 1992) 11, p. 38-39, 66.

15 (mei 1993) 5, p. 22-23.

15 (juni 1993) 6, p. 65.

15 (augustus 1993) 8, p. 5, 44-47.

15 (september 1993) 9, p. 36-37.

15 (november 1993) 11, p. 65.

15 (december 1993) 12, p. 7-19.

16 (mei 1994) 5, p. 34.

16 (juni 1994) 6, p. 2, 44-45.

16 (augustus 1994) 8, p. 12.

16 (oktober 1994) 10, p. 25 en andere pagina’s.

16 (december 1994) 12, p. 14, 81.

17 (februari 1995) 2, p. 3.

17 (mei 1995) 5, p. 9, 83, en andere pagina’s.

17 (juni 1995) 6, cover, p. 2-3.

17 (oktober 1995) 10, p. 14.

17 (november 1995) 11, p. 55, 57.

18 (juli 1996) 7, p. 18-19.

18 (oktober 1996) 10, p. 4, 72-73, 79.

18 (november 1996) 11, p. 4.

18 (december 1996) 12, p. 4, 32-33.

19 (januari 1997) 1, p. 83.

19 (april 1997) 4, p. 26.

19 (mei 1997) 5, p. 14.

19 (juni 1997) 6, p. 11.

19 (juli 1997) 7, p. 6.

19 (september 1997) 9, p. 10, 14-15.

19 (november 1997) 11, bijlage.

20 (mei 1998) 5, p. 28-29.

20 (september 1998) 9, p. 10-11, 27.

21 (mei 1999) 5, p. 18-19, 21.

2 1 (augustus 1999) 8, p. 11.

21 (december 1999) 12, p. 8, 40.

22 (januari 2000) 1, p. 13.

22 (maart 2000) 3, p. 56.

22 (april 2000) 4, p. 8.

22 (mei 2000) 5, p. 13.

22 (juni 2000) 6, p. 82-83.

22 (juli 2000) 7, p. 2-3.

22 (augustus 2000) 8, p. 10.

22 (september 2000) 9, p. 14, 28-29, 79.

22 (oktober 2000) 10, p. 12.

22 (december 2000) 12, omslag, p.18.

23 (januari 2001) 1, p. 18.

23 (februari 2001) 2, p. 24.

23 (april 2001) 4, omslag.

23 (juni 2001) 6, p. 6.

23 (juli 2001) 7, p. 42-45.

23 (augustus 2001) 8, p. 83.

23 (september 2001) 9, p. 8, 54-57.

23 (oktober 2001) 10, p. 78.

24 (juli 2002) 7, p. 8.

24 (september 2002) 9, p. 7.

24 (oktober 2002) 10, p. 10, 78.

24 (november 2002) 11, p. 18-19.

Secundaire bibliografie

(publicaties over de fotograaf en/of zijn werk)

J.D. de jong, Eerste verzameling in Europa foto’s “an sich”. Foto-expositie Stedelijk Museum Amsterdam, in Friese Koerier 19 november 1960.

M.D., Twee fotografen zien mens, dier en plant, in Haagsche Courant 24 januari 1961.

Piet Kort, Ed. van Wijk en Fred. Hazelhoff, in Haagsch Dagblad 24 januari 1961.

Gijs Kording, Van Wijk en Hazelhoff in Galerie Posthoorn, in Nieuwe Haagsche Courant 24 januari 1961.

J.H., Foto’s van Ed van Wijk: artistiek en virtuoos, in Het Vaderland 24 januari 1961.

Jan Hofman, Haagse impressies. Exposities in Galerie De Posthoorn, in Foto 16 (februari 1961) 2, p. 58-67 (met foto’s).

Anoniem, Foto’s Fred Hazelhoff in De Posthoorn, in Koninklijke/Shell Post 16 maart 1961.

Anoniem, Tentoonstelling voor natuurliefhebbers in Zuiderpark-h.b.s., in Haagsche Courant 28 december 1961.

Anoniem, Rode kardinalen houden Napoleon gezelschap, in Het Binnenhof 4 januari 1962.

Anoniem, Vier dagen levende natuur in Zuiderpark-h.b.s., in Haagsche Courant 4 januari 1962.

Anoniem, Exotische expositie in Zuiderpark-HBS, in Haagsch Dagblad, 4 januari 1962.

Anoniem, Verenigingen tonen bonte vogelpracht, in Het Vaderland 4 januari 1962.

Anoniem, Goede foto’s in ‘De Posthoorn’, in Haagsch Dagblad 3 augustus 1962.

Anoniem, “De Natuur in Huis” heden geopend, in Nieuwe Haagsche Courant 29 december 1962.

