FotoLexicon, 9e jaargang, nr. 18 (april 1992) (nl)

Henri Berssenbrugge

Ingeborg Th. Leijerzapf

Extract

Henri Berssenbrugge mag worden beschouwd als één van de groten uit de geschiedenis van de Nederlandse fotografie. Hij werd vooral bekend door het eigenzinnig karakter van zijn fotografie, waarin hij alle vrijheid nam om te manipuleren met de techniek. Hij beheerste vrijwel alle ‘grafische’ procédés die in zijn tijd beoefend werden, waaronder de diverse variaties gomdrukken en de erwinodruk. In zijn fotografisch oeuvre weerspiegelen zich de verschillende schilderkunstige stijlen die in de eerste helft van de twintigste eeuw de revue passeerden.

Internationaal gezien was Berssenbrugge de bekendste Nederlandse picturalist. Hij nam over de gehele wereld deel aan tentoonstellingen en werd dikwijls onderscheiden. Ook in eigen land, waar zijn werk zowel bewonderd als bekritiseerd werd, waren vriend en vijand het eens over Berssenbrugges uitzonderlijke fotografische kwaliteiten.

Biografie

.
1873	Bernard Heinrich Wilhelm (Henri) Berssenbrugge wordt op 13 september in Rotterdam geboren als oudste zoon in het katholieke gezin van de Duitse manufacturenhandelaar Johann Wilhelm Berssenbrügge en Elisabeth Catharina Warnken, Nederlandse van geboorte. Na Henri volgen nog negen kinderen.
1887	Henri Berssenbrugge (hij schrijft zijn naam altijd zonder ‘Umlaut’) gaat naar de Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen aan de Coolvest in Rotterdam. Hij volgt eerst de afdeling A, Handtekenen, later ook korte tijd afdeling B, Technische Wetenschappen.
ca.1892-‘93	Berssenbrugge vervult zijn militaire dienstplicht.
1896-‘99	Berssenbrugge verblijft enige jaren in Keulen. Hij woont aan de Alte Wallgasse 7. Het is niet duidelijk wat hij in Keulen doet.
1899	In het begin van het jaar keert Berssenbrugge terug naar Rotterdam, waar hij aan de Academie zijn opleiding vervolgt. Op 1 mei publiceert hij zijn eerste werk – een ontwerptekening voor een gebrandschilderd raam – in het tijdschrift van het Missiehuis Roosendaal van de St. Joseph congregatie Mill Hill.
1900	In mei beëindigt hij zijn studie aan de Academie met deelname aan de jaarlijkse eindexamenwedstrijd; hij wint een zilveren medaille.
	Na afsluiting van zijn studie noemt Berssenbrugge zich decoratieschilder en kunstschilder. Via een kennis komt hij in aanraking met de fotografie. Gefascineerd door het fotografisch procédé neemt hij de camera van zijn kennis over en gaat zelf fotograferen.
1901	Op 22 maart wordt Henri Berssenbrugge ingeschreven in het Bevolkingsregister te Tilburg, met als beroep ‘kunstschilder’.
	Op 31 maart openen Pierre Paul van Wulven (geb. 25 augustus 1878 te Brussel) en Henri Berssenbrugge een fotografisch atelier aan de Bisschop Zwijsenstraat M 285 (thans nr. 15) in Tilburg, als dependance van de fotozaak van Van Wulvens oom, A. Héron, in de Westerwagenstraat 97 in Rotterdam. Héron werkt samen met zijn halfbroer Franciscus Everardus van Wulven, de vader van Pierre Paul.
1902	Pierre Paul van Wulven vertrekt op 24 juli uit Tilburg naar Rotterdam, om kort daarna te emigreren naar de Verenigde Staten. Hij maakt de reis samen met Henri’s broer Frits Berssenbrugge.
	Henri Berssenbrugge zet het fotoatelier in Tilburg alleen voort onder de firmanaam Au Héron. Zakelijk gezien is de onderneming geen succes.
1906	In augustus sluit Berssenbrugge het atelier in Tilburg en keert terug naar zijn ouderlijk huis aan de Eerste Lombardstraat 40a in Rotterdam.
1907-‘08	Samen met de kunstschilder Gerard Krol, met wie hij zich heeft geassocieerd, opent Berssenbrugge op 1 juli 1907 een fotografisch atelier in het pand Boschje 15 (later vernummerd tot 17b), waar tot dat moment houtgraveur-fotograaf L.Th. Boelaars woonde. Hun eerste advertentiefolder vermeldt: “Atelier voor moderne Kunstfotografie – Berssenbrugge en Krol, Boschje 15, Rotterdam”. De samenwerking met Krol is van korte duur. Krol vertrekt in februari 1908 naar Kortenhoef. Berssenbrugge adverteert daarna met “Atelier voor moderne Portretfotografie – onder artistieke leiding van H. Berssenbrugge”.
	Vanaf 1908 heeft Berssenbrugge contact met Willem Royaards en zijn gezelschap; de eerste opdrachten voor acteursportretten zijn het resultaat.
1909	De journalist-schrijver Willem Walraven woont vanaf augustus korte tijd bij Berssenbrugge op Boschje 17b.
	Berssenbrugge maakt in dit jaar foto’s in Dresden. Vermoedelijk verblijft hij in deze stad ter gelegenheid van de Internationale Photographische Ausstellung, waaraan hij deelneemt.
ca. 1909-‘19	R. Leenheer is als eerste bediende bij Berssenbrugge in dienst.