Anoniem, Orneon haalt natuur in Zuiderpark-h.b.s., in Het Vrije Volk 29 december 1962.

Catalogus tent. NFK. Nederlandse Fotografen Kring, Nijmegen (Waag) 1963, ongepag.

D.A.C, van den Hoorn, Vliegtuigen sporen vogelgroepen op, in De Telegraaf 16 januari 1963.

Anoniem, In weide en bos het ritme van de natuur geschoten, in Nieuwe Haagsche Courant 22 januari 1963 (met foto’s).

Anoniem, Sterke natuur tooit zich na barre tijd, in Het Vaderland Weekjournaal 16 maart 1963 (met foto’s).

E.v.d.V., Fraaie foto’s in Galerie De Posthoorn, in Nieuwe Haagsche Courant 1 augustus 1963.

A.B.Wigman, Maand in, maand uit, in Nieuwe Apeldoornse Courant 19 december 1963.

Anoniem, Caesar op fotoexpositie in Apeldoorn, in Nieuwe Apeldoornse Courant 25 januari 1964.

Anoniem, Scherpschutter in de vrije wildbaan, in Nieuwe Apeldoornse Courant 25 januari 1964 (met foto’s).

Anoniem, Foto’s in de Tunnel, in Koninklijke/Shell Post 2 7 februari 1964.

Anoniem, Met Shell de natuur in, in Olie 3 maart 1964 (met foto’s).

v.T., Leven in Vrijheid, in De Schouw (Vrienden van de Veluwe) 3 (1965).

A.B.Wigman, Serie vogelalbums van Jac. P. Thijsse toch voltooid, in Gelders Dagblad 6 februari 1965.

Anoniem, Serie natuuralbums van Jac. P. Thijsse voltooid, in Haagsche Courant 13 februari 1965.

Leonhard Huizinga, Mens van de Week/Jager, in De Telegraaf 22 mei 1965.

A.B.Wigman, Zeldzame confrontatie in eigen land, in Apeldoornse Courant 19 juni 1965.

G., Leven in Vrijheid, in De Landeigenaar juli 1965.

vdw., Leven in Vrijheid, in Artis 11 (juli/augustus 1965) 2, p. 51.

W.J. Prud’homme van Reine, Leven in Vrijheid, in Natura (juli/augustus 1965) 7.

Anoniem, Leven in Vrijheid, in Toeristenkampioen (1 juli 1965) 13, p. 427 (met foto’s).

Gr., Leven in Vrijheid, in De Nederlandse Jager 70 (3 juli 1965) 14, p. 355.

Jrp., Leven in Vrijheid, in Trouw 26 juli 1965.

M.R., Leven in Vrijheid, in de Volkskrant 13 augustus 1965.

Anoniem, Leven in Vrijheid, in De Boerderij 47 (25 augustus 1965).

Sm., Leven in Vrijheid, in Olie (9 september 1965) p. 320-321 (met foto’s).

Anoniem, Platenboek zonder weerga, in Elseviers Weekblad 11 september 1965.

A.B.Wigman, Leven in Vrijheid, in Arnhemse Courant 14 september 1965.

Anoniem, Leven in Vrijheid, in The Shell Magazine oktober 1965.

S., Nederlands wild voor de lens, in Nieuwe Rotterdamse Courant 2 oktober 1965 (met foto’s).

Anoniem, Leven in Vrijheid, in de Volkskrant 5 oktober 1965 (met foto’s).

Bert Garthoff, Ontroerende buit van jacht met telekanon, in Het Parool 16 oktober 1965.

Anoniem, Leven in Vrijheid, in Het Vogeljaar november 1965.

J.H., “Leven in Vrijheid”: grandioos fotoboek, in Haarlemsche Courant 13 november 1965 (met foto’s).

Anoniem, Kijken, in ‘t Gooi en langs de Vecht, in Algemeen Handelsblad 4 december 1965.

Catalogus tent. NFK, Apeldoorn (Gemeentelijke Van Reekum Galerij) 1966, ongepag.

Anoniem, Leven in Vrijheid, in Vogelrevue februari 1966.

Anoniem, Natuurstudies van Fred Hazelhoff, in Foto 21 (december 1966) 12, p. 581-584.

M.B., Somberheid overheerst op fototentoonstelling. Technisch knap werk in Van Reekumgalerij, in Nieuwe Apeldoornse Courant 7 december 1966.

dh, Tentoonstelling werk van leden Nederlandse Fotografen Kring, in Foto 22 (februari 1967) 2, p. 61.

A.B.Wigman, Maand In en Uit, in Apeldoornse Courant/Graafschapsbode 4 januari 1968.

Anoniem, Fraaie collectie foto’s in museum De Kelder, in Gelders Dagblad 18 mei 1968.

Anoniem, Fototentoonstelling in “De Kelder”, in Graafschapsbode 20 mei 1968.

Leen Molendijk, Natuurfoto’s van levend wild in “De Kelder” te Doetinchem, in Graafschapsbode 25 mei 1968.

Leonhard Huizinga, Een tocht met Maliepaard, in De Courant Nieuws van de Dag 28 mei 1968.

Anoniem, Dieren in en om het water, in Graafschapsbode 7 december 1968 (met foto).

Anoniem, Hazelhoff brengt natuur in beeld, in Graafschapsbode januari 1972.

Anoniem, Fotografendag te Nulde, in Maandblad van de Vereniging van Beroepsfotografen in Nederland BFN (1973) 7.

Teus van de Kuilen, Dierenrijk in Nederland, in Barneveldse Courant 9 mei 1973.

Anoniem, Dierenrijk Nederland vol prachtige foto’s, in Leidsche Courant 18 mei 1973.

C.S., “Natuur begint bij voordeur”, in De Tijd 18 mei 1973.

Anoniem, Dierenrijk Nederland vol prachtige foto’s, in Haagsche Courant 19 mei 1973.

W.B., Boek van de maand: “Dierenrijk Nederland”, in Hervormd Apeldoorn 19 mei 1973.

T.J.K., “Dierenrijk Nederland” is in feite momentopname van bedreigd bezit, in Nederlands Dagblad 19 mei 1973.

A.J.O., Kijken naar Dieren, in de Volkskrant 19 mei 1973.

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in Dagblad van het Oosten 22 mei 1973.

G.P., Dieren op de foto, in De Gelderlander 22 mei 1973.

G.P., Dieren op de foto, in De Nieuwe Krant 22 mei 1973.

Ma, Nederlandse dieren op de foto, in De Groene Amsterdammer 23 mei 1973.

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in Spar Nu 23 mei 1973.

Anoniem, Dierenrijk Nederland. Een rijk bezit voor iedere Nederlander, in De Echo 24 mei 1973.

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in Nieuwsblad voor de Boekhandel 24 mei 1973.

Van W., Dierenrijk Nederland in tekst en foto, in Alkmaarse Courant 26 mei 1973 (idem, in Enkhuizer Courant, Heldersche Courant, Schager Courant en De Zaanlander 26 mei 1973).

H. Rombouts, Fotografisch credo van Fred Hazelhoff, in Haarlems Dagblad 26 mei 1973.

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in Nieuwe Apeldoornse Courant 26 mei 1973 (met foto’s).

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in De Vallei 26 mei 1973 (met foto’s).

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in Dagblad van de Zaanstreek 28 mei 1973.

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in De Typhoon 28 mei 1973.

Anoniem, Fred F. Hazelhoff s Dierenrijk Nederland verschenen, in Oostgelders Vizier 29 mei 1973.

Walter Hendriks, Wij moeten vechten voor onze natuur, in Arnhemse Courant 30 mei 1973.

Teus van de Kuilen, Dierenrijk in Nederland, in Barneveldse Courant 30 mei 1973.

B.B., Dierenrijk Nederland, in Nieuwe Linie 30 mei 1973.

Sd., Dierenrijk Nederland, in Panda Nieuws 9 (juni 1973) 6, p. 52.

Anoniem, Ooit een everzwijn betrapt?, in Hel Parool 1 juni 1973.

H.E., Fotograferen en vertellen over leefbaarheid in ons land, in De Vrije Zeeuw 1 juni 1973.

Henk van Halm, Het Boek van de Maand gaat ditmaal over Nederlandse Natuur, in Dordts Dagblad 2 juni 1973 (idem, in Nieuwe Haagse Courant, Nieuwe Leidse Courant, De Rotterdammer en Trouw/kwartet 2 juni 1973).

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in Eindhovens Dagblad 2 juni 1973.

Bram van Leeuwen, “Wat leeft en bloeit” in boekvorm, in Leidsch Dagblad 2 juni 1973.

Rudi Boltendal, Nederland en de wereld als dierenrijk, in Leeuwarder Courant 2 juni 1973.

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in Het Nieuws van het Zuiden 2 juni 1973.

Jan Bart Klaster, Waarom uilen grote pupillen hebben enzovoort, in Het Parool 2 juni 1973.

J.P. Eelen, Fred en Toiny Hazelhoff in Zelhems Galerie, in Graafschapbode 4 juni 1973.