1910	Berssenbrugge bezoekt een aantal steden in België, waaronder Brussel, Laken, Mechelen, Leuven, Dinant, Luik en Oostende en maakt daar vele opnamen van historische gebouwen en van pittoreske straten, steegjes en doorkijkjes.
1912	Berssenbrugge verhuist in mei van het Boschje naar Mauritsweg 9b in Rotterdam.
1913	Op 4 september treedt hij in het huwelijk met de eenentwintig jaar jongere Ursulina Cornelia (Corry) Alban, dochter van Herman Alban die gelijktijdig met Berssenbrugge op de Academie had gezeten.
1914	Op 5 juni wordt dochter Urseline Lisette (roepnaam Lisette) geboren te Rotterdam.
	Berssenbrugge verblijft in augustus met Richard Polak in België wanneer de Eerste Wereldoorlog uitbreekt. In Brugge maakt hij een uitgebreide serie topografische opnamen.
1916	Op 18 mei wordt te Rotterdam Berssenbrugges zoon Hans André Willem geboren.
	Het gezin verhuist in oktober naar Den Haag, waar aan de Zeestraat 65 een atelier en woonhuis worden ingericht.
1919	Op 20 juni scheiden Berssenbrugge en Corry Alban; de kinderen blijven bij hun vader. Op 26 augustus treedt Berssenbrugge in het huwelijk met Joanna Maria Josephina Ludovica (Jo) Melis (geb. 5 mei 1891 te Tilburg).
	Franz Ziegler is enkele weken bij hem in dienst. Berssenbrugges zwager F.L.J.A. Melis werkt een klein jaar bij hem. Van 1919 tot 1921 is E.M. van Ojen als opvolger van R. Leenheer eerste bediende in de zaak.
1921	A. Dingjan, aanvankelijk als volontair in het atelier werkzaam, volgt E.M. van Ojen op als eerste bediende; hij blijft tot 1936.
	Berssenbrugge laat zijn atelier (hij heeft het pand in 1920 gekocht) verbouwen door architect Jan Wils en kunstenaar Vilmos Huszar, beiden lid van De Stijl. Ook de voorgevel van het atelier wordt gemoderniseerd.
	Berssenbrugge sluit in november een overeenkomst voor twee jaar met Dr. Erwin Quedenfeldt uit Düsseldorf over een licentie op het ‘Erwino Druckverfahren’.
1922	Op 18 juli krijgt Berssenbrugge algehele licentierechten voor het leven op het ‘Erwino Druckverfahren’.
1924-‘29	Berssenbrugge is lid van de in 1903 opgerichte Haagsche Schetsclub.
1925	Op uitnodiging van de firma Jos-Pé in Arnhem experimenteren Berssenbrugge, Francis Kramer en Jacob Merkelbach met het Jos-Pé driekleurenprocédé. Ook in volgende jaren maakt Berssenbrugge enige portretten in dit procédé.
1926-‘30	In deze jaren trekt Berssenbrugge er vaak met zijn camera op uit en maakt topografische opnamen in vele steden en dorpen in Nederland. Hij fotografeert in alle provincies behalve Groningen, Friesland, Drenthe en Limburg.
	Ook maakt hij diverse reizen naar het buitenland, o.a. in 1926 met de BNAFV naar Parijs en in 1928 naar Londen.
1929	Op de begane grond van het pand aan de Zeestraat heeft Berssenbrugge sinds 1921 ruimte gecreëerd voor een expositiezaal, waar niet alleen eigen werk maar ook werk van anderen te zien is. In 1929 voegt hij daar een kleine fotokunsthandel aan toe voor de verkoop van reproducties. Gerard Rutten wordt erbij ingeschakeld als adviseur. (Rutten zou kort daarop cineast worden.)
	Op uitnodiging van Piet Zwart neemt Berssenbrugge deel aan de tentoonstelling Film und Foto (Fifo) in Stuttgart.
1934	Met de Nederlandsche Reisvereeniging maakt Berssenbrugge een reis naar Italië; hij fotografeert onder meer in de Dolomieten.
1935	Op 10 oktober wordt hem het lidmaatschap toegekend van The National Geographic Society.
	Als prijswinnaar van een door Film Cappelli & Ferrania (Vereenigde fabrieken van fotografische produkten) uitgeschreven fotowedstrijd maakt hij opnieuw een reis naar Italië.
1937	De BNAFV, de NAFV en de Association Beige de Photographie et de Cinématographie kennen Berssenbrugge het erelidmaatschap toe.
1939	Berssenbrugge wordt getroffen door een lichte beroerte en moet maanden rust houden. Dit betekent min of meer het einde van zijn loopbaan, die officieel nog tot 1942 doorloopt.
1940	In de oorlogsdagen van mei bezoekt Berssenbrugge het getroffen Rotterdam en maakt opnamen van de brandende stad. Deze opnamen zijn nooit teruggevonden.
1941	Zoon Hans overlijdt op 4 maart plotseling aan hersenvliesontsteking.
1942-‘44	Op 1 juli 1942 wordt het atelier van Berssenbrugge formeel opgeheven. Het huis wordt verkocht. Berssenbrugge en zijn vrouw verhuizen naar Stevinstraat 300 in Scheveningen. Eind november moeten zij vanwege de aanleg van de Atlantikwall evacueren en vertrekken naar Brabant. Zij gaan wonen in de Villa Blanca, Tilburgseweg 176 in Goirle. In 1944 verhuizen zij naar Tilburgseweg 139 in Goirle.
	In de oorlogsjaren besteedt Berssenbrugge tijd aan schilderen.
1947	Dochter Lisette overlijdt in het buitenland aan de gevolgen van polio.
1959	Op 4 mei overlijdt Henri Berssenbrugge te Goirle, waar hij op 8 mei wordt begraven.
1989	Mevrouw Jo Berssenbrugge-Melis overlijdt op 19 juni te Tilburg.

Beschouwing

“De mens denkt, niet de machine”

Spreuk in Henri Berssenbrugges plakboek in de collectie van het Leids Prentenkabinet.

Henri Berssenbrugges grote beheersing van fotografische technieken, kennis van de eigentijdse kunst, onvermoeibare werklust en drang tot experimenteren waren bijna spreekwoordelijk onder zijn tijdgenoten. Adriaan Boer vergeleek hem in een beschouwing in 1910 met “kwikzilver op een schoteltje”. Hij werd beschreven als een vriendelijk, levendig type met felle ogen, druk gesticulerend en pratend, altijd enthousiast. Bijna even spreekwoordelijk was zijn ‘onzakelijkheid’, een etiket dat hij opgeplakt kreeg omdat hij niet hield van de administratieve en commerciële kanten van zijn vak. Hij had bovendien een aversie tegen vakverenigingen, waarvan hij dan ook nooit lid werd. Dit werd hem door collega’s wel kwalijk genomen. Hij legde, ondanks zijn zogenaamde onzakelijke instelling, een groot gevoel voor ‘public relations’ aan de dag, dat onder meer tot uiting kwam in zijn moderne ateliers en in een zeer eigentijdse typografie op zijn briefpapier, etiketten en passe-partouts. Ook zorgde hij voor veel publiciteit in dag- en vakbladen door de vele honderden inzendingen naar tentoonstellingen waarvoor hij bijna even zovele malen een prijs of onderscheiding ontving.

Henri Berssenbrugge volgde een traditionele kunstopleiding met lessen in tekenen, schilderen en grafische technieken aan de Academie voor Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen in Rotterdam. Na zijn studie kwam hij toevallig in contact met de fotografie. In een veelvuldig geciteerd interview met G.J. Speekhout in het oktobernummer van Kleinbeeld-foto uit 1940, zegt Berssenbrugge dat hij door de fotografie gefascineerd raakte toen hij bij een kennis in de donkere kamer het ontwikkelen van de kort daarvoor in zijn aanwezigheid opgenomen platen zag. Wellicht was deze kennis Pierre Paul van Wulven, met wie hij kort daarna in Tilburg een portretatelier startte. In de fotografie was Berssenbrugge volledig autodidact. Hij had echter veel profijt van zijn Academieopleiding waardoor hij belangrijke vaardigheden in tekenen en grafische technieken bezat.

Het ‘picturalisme’ – in Nederland fotokunst of ook kunstfotografie genoemd – kende hier te lande al enige aanhangers, toen Berssenbrugge in 1901 begon te fotograferen. Hij streefde zijn voorlopers echter snel in bekendheid voorbij door zich in korte tijd alle gangbare (edeldruk)procédés eigen te maken en een zeer persoonlijke visie te ontwikkelen.

Henri Berssenbrugge was in hoofdzaak portretfotograaf met een eigen atelier. Zijn oeuvre kent daarnaast een uitgebreid scala aan andere onderwerpen: boeren op het land, ambachtslieden, vissersplaatsen, straattaferelen, stadsgezichten, architectuuropnamen, interieurs, stillevens, naakten, dansgroepen, toneelscènes en clowns. Berssenbrugge had over het algemeen meer belangstelling voor mens en cultuur dan voor natuur. Landschappen zonder menselijke figuratie treft men in zijn oeuvre relatief weinig aan.

In zijn vroegste fotografische periode in Tilburg maakte Berssenbrugge buiten het gewone portretwerk reportages van landarbeiders, boerengezinnen, thuiswevers – een typisch Brabants ambacht in die dagen – en van een groep zigeuners die zich in 1903 in de omgeving van Tilburg ophield. In deze periode fotografeerde Berssenbrugge nog zonder de technische manipulatie en artistieke visie, waar hij later bekend door werd. Niet alleen in de keuze van zijn onderwerpen maar ook in de composities kwam Berssenbrugge zo dicht in de buurt van het oeuvre van Vincent van Gogh, dat een vergelijking zich opdringt. Berssenbrugges foto’s zijn soms bijna letterlijke beeldcitaten van schilderijen van Van Gogh. Zijn Aardappelrooister en Brabantse koffietafel zijn bijvoorbeeld rechtstreeks in verband te brengen met Van Goghs Arenleester en Aardappeleters. Blijkbaar was Berssenbrugge zo gefascineerd door deze kunstenaar dat hij het Brabantse landleven door de ogen van Van Gogh bekeek.

In Rotterdam verkreeg Berssenbrugge zijn inkomsten voornamelijk uit de portretfotografie, maar hij was te onrustig van aard om zich tot zijn atelier als werkterrein te beperken. Hij ging dikwijls met zijn camera de straat op om het dagelijks leven te fotograferen. Er was veel dat hem boeide in de Rotterdamse straten en stegen en op de markten en kermissen. Hij fotografeerde graag mensen die aan het werk waren, ijverig bezig hun waren te verkopen, in de weer met sleepkarren en dampende paarden of vracht lossend in de haven. Ook mensen die plezier maakten tijdens Oranjefeesten en het uitgaan van de kerk waren onderwerpen die in beeld gebracht werden. Bij een aantal opnamen lijkt het of George Breitner achter Berssenbrugges camera stond, zo vergelijkbaar is soms hun visie op de stad van de zwoegende, werkende en feestende mens. Afgezien van deze Rotterdamse straattaferelen fotografeerde Berssenbrugge echter niet zo impulsief als Breitner; hij zocht langer naar een mooie lichtval en compositie. Meer dan met Breitners foto’s is zijn werk te vergelijken met de fotografie van Bernard Eilers. Op dezelfde wijze zochten ze sfeer en schoonheid. Berssenbrugge en Eilers kenden en waardeerden elkaar, maar veel verder dan ontmoetingen bij tentoonstellingen en jury-bijeenkomsten gingen hun contacten niet. Als kroniekschrijver van Rotterdam heeft Berssenbrugge een belangrijk historisch beeld vastgelegd van een stad die enige decennia later grotendeels verwoest zou worden. Hij zocht het alledaagse, de armoede, de arbeid, het drukke stadsleven, onderwerpen die ook Rotterdamse kunstschilders als Adriaan la Rivière of Johan van Mastenbroek tot de verbeelding spraken.