Anoniem, Er is nog wel wat de moeite waard om voor te vechten, in Tubantia 7 juni 1973.

Anoniem, Er is nog wel wat de moeite waard om voor te vechten, in Twents Dagblad 7 juni 1973.

Cartouche, Dierenrijk Nederland, in Nederlandse Jager 8 juni 1973.

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in Nijkerkse Courant 8 juni 1973 (met foto’s).

Anoniem, Dierenrijk Nederland, in Puttens Nieuwsblad 8 juni 1973 (met foto’s).

G. Schlimme van Brunswijk, Fred Hazelhoff en de dieren, in Graafschapsbode 9 juni 1973.

Anoniem, Er is nog wel wat de moeite waard om voor te vechten, in Oost-Gelders Vizier 13 juni 1973.

Anoniem, Prachtige Wildfoto’s, in De Journalist 15 juni 1973.

S.B., Boek van de maand alweer in de roos, in Limburgs Dagblad 16 juni 1973.

J.A. Nijkamp, Een beroep op de milieubewuste natuurliefhebber, Het Vaderland 19 juni 1973.

Anoniem, Ik ben een wild fotograaf maar geen wilde fotograaf, in Twentsche Courant 21 juni 1973.

M.G., Dierenrijk Nederland, in Goudsche Courant 22 juni 1973 (idem, in Haagsche Courant en Rotterdamsch Nieuwsblad 22 juni 1973).

Anoniem, Boeken over dieren, in Accent 23 juni 1973.

Anoniem, Er zijn nog dieren in Nederland, in Het Vrije Volk 29 juni 1973.

GB, Dierenrijk Nederland, in Missetterie juli 1973, p. 11.

Albert Lamberts, Natuur in Nederland is zo arm nog niet, in Dagblad voor Noord-Limburg 4 juli 1973.

Anoniem, Fred Hazelhoff, verwoed wildfotograaf, maar geen wilde fotograaf, in Deventer Dagblad 7 juli 1973 (idem, in Gelders- Overijselsche Courant en Zutphens Dagblad 7 juli 1973).

Anoniem, Fred Hazelhoff pioniert op de Veluwe, in Arnhemse Courant 14 juli 1973.

Han Avot, Wildfotograaf Hazelhoff zoekt de natuur bewust op, in Het Binnenhof 14 juli 1973 (met foto’s).

Han Avot, Wildfotograaf Hazelhoff zoekt de natuur bewust op, in Leidsche Courant 14 juli 1973 (met foto’s).

Hans Avot, Fred F. Hazelhoff: “Ik ben wildfotograaf, geen wilde fotograaf”, in Friesch Dagblad 16 juli 1973.

M.G., Dierenrijk Nederland, in Gouds Dagblad 22 juli 1973.

Ted van Dormolen, Wees toch eens stil, in Panorama 31 (28 juli-3 augustus 1973), p. 38-43.

Anoniem, Dierenrijk in nieuwe druk, in Gooi en Eemlander g augustus 1973.

A. Scheygrond, Dierenrijk Nederland, in Prisma Lektuurvoorlichting Voorburg september 1973.

Gerard Mulder, Er is nog hoop, in Het Vrije Volk 15 september 1973 (met foto’s).

Anoniem, Wildfotografie is op de laatste plaats fotograferen, in Nieuwe Apeldoornse Courant 22 december 1973.

R. Stern, “IJsland”, in Foto 29 (januari 1974) 1, p. 30-34.

Birre [ps. van Jenne G. Boering], Praten met Hazelhoff, in De Nederlandse Jager 79 (26 oktober 1974) 22, p. 756-763 (met foto’s).

F.V., De Hoge Veluwe: sfeer op formaat, in Winschoter Dagblad 14 april 1976.

Els Barents (red.), Fotografie in Nederland 1940-1975, Den Haag (Staatsuitgeverij) 1978, p. 100, losse biografie.

Anoniem, Expositie verlengd, in Doesburg’s Streekblad april 1978.

Anoniem, Expositie Dier en Landschap, in Doesburg’s Streekblad 12 april 1978.

Anoniem, Fred Hazelhoff: sfeervolle natuurfoto’s van estheet, in Graafschapsbode 13 juni 1979.

Anoniem, Sublieme fotovisie op de jaargetijden, in Het Binnenhof 23 mei 1980.

Anoniem, Expositie en boek De vier jaargetijden, in Haarlems Dagblad 23 mei 1980.

Aad Schouten, Natuurfoto: de vormgeving van een illusie, in Nieuwe Apeldoornse Courant 24 mei 1980.