Niet alleen het Rotterdamse stadsleven had Berssenbrugges belangstelling. Tussen circa 1910 en 1914 en in de periode 1926 tot 1930 trok hij er opvallend vaak op uit met zijn camera. Hij bezocht vele dorpen en steden in Nederland en België, met name de kleine, landelijke woongebieden en de vissersplaatsen in Zeeland en rondom de Zuiderzee. In Nederland deed hij alle provincies aan behalve de drie meest noordelijke en Limburg.

De topografische opnamen van de plaatsen die hij bezocht lijken volgens een vooropgezet idee te zijn gemaakt. De historische gebouwen die het belang van een plaats bepalen zijn in beeld gebracht en daarnaast zijn er steeds opnamen van sfeervolle plekjes, bijzondere doorkijkjes of karakteristieke straten en pleinen. Deze systematische wijze van fotograferen wekt de indruk dat Berssenbrugge doelbewust een topografisch archief opbouwde. Het is niet ondenkbaar, zelfs waarschijnlijk, dat hij in de jaren twintig trachtte in te spelen op een opkomend nationalisme en een daaruit voortvloeiende tendens om boeken over de schoonheid van Nederland te maken. De komst van de Olympische Spelen naar Amsterdam in 1928 heeft ongetwijfeld een stimulerende invloed gehad op dergelijke op toerisme en representatie gerichte boekuitgaven. In 1920 al had Berssenbrugge een bijdrage geleverd aan een uitgave in dit genre, Neerlands Volksleven van D.J. van der Ven. Op de in 1928 gehouden tentoonstelling Nederland in Beeld waren Berssenbrugges foto’s prominent aanwezig. In een ongedateerde brief aan Berssenbrugge schreef de Delftse schrijver Dirk Coster over plannen voor een boek “over stedenbehoud, en dat dan verlucht zou moeten worden met bijzonder technische foto’s. Het moet zoo worden, dat het een leiddraad wordt voor het behoud van alle steden, die in Holland nog niet te erg bedorven zijn.” Waarschijnlijk is het in dit geval bij plannen gebleven, maar Berssenbrugges archief zou zeker een geschikte bron geweest zijn voor een dergelijke uitgave. Wel zijn topografische foto’s gebruikt voor kalenders, bijvoorbeeld door drukkerij Albani in Den Haag in 1932 en 1933.

Behalve Nederlandse en Belgische stadsgezichten bracht Berssenbrugge ook topografische opnamen mee terug van reizen naar onder andere Parijs, Milaan, Venetië, Genua, de Dolomieten, Londen en Windsor.

In het begin van zijn Rotterdamse jaren kreeg Berssenbrugge contact met acteur-regisseur Willem Rooyaards. Vele jaren was hij daarna dé fotograaf voor Rooyaards en zijn Rotterdamsch Tooneelgezelschap, met name voor portretopdrachten. Deze portretten waren regelmatig te zien in de vitrines van de Groote Schouwburg en schouwburg Tivoli. Een enkele maal nam Berssenbrugge scènes op, zoals in 1915 bij het stuk Onder één dak van Jan Fabricius. Dit waren statische toneelfoto’s, waarschijnlijk gemaakt tijdens speciale fotosessies, waarbij de fotograaf in alle rust verlichting – hij moest werken met kunstlicht – en compositie kon bepalen. In diezelfde tijd maakte hij ook opnamen van openluchtspelen. Daarbij is sprake van meer spel-actie, omdat de lichtomstandigheden beduidend eenvoudiger waren. Ook in zijn dansfoto’s toonde ‘Bers’ – zoals hij onder de acteurs en later ook onder vakgenoten werd genoemd – meer actie. Tussen 1915 en 1920 fotografeerde hij de dansgroep van Lili Green, onder andere in de tuin van Philip Zilcken aan het Bezuidenhout in Den Haag, maar ook in de duinen en aan zee. Onder invloed van de Amerikaanse danseres Isadora Duncan en haar pedagogische ‘reform’-opvattingen werd dansen in de open lucht, blootsvoets en in Griekse gewaden, ook hier populair. Uit Berssenbrugges aandacht voor dit moderne dansgenre blijkt dat hij voortdurend geïnteresseerd was in nieuwe stromingen.

Na de jaren tien raakten theater- en dansfotografie in Berssenbrugges werk op de achtergrond. Het portret won steeds meer terrein.

Berssenbrugge begon in Tilburg – aanvankelijk in compagnonschap met Pierre Paul van Wulven – als gewoon portretfotograaf met een studio waar vooral visitekaartportretjes en kabinetfoto’s werden gemaakt tegen een geschilderd achtergronddecor. Toen hij in 1906 van Tilburg terugging naar Rotterdam legde hij zich onder meer toe op het kunstenaarsportret. Aan de portretten die hij in deze fase van zijn carrière maakte van acteurs, actrices en beeldende kunstenaars had hij zijn bekendheid vooral te danken. In zijn Haagse periode bleef het kunstenaarsportret een belangrijke rol spelen in Berssenbrugges oeuvre. De contacten die hij onderhield met kunstenaars en hun werk leverden hem vele opdrachten op. Bovendien stelden de opdrachtgevers dikwijls prijs op een onconventioneel portret. Bij deze kunstenaarsportretten had Berssenbrugge dikwijls alle vrijheid om met de vorm te experimenteren, soms met bizarre resultaten.