Henk van Halm, Vergeefs zoeken naar zwijnen, in Trouwkwartet 31 mei 1980.

Anoniem, “Vertaalproces” van een natuurfotograaf, in Apeldoorns Stadsblad 4 juni 1980.

Bas Roodnat, Romanticus Fred Hazelhoff legt getuigenis af in verzorgde foto’s van de natuur, in NRC Handelsblad 7 juni 1980.

Anoniem, Kort bericht, in Nieuwsblad voor den boekhandel 147 (12 juni 1980) 24, p. 1285.

G. Schlimme van Brunswijk, Met Fred Hazelhoff door de jaargetijden, in Graafschapsbode 20 juni 1980.

Anoniem, De vier jaargetijden door Fred Hazelhoff, in Focus (juli 1980) p. 29.

Suzanne Vrolijk, Fred Hazelhoff, in Toeristenkampioen september 1980.

Anoniem, Foto-avontuur door de seizoenen heen, in Nunspeet Vooruit 8 oktober 1980.

M.G.B., De Vierjaargetijden, in Shell Venster 10 oktober 1980, p. 22.

Jaap Loohuis, Ik ben net een wild dier, in Grasduinen 2 (december 1980) 12, p. 34-42 (met foto’s).

Louis de Bie, Fotografie als vak, Alphen aan den Rijn (Zorn) 1981, p. 22-25.

Hans Bouma, Het dier in de kunst (3), in Dier 64 (maart 1981) 2, p. 38-40 (met foto’s).

Jaap Loohuis, Hij maakt zich al drie eeuwen dik, in Grasduinen 3 (september 1981) 9, p. 66-73 (met foto’s).

Anoniem, De Vierjaargetijden, in De Boekenmolen (maart 1982) 34.

Anoniem, Expositie ‘Natuur-Extra’ een succes, in Regio 1 september 1982.

BH, Four seasons of nature photography, in Practical Photography January 1983.

B.F., Dier Gezien, in De Vogelgids (januari 1982).

Anoniem, Dier Gezien, in Paard en Pony januari 1982.

Anoniem, Dier Gezien, in Groen januari 1982.

Anoniem, Dier Gezien, in Jeugd in School en Wereld februari 1982.

Anoniem, Dier Gezien, in Baarnse Regio Courant 10 februari 1982.

gjv, Dier Gezien, in Nederland 10 februari 1982.

A. Schouten-van der Velden, Dier Gezien, in Reformatorisch Dagblad 27 februari 1982, p. 14.

Anoniem, Dier Gezien, in De Boekenmolen (maart 1982) 34.

Anoniem, Dier Gezien, in Typhoon 9 april 1982.

Anoniem, Dier Gezien, in Koers 28 mei 1982.

Anoniem, Dieren, in Toer Uit juni 1982.

(Brochure tent.) De Vier Jaargetijden [22 juni t /m 2 augustus 1982], Zelhem (Galerie Zelhem) juni 1982.

Anoniem, Dierportretten, in Brabants Nieuwsblad Roosendaal 8 juli 1982.

Anoniem, Tentoonstelling “Natuur-Extra”, in Reformatorisch Dagblad 11 augustus 1982.

Anoniem, Expositie ‘Natuur-Extra’ een succes, in De Steun september 1982.

Anoniem, 1500 bezoekers, in Kampens Nieuwsblad 6 september 1982.

Anoniem, Natuurfotograaf hield boeiende lezing in Hanzestadzaaltje, in Kampens Nieuwsblad 10 september 1982.

Wim Broekman, Reizen met de camera. Ladakh, bijgenaamd Klein Tibet, in Foto 37 (november 1982) 11, p. 44-54 (met foto’s).

Leo Traas, Ik ben een fotograferend beest, in Doetinchem Nu 4 november 1982.

Anoniem, Fred Hazelhoff start cursussen van Kreatief Centrum, in De Graafschapbode 7 januari 1983.

Anoniem, De Gruitpoort start met tweede deel cursusseizoen, in Nieuwsblad Doetinchem 11 januari 1983.

Anoniem, Hazelhoff’s beste werk in de Eekmars, in VVV recreatiekrant Veluwe augustus 1983).

Anoniem, Expositie in Galerie de Eekmars, in Vaassens weekblad augustus 1983.

Anoniem, Fred Hazelhoff met foto’s in Eekmars, in Noord Veluws Dagblad augustus 1983.

Anoniem, Hazelhoff s beste werk, in Toer is mee krant augustus t /m september 1983.

Anoniem, Hazelhoff’s beste werk, in de Eekmars, in 2e Toer is mee krant augustus t/m september 1983.