Portretfotografie was weliswaar de belangrijkste bron van inkomsten voor Berssenbrugge, desondanks was hij veel te ongedurig om uitsluitend bezig te zijn met de dagelijkse gang van zaken in het atelier. Hij kon zich vanaf ongeveer 1909 voortdurend assistentie veroorloven voor routinewerkzaamheden als afdrukken en afwerken van de foto’s, voor de administratie en de boekhouding. Leenheer bleef tien jaar bij hem als eerste bediende, Dingjan zelfs vijftien jaar. Lang niet alle in Atelier Berssenbrugge geportretteerden hebben de meester zelf achter de camera zien staan. In de jaren dertig liep de belangstelling voor de portretateliers terug door een toenemend eigen camerabezit en door de recessie. Voor Berssenbrugge werd de periode na het vertrek van Dingjan in 1936 er zakelijk en artistiek gezien niet gemakkelijker op. Hij moest een gedeelte van zijn vrijheid inleveren om zelf zijn zaak draaiende te houden.

Berssenbrugge hechtte veel waarde aan een goed uitziend atelier en daarmee adverteerde hij regelmatig. Toen hij in 1912 een nieuw atelier betrok aan de Mauritsweg in Rotterdam richtte hij zich als volgt tot zijn klanten: “Geheel in afwijking met de tot nog toe gebruikelijke ateliers, heb ik een smaakvol interieur ingericht, waar men zich als thuis gevoelt, hetgeen in de eerste plaats een vereischte is, voor ongedwongenheid en natuurlijkheid, waardoor ‘t persoonlijke en karakteristieke bij de opname niet verloren gaat.” Het psychologisch effect van ‘zich thuis voelen’ in een fotografisch atelier combineerde Berssenbrugge handig met de publiciteitswaarde van een zeer modern atelier.

In Den Haag wist Berssenbrugge een zeer bijzonder atelier in te richten. Hij vond een pand in de Zeestraat dat groot genoeg was om een atelier en een woonhuis te herbergen. Hij kocht het pand in 1920 en liet in 1921 de voorgevel moderniseren en het atelier geheel opnieuw inrichten naar een ontwerp van architect Jan Wils waarbij Vilmos Huszar de kleurgeving verzorgde. Beide kunstenaars waren lid van De Stijl. Het atelier was strak van vorm, maar door de kleurstellingen toch “behagelijk van toon” (…) “door de zachte, teedere harmonie van de gele, cerise-kleurige en blauwe vakbeschildering op grijzen ondertoon”, zoals een beschrijving in De Hollandsche Lelie uit 1921 aangaf. In het Bouwkundig Weekblad van 1922 merkte J.P. Mieras op “dat de heer Berssenbrugge, steeds had verlangd een ruimte te hebben, die als ruimte licht en los zou zijn, hetgeen hij niet te verwezenlijken vond in de bestaande aesthetische methoden. Na kennismaking met het werk van Huszar voelde hij echter direct dat deze hem de verwezenlijking van zijn gedachten zou kunnen brengen. De kunst van den schilder Huszar bevredigt dus een sedert jaren gevoeld aesthetisch verlangen van iemand, die met de nieuwe beelding onbekend was.” Of dit laatste juist was, is nog maar de vraag. Berssenbrugge was over het algemeen erg goed op de hoogte van nieuwe richtingen.

In de vormgeving van Berssenbrugges foto’s ziet men de invloed van verschillende schilderkunstige stijlen: impressionisme, art nouveau, kubisme en expressionisme, gecombineerd met fotografische ‘stijlen’ als picturalisme en Nieuwe Fotografie. Ook het symbolisme had korte tijd zijn levendige belangstelling. Zijn oeuvre reflecteert als het ware de kunst- en fotogeschiedenis van de eerste veertig jaar van onze eeuw. Meer dan wie ook van zijn vakbroeders volgde Berssenbrugge de ontwikkelingen in de beeldende kunst op de voet in zijn streven naar een bevredigende vorm van kunstfotografie.

Regelmatig werd hij heftig bekritiseerd om zijn ontleningen aan de beeldende kunst. Deze waren soms ook wel erg ‘letterlijk’, zoals zijn ontleningen aan Vincent van Gogh. Ook in latere jaren maakte hij nog wel eens gebruik van beeldcitaten, bijvoorbeeld in het portret van de actrice Mien Duymaer van Twist uit 1915, dat qua vorm ontleend is aan een portret van George Sand door de Londense fotostudio W.& D. Downey. Dit portret werd in 1912 gepubliceerd in het Haagse blad De Hofstad. Berssenbrugge liet zich duidelijk graag inspireren door beeldvormen van schilders of van andere fotografen. Volgens overlevering bestond zijn boekenbezit voornamelijk uit kunstboeken, waaronder ook fotoboeken en -tijdschriften.