Anoniem, Wildfotografie, in Velums Dagblad 5 augustus 1983.

Anoniem, Foto’s van Fred Hazelhoff over dieren landschap, in Nieuwe Apeldoornse Courant 6 augustus 1983.

Anoniem, Expositie in galerie de Eekmars, in Vaassens Weekblad 10 augustus 1983.

Anoniem, Expositie in galerie de Eekmars, in Veluwe Expres 10 augustus 1983.

Anoniem, “Ik ben edelherten-gek”, in Vaassens Dagblad 12 augustus 1983.

Anoniem, In september barst op de Veluwe het liefdestumult onder de edelherten los, in Eilanden Nieuws 30 augustus 1983 (idem, in Het Streekblad en Gemerts Nieuwsblad 31 augustus 1983, Katwijkse Post en De Posthoorn 1 september 1983 en groot aantal andere bladen).

Anoniem, Lezing Fred Hazelhoff in Gruitpoort, in De Graafschapsbode 1984.

Jaap Loohuis, Voetstappen over de aloude Veluwe, in Grasduinen 6 (juni 1984) 6, p. 14-18.

Anoniem, Dia-show van Fred Hazelhoff sluit seizoen KMTP en IVN af, in De Stad Nijkerk 22 april 1985.

Gerard Chel, Fotograaf Fred Hazelhoff combineert landschap, mens en dier. Sietze Dijkhuizen verdient al wandelend in de natuur zijn brood, in Leidsch Dagblad 13 juli 1985.

Gerard Chel, Omgaan met elkaar basis van alle gebeuren, in Amersfoortse Courant /Veluws Dagblad 29 juni 1985.

Anoniem, Fred Hazelhoff exposeert natuurfoto’s in Den Ooiman, in Doetinchems Vizier 4 december 1985.

Gerrit Jan Zwier, IJsland, in Profile 2 mei 1986 (met foto’s).

Anoniem, Afscheid, in Missetblad juni 1986.

Anoniem, Vertrekkende Fred Hazelhoff: “Pas op voor solisme”, in Missetblad juni 1986.

Anoniem, De reis in ’87, in Foto 41 (december 1986) 12, p. 37.

Wim Broekman, India . Natuur en cultuur, in Foto 42 (juli/augustus 1987) 7/8, p. 33-40 (met foto’s).

Anoniem, Met Foto op safari, in Foto 43 (juli/augustus 1988) 7/8, p. 54.

Wim Broekman, Boeken. Dichtbij-veraf. Kijken in de natuur met Fred Hazelhoff, in Foto 43 (juli/augustus 1988) 7/8, p. 55.

Peter Charpentier: Dichtbij-Veraf, in PF Aktueel april 1988.

Guido Mundt, Dichtbij-veraf, in Prisma-Lectuurvoorlichting juni 1988.

Frits H. Huysma, Dichtbij-Veraf, in Oegstgeester Courant 8 juni 1988.

Anoniem, Dichtbij-Veraf, in Dagblad de Gooi- en Eemlander 2 augustus 1988.

Anoniem, Dichtbij-Veraf, in Natuur Gelders landschap (herfst 1988) 3.

Anoniem, Expositie Fred Hazelhoff in bibliotheek in Gruitpoort Doetinchem, in Journaal Willem-Nille 31 januari 1989.

Anoniem, “Dichtbij-Veraf” in het Centrum Natuur en Milieu, in De Stad Amersfoort 22 maart 1989.

(Brochure tent.) Van Noordpool tot Evenaar [17 mei t /m 6 juni 1989], Apeldoorn (Rabobank) mei 1989.

Anoniem, Expositie van Fred Hazelhoff, in Stadsblad Apeldoorn 17 mei 1989.

Anoniem, Natuurfoto’s van Fred Hazelhoff, in Nieuwe Apeldoornse krant 22 mei 1989.

Anoniem, Groene Dag. Na tien jaar erkenning, in Nieuwe Apeldoornse krant 23 mei 1989.

Anoniem, Fred Hazelhoff exposeert in Rabobank, in Stadsblad Apeldoorn 24 mei 1989.

Ido Boersma, De natuur is zo spannend en geheimzinnig, in De Gelderlander 29 juli 1989.

Ingeborg Leijerzapf e.a. (tekst), Het beslissende beeld. Hoogtepunten uit de Nederlandse fotografie van de 20e eeuw/The Decisive image. Dutch Photography from the 20th Century, Amsterdam (BIS) 1991, p. 172, 192.

Hans Dierssen, ‘Respect voor rechten van het dierenrijk’, in Doetinchem Thuis 6 augustus 1991.