Berssenbrugge had de ambitie om niet alleen een belangrijk portretfotograaf, maar vooral ook een beroemd fotokunstenaar te zijn. Voor dat doel bouwde hij een collectie artistieke foto’s op die hij op tentoonstellingen kon laten zien. Tot ver in de jaren vijftig heeft hij zijn foto’s de gehele wereld over gestuurd. Aan zijn opvattingen over fotografie werd in de publiciteit rondom zijn tentoongestelde werk soms aandacht besteed. In zijn eerste advertentiepamflet uit 1907 veroordeelde Berssenbrugge de “machinale prentjes-makerij”, de potsierlijke poses, het gebruik van geschilderde achtergronden, de meestal overtollig toegepaste retouche en de afwerking op onartistieke glanzende of matte papieren. Hij nam daarmee onomwonden afstand van zijn eigen atelierfotografie uit de eerste Tilburgse jaren. In een interview in Holland Express uit 1918 verklaarde hij – anders dan de schilder – een objectieve wijze van uitbeelden na te streven, zonder toepassing van retouche. Hij koos de plaats en de sfeer voor zijn foto en trachtte die sfeer zo goed mogelijk weer te geven. “Ik weet niet of dan de photo méér geeft of minder dan een schilderij … maar in elk geval iets anders, dat ook zijn recht en zijn nut heeft, geuit te worden.” Met deze stellingname lijkt Berssenbrugge zich – op weinig overtuigende wijze overigens – te schikken in het lot van ‘objectief registrerende’ fotograaf. Zijn werk laat zien dat zijn doel zeker ambitieuzer was. Enige jaren later blijkt de verantwoording van zijn visie beter aan te sluiten bij zijn werk. In een interview uit 1926 in De Camera maakte hij onomwonden duidelijk dat hij subjectiviteit nastreefde: “Fotografie kunst? Malligheid. Kunst begint waar de natuur ophoudt. Niet de weergave, mooie zuivere imitatie van de dingen is kunst, doch het vervormen volgens eigen gedachte, eigen ziel.” Zijn denken en fotograferen heeft in de tussenliggende jaren een belangrijke ontwikkeling doorgemaakt, onder meer beïnvloed door Erwin Quedenfeldt, die hij begin jaren twintig via Adriaan Boer leerde kennen. Deze Duitse kunstenaar-fotograaf en leraar aan de Rheinische Lehr- und Versuchsanstalt für Photographie in Düsseldorf maakte school met een nieuwe visie op fotografie volgens een eigen procédé: de erwinodruk. Dit procédé ging verder in het onderdrukken van halftonen en het versterken van contouren dan de reeds bestaande combinatiegomdruk. In een brief aan Berssenbrugge van 29 november 1921 typeerde Quedenfeldt zijn foto’s als ‘lijn-expressionisme’. In Quedenfeldts opvattingen en werkwijze vond Berssenbrugge een antwoord op zijn eigen vormproblemen. In het interview in De Camera van 1926 legde hij deze problemen uit: “Ik ben dankbaar dat de fotografie uitgevonden is, omdat het zoo’n mooi hulpmiddel is om vlug de contouren en de vlakken van de dingen vast te leggen. Beroerd is alleen maar dat die ellendige fotografische plaat ook de halftonen vastlegt. Je hebt maar moeite om die weer weg te werken. Dat inzicht had ik reeds lang, toen bekeek ik de dingen als vlakken, en had dus reeds last van die halftonen. Nu ben ik verder gekomen en zie slechts lijnen.” Berssenbrugge werd als enige Nederlandse licentiehouder van het erwinoprocédé een fervent aanhanger van Quedenfeldts leer. Hij werd ook wel Quedenfeldts beste leerling genoemd en misschien mag men zelfs zeggen dat hij zijn leermeester in deze techniek overtroffen heeft. Internationaal neemt Berssenbrugges werk in dit procédé een volstrekt unieke plaats in de fotohistorie in.

Hoewel hij zich tot ca. 1918 in interviews uitliet als een voorstander van objectieve, ongeretoucheerde fotografie, heeft Berssenbrugge na die tijd zijn negatieven veelvuldig bewerkt. In De Kroniek van juni 1923 wordt zijn handelwijze duidelijk beschreven: “Op ‘t na opname verkregen beeld gaat nu de artist Berssenbrugge, nadat de fotograaf in hem zijn plicht gedaan heeft, aan den arbeid. En wat zijn oog van de karakteristiek van het beeld vasthield, schetst zijn hand op het negatief bij; hij retoucheert niet, maar brengt op ‘t mechanisch genomen beeld ‘t product van eigen visie aan, maakt er, naar ‘t hem invalt, een houtsnee of ets van, of werkt ‘t om tot pittige ruige teekening. Zijn talent als grafisch artist schiep dus iets nieuws, waarbij de foto-opname slechts als ruwe schets, als lijnaangeving, als voorbeeld dienst deed.”

Berssenbrugge heeft met vrijwel alle technieken die in zijn tijd bestonden of werden ontwikkeld, gewerkt. Hij heeft in zijn eerste jaren als fotograaf daglichtafdrukken gemaakt, zoals glanzend celloïdine en mat-albumine. Platina-, fresson- en kooldrukken behoorden tot zijn repertoire, zij het in mindere mate. Met olie- en verfdrukken, Höchheimer- en combinatiegomdrukken heeft hij eveneens geëxperimenteerd. Bovendien maakte hij vele afdrukken op al dan niet omgekleurd bromidepapier en aan het eind van de jaren dertig drukte hij foto’s op hout af en noemde deze xylofoto’s. Een opvallend verschijnsel in Berssenbrugges oeuvre is het hergebruik dat hij van oude opnamen maakte. Foto’s uit zijn beginjaren drukte hij twintig of dertig jaar later opnieuw af in edeldrukprocédés. Deze werkwijze typeert hem meer als een kunstenaar die artisticiteit in zijn werk tracht te leggen dan als een fotograaf die documentaire betekenissen zoekt.