Anoniem, Schitterend kijkboek, in IJssel Express 20 november 1991.

Anoniem, Natuurlijk Nederland, in Terdege 20 november 1991 (met foto’s).

Stephan van Berkel, Natuurlijk Hazelhoff, in Foto 40 (december 1991) 12, p. 67.

Anoniem, Natuurlijk Nederland, in Zuid West Hoek (4 december 1991).

Kees de Heer, Natuurlijk Nederland, in Nederlands Dagblad 28 december 1991.

Anoniem, Fred Hazelhoff bezocht al driekwart van de wereld, in Doetinchems Vizier 8 januari 1992.

Myriam van den Hurk, Dia-lezing ‘Tussen Pyreneeën en evenaar’ biedt boeiend kijkspel voor jong en oud, in Zondag Sleutel 25 oktober 1992.

Michiel Hegener, Bronsttijd, in NRC Handelsblad 23 september 1993, Weekagenda, p. 1.

Anoniem, Fred Hazelhoff supergroot in Haags Museon, in Grasduinen 15 (november 1993) 11, p. 41.

Alphons B. ter Brake, Landschappen in Nederland, in Twentsche Courant 3 december 1994.

Wim Broekman, Fred Hazelhoff. Interview “Ik blijf bij mijn sprookjesachtige gevoel”, in Foto 50 (juli/augustus 1995) 7/8, p. 51-59 (met foto’s).

Frans Buissink, Fred Hazelhoff 75 jaar, Zelhem 2000.

Frans Buissink, Ik vertel, ik vertaal, ik waarschuw. Nederland volgens fotograaf Fred Hazelhoff, in Grasduinen 22 (juli 2000) 7, p. 41-49 (met foto’s).

Anoniem, Natuurfotograaf Fred Hazelhoff geridderd, in Zelhem/Halle Journaal (oktober 2000).

Jennifer Faasen, Fred Hazelhoff: vertellingen in foto’s. Nestor van Nederlandse natuurfotografie vijftig jaar in het vak, in Leidsch Dagblad 18 oktober 2000.

Wim Broekman en Frans Buissink, 75 Jaar Fred Hazelhoff. 50 Jaar fotograferen in de natuur, in Foto 55 (december 2000) 12, p. 38-44 (met foto’s).

Jan van Gelderen, Zwartwit is dood! Ja, behalve voor…, in Foto 56 (januari/februari 2001) 1/2, p. 57-63 (met foto’s).

Wim van Sinderen (red.), Fotografen in Nederland. Een anthologie 1852-2002, Amsterdam/Gent/Den Haag (Ludion/ Fotomuseum Den Haag), 2002, p. 144-145.

Jan van Gelderen, Bij het overlijden van Fred Hazelhoff, in Foto 57 (maart 2002) 3, p. 5.

Jan van Gelderen, Fred Hazelhoff 15 oktober 1925-31 jan 2002, in Foto 57 (maart 2002) 3, p. 35-38 (met foto’s).

Frans Buissink, In memoriam Fred Hazelhoff, in Grasduinen 24 (maart 2002) 3, p. 10 (met foto’s).

Anoniem, Fred Hazelhoff (76), in Vogels (mei/juni 2002) 3.

Jennifer Faasen, Ode van Hazelhoff aan Achterhoek, in De Gelderlander 9 mei 2003.

Onderscheidingen

1964 Eervolle vermelding van het Gerrit Jan Thieme-fonds voor Kalender Shell 1964.

2000 (18 september) Ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw.

Lidmaatschappen

Bestuur MTS voor Fotografie, Den Haag.

Bestuur NFPV.

Haagsche Fotokring.

Natuurfotografengilde, erelid.

Nederlandse Leica Kring.

Vereniging van Natuurfotografen Apeldoorn, erelid.

GKf (grafisch ontwerpers), vanaf 1 januari 1960.

NFK, 1962-1968.

Jury Wedstrijdfoto’s tijdschrift Foto, vanaf november 1967.

Redactie tijdschrift Foto, 1968-1982.

Vereniging Beroepsfotografen Nederland BFN, vanaf 25 mei 1992 erelid.

Tentoonstellingen

1960 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, [foto’s uit eigen collectie].

1961 (g) Den Haag, Galerie De Posthoorn, [Ed van Wijk en Fred Hazelhoff].

1962 (g) Den Haag, Galerie De Posthoorn, [Fred Hazelhoff en Jan H. den Boestert].

1962 (g) Den Haag, Zuiderpark H.B.S.

1963 (g) Nijmegen, De Waag, NFk.

1963 (g) Den Haag, Galerie De Posthoorn, [Fred Hazelhoff en Jan H. den Boestert].