Berssenbrugge fotografeerde met verschillende formaten camera’s. Atelieropnamen maakte hij onder meer met een 18×24 cm studiocamera. Deze camera nam hij ook wel mee naar buiten om landschappen te fotograferen. Zijn topografische opnamen zijn voornamelijk op glasplaten opgenomen in de formaten 9×12 cm (tot ca. 1927) en 6×9 cm (na 1927). Hij bezat in het 9×12 formaat onder andere camera’s van het merk Reflex en Ihagee. Vanaf 1925 hanteerde hij daarnaast de Jos-Pé driekleurencamera. Omstreeks 1930 heeft hij ook foto’s op 6×6 cm formaat gemaakt. Vanaf 1932 werkte hij vooral met de Leica, dus op kleinbeeldfilm.

Berssenbrugges keuze van technieken vertoonde veel samenhang met zijn opvattingen over fotografie als kunstvorm. Hij zocht manieren om tot abstrahering in de fotografie te komen. Aanvankelijk liet hij zich beïnvloeden door het impressionisme en bestonden zijn foto’s voornamelijk uit licht- en toongradaties, maar vanaf de jaren twintig zocht hij aansluiting bij de expressionistische grafiek en werkte hij vooral met vlakken en lijnen. Bij deze keuzes in vormgeving paste hij zijn keuzes van technieken aan: de (combinatie)gomdruk speelde een hoofdrol als een procédé dat geschikt was voor het werken in impressionistische sfeer. De erwinodruk bleek juist voor het zogenaamde lijn-expressionisme een uitstekend procédé. Beide procédés gaven hem de beste mogelijkheden om te abstraheren. De erwinodruktechniek wijkt af van de gomdruk, onder meer omdat van een positieve druk of positieve vergroting op negatiefpapier (papieren diapositief) wordt uitgegaan. De drukplaat (erwinoplaat) is een glasplaat met daarop een gelatinelaag die met bichromaat lichtgevoelig is gemaakt. De afbeelding wordt in de gelatine gekopieerd met behulp van een positief. In aanraking met water zwellen de niet-belichte delen van de gelatine en ontstaat op de plaat een reliëf in negatief. Met een handpers wordt de ingeïnkte plaat afgedrukt. De erwinodruk-techniek is in Nederland voor het eerst uitvoerig beschreven in de monografie over Berssenbrugge van H.J. Scheffer uit 1967.

Ook met een andere vinding van Erwin Quedenfeldt heeft Berssenbrugge zich korte tijd beziggehouden, namelijk met het fotografisch vervaardigen van symmetrische patronen naar natuurvormen via het zogenaamde ‘Rapportier-Apparat’. Quedenfeldt had in samenwerking met de firma Ernemann een camera met bijzondere attributen ontwikkeld, de Globus, bedoeld voor “die Herstellung von Web- und Druckmustern, Ornamenten usw. auf photographischem Wege”. Het apparaat bood een methode om tekenaars behulpzaam te zijn bij het samenstellen en uitwerken van bijvoorbeeld behangsel- en weefpatronen.

Het te belichten glasnegatief werd in een speciale cassette op een instelschijf gelegd achter een vignet met een uitsnede van hetzij een half, een kwart of een achtste deel van het totale negatief van 13×13 cm; dit geheel werd in de camera geplaatst. De plaat werd vervolgens in gedeelten belicht door het negatief met een hendel te verschuiven en zo werd het voorbeeldpatroon twee, vier of acht maal op één negatief opgenomen. Berssenbrugge heeft met dit apparaat geëxperimenteerd, niet zozeer om industriële patronen als wel om artistieke creaties te maken. Hij combineerde de ‘Rapportier’-patronen met fotogrammen.

Aan het eind van de jaren twintig tot halverwege de jaren dertig stond Berssenbrugge open voor de nieuwe ontwikkelingen in de fotografie. Onder invloed van de nieuwe zakelijkheid ging hij de fotografie in een zuiverder vorm beoefenen, volgens het idioom van de Nieuwe Fotografie. Hij experimenteerde met fotogrammen, vogelperspectief, close-ups, textuurweergave van glanzende metalen, slagschaduwen en met het kader van de foto. Deze ‘nieuwzakelijke’ bromidefoto’s waren voor Piet Zwart in 1929 aanleiding Henri Berssenbrugge als enige van de oudere generatie uit te nodigen voor deelname aan de tentoonstelling Film und Foto (Fifo) in Stuttgart. Berssenbrugges bijdrage aan deze tentoonstelling was onder meer een foto van een vrouwenkop met Afrikaans masker, die sterk doet denken aan vergelijkbare foto’s van Man Ray.

Vanaf 1932 hanteerde Berssenbrugge, zoals gezegd, de moderne Leica-camera die toen populair werd. Nog steeds probeerde hij met de ontwikkelingen mee te gaan en wellicht had hij zich na die periode ook niet opnieuw tot de edeldrukprocédés gewend, wanneer hij de techniek van de bromideafdruk beter had beheerst. Op dat gebied is hij geen ‘meesterdrukker’ geworden. Bovendien had hij de vastgewortelde overtuiging dat persoonlijke expressie in fotografie slechts bereikt kon worden door manipulatie van de techniek en daarvoor was de bromidedruk niet erg geschikt.