1964 (e) Apeldoorn, Nieuwe Apeldoornse Courant (hoofdkantoor).

1964 (e) Den Haag, Tunnel onder Carel van Bylandlaan.

1966 (g) Apeldoorn, Gemeentelijke Van Reekum Galerij, Nederlandse Fotografen Kring.

1968 (e) Doetinchem, De Kelder van Stichting Havezathe-Hagen.

1973 (g) Zelhem, Bibliotheek, [Fred en Toinni Hazelhoff].

1976 (g) Winschoten, De Klinker, [tentoonstelling over de Hoge Veluwe].

1977 (g) Apeldoorn, Gemeentelijke Van Reekum Galerij, Wildbeheer Veluwe.

1978 (e) Doesburg, Museum De Roode Tooren, Dieren en landschappen in Nederland.

1980 (e) Amsterdam, Capi-Lux [Basisweg 38].

1980 (e) Hoog Soeren, Het Aardhuis.

1982 (g) Kampen, Koornmarktpoort, Natuur Extra.

1983 (e) Vaassen, Galerie De Eekmars.

1985 (e) Doetinchem, Den Ooiman.

1986 (e) Arnhem, Regina Pacis.

1989 (g) Amersfoort, Centrum Natuur en Milieu, Dichtbij-Veraf.

1989 (e) Apeldoorn, Rabobank, Van Noordpool tot Evenaar.

1989 (e) Doetinchem, Gruitpoort, Dichtbij-Veraf.

1989 (g) Laren, Singer Museum, [Fred en Toinni Hazelhoff].

1989 (e) Zelhem, Bibliotheek, Dichtbij-Veraf.

1990 (e) Amsterdam, Capi-Lux Vak, Van Noordpool tot Evenaar.

1991 (g) Amsterdam, Nieuwe Kerk, Het beslissende beeld. Hoogtepunten uit de Nederlandse fotografie van de 20e eeuw.

1991 (e) Doetinchem, Stadsmuseum.

2000 (e) Zelhem, Bibliotheek, Fred Hazelhoff: 50 jaar natuurfotografie (reizende tentoonstelling).

2002/2003 (g) Den Haag, Fotomuseum Den Haag, Fotografen in Nederland 1852-2002.

2003 (e) Zelhem, Bibliotheek, Ode aan de Achterhoek.

2003 (g) Bredevoort, Galerie 21, Ode aan de Achterhoek.

Radio- en televisieprogramma’s

1965 (22 augustus) Weer of geen Weer; interview met Fred Hazelhoff (VARA-radio).

26 mei 1973 Gamma, met aandacht voor het boek Dierenrijk Nederland van Fred Hazelhoff (NOS-radio).

1990 (1 maart) Interview met Fred Hazelhoff (Radio Utrecht).

1993 (juli) Interview met Fred Hazelhoff (Radio Zelhem).

1994 (11 januari) Interview met Fred Hazelhoff (Radio Gelderland).

1998 (20 oktober) Interview met Fred Hazelhoff (Radio Gelderland en TV Gelderland).

Bronnen

Amsterdam, Wim Broekman.

Apeldoorn, Jan en Tera den Besten.

Den Haag, Hans Hoppener.

Doetinchem, Tjarda Hazelhoff.

Doetinchem, Jan Kamies.

Doetinchem, Jan Mommers.

Duiven, Guido Mundt.

Eibergen, Hilde Muller.

Huizen, Martin en Marijke Kers.

Leiden, Studie en Documentatie Centrum voor Fotografie, Prentenkabinet Universiteitsbibliotheek Leiden.

Leusden, Jan Wingender (collectie nederlands fotoboek).

Lochem, Jenne Boering.

Maarn, Rob Reijnen.

Maastricht, Willem Coumans.

Oldenzaal, Cor Dalhoeven.

San Diego, Frans Lanting.

Sint Maarten, Frans Buissink.

Soest, Gerda Klaver.

Vlaardingen, Ulco Hazelhoff.

Voorburg, Rob Party.

Wormerveer, Danny Ellinger.

Zelhem, Johan de Boer.

Zelhem, Toinni Hazelhoff-Akemann.

Zelhem, Peter Koren.

Collecties

Amsterdam, Stedelijk Museum.

Leiden, Prentenkabinet Universiteitsbibliotheek Leiden.

New York, Museum of Modern Art.

Agentschap

Wormerveer, Foto Natura.

Auteursrechten

De auteursrechten op het fotografisch oeuvre van F.F. Hazelhoff berusten bij Toinni Hazelhoff-Akemann te Zelhem.