Als een der weinige fotografen viel Berssenbrugge de eer te beurt regelmatig onder de aandacht van een groot publiek te worden gebracht in dagbladen en tijdschriften. Scheffer suggereerde in zijn boek over Berssenbrugge dat deze waarschijnlijk zelf verantwoordelijk was voor de vele krantenberichten bij tentoonstellingen, door redacties goed op de hoogte te houden en van informatie te voorzien. Maar ook Berssenbrugges contacten in de kunstwereld zorgden voor aandacht. In 1914 bijvoorbeeld schreef de kunstcriticus Bernard Canter een recensie over Berssenbrugges tentoonstelling in de Rotterdamsche Kring in het weekblad Holland Express, een blad dat een platform heette te zijn voor de opvattingen van de moderne kunstbeweging in die tijd. Canter schreef positief over Berssenbrugges fotografie, maar maakte ook onmiddellijk duidelijk waar hij haar plaatste: “Zijn werk heeft beteekenis. Zij zijn documenten van het leven. Met de jaren zullen zij in waarde toenemen, in historische waarde vooral. Hij maakt vergankelijkheid tot duurzaamheid in beeld en juist omdat hij geeft het beeld als objectieve voorstelling, maar subjectief gekozen, heeft hij voor de photografie een eigen terrein van werkzaamheid gevonden, dat niet tegenover de subjectieve voorstelling van den schilder of teekenaar staat, maar daarnaast, soms als aanvulling, soms zelfs verklarend en justifïceerend, b.v. aantoonend dat sommige werken van impressionistische schilders minder fantastisch of subjectief waren dan verondersteld werd, maar vaak ook geheel op zichzelf, aldus het recht van de photografie als artistieke bezigheid, ondanks het mechanische procédé, vaststellend. Berssenbrugge is geen photograaf zonder meer, maar een artist, die photografeert.”

De schilder en graficus Peter van den Braken reageerde lyrisch op Berssenbrugges tentoonstelling in 1923 in Kunstzaal Kleijkamp: “Berssenbrugge! Niet hij “in dienst” der machine, maar zij in dienst van hem! Niet hij onderhevig aan de maten, krachten en het scherpte-oog van het toestel: de lens! Bewust, alles als middel weten; de machine, noodzaak; elke nieuwe mogelijkheid een weg, naar de vergeestelijking der dingen; ombeelding, verrijking van het geziene dus, als doel.” Berssenbrugge kreeg echter niet alleen lof toegezwaaid. Naar aanleiding van diezelfde tentoonstelling in Kunstzaal Kleijkamp waarschuwde een anonieme briefschrijver hem voor de ingeslagen weg. “(…) De photograaf bleef de schilderkunst als richtlijn volgen. (…) Maar in de zuivere kunst geldt het leiden boven het volgen, het voorgaan boven het imiteeren. De photograaf van de naaste toekomst, die een ware photokunst wil gaan scheppen, zal dus moeten beginnen met alle navolging, directe of verwijderde, van de schilderkunst en hare doeleinden en van de litteratuur en hare doeleinden te vermijden. Daarna zich rekenschap gaan geven van het wezen van de photo.” Men ziet in deze profetische woorden de Nieuwe Fotografie reeds aan de horizon verschijnen. Onder zijn vakgenoten waren de meningen over zijn fotografie eveneens verdeeld. Berssenbrugges overtuiging dat bij het maken van fotografische kunst het resultaat telde en niet de methode – “de mens denkt, niet de machine” was zijn credo -, ontmoette wel respect in fotografenkringen, maar ook kritiek. In de vakbladen uitten met name bevriende collega’s als Bernard Eilers en Adriaan Boer kritiek op het onwaarachtige karakter van dit soort fotografie. Bij de vakfotografen had hij weinig werkelijke aanhang. Enkelingen als Franz Ziegler en Francis Kramer deelden zijn visie en zijn werkwijze. Maar de meeste lof oogstte Berssenbrugge in de amateurfotografenwereld. In die kringen werd hij zeer bewonderd, ook al heeft hij daar evenmin echte navolgers gehad.

Henri Berssenbrugge stond samen met Bernard Eilers in de eerste decennia van de twintigste eeuw aan de top van de Nederlandse kunstfotografie. Zijn werk bevat naast een uitgesproken artistiek ook een belangrijk documentair aspect. Het is een visuele bron voor sociaal-historisch onderzoek, bijvoorbeeld vanwege de vroege reportages van het landleven rondom Tilburg en die van het Rotterdamse stadsleven. Daarnaast is het een schatkamer voor wat betreft portretten van bekende Nederlanders uit de culturele wereld.

Voortdurend op zoek naar mogelijkheden om zijn werk te vernieuwen overschreed Berssenbrugge regelmatig de ‘geaccepteerde grenzen’ van de fotografie. Ten gevolge daarvan raakte hij soms ver verwijderd van de karakteristieke eigenschappen van het medium en werd zijn werk bijna grafisch. In de geschiedenis van de Nederlandse fotografie neemt het oeuvre van Henri Berssenbrugge een bijzondere plaats in, zowel vanwege de eigenzinnige visie die er uit spreekt, als ook vanwege de hoge technische en artistieke kwaliteit en de grote omvang. Door de ongekende veelzijdigheid had zijn werk een grote uitstraling op de Nederlandse fotografie en kreeg ook internationaal de nodige waardering.

Documentatie

Primaire bibliografie

(Advertentie) Tilburgsche Courant 24 maart 1901.

(Advertentie) Tilburgsche Courant 31 maart 1901.

(Advertentie) De Hofstad 17 (21 augustus 1915) 34.

(Advertentie) De Hofstad ij (6 november 1915) 45.

(Advertentie) Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 10 (3 januari 1917) 1.

(Advertentie) Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 11 (2 januari 1918) 1.

B. (= Henri Berssenbrugge), Expressie, in De Camera 16(1 december 1923) 3, p. 31-32.

Rond de Internationale Fototentoonstellingen, in Fotokunst. Geïllustreerd Maandblad voor Wetenschappelijke- en Kunstfotografie 5 (maart 1928) 3, p. 18-19.

(Advertentie) Bedrijfsfotografie 12 (25 juli 1930) 15, p. IV.

foto’s in:

(Brochure) Frans Wiemans. Berlijn (Konzert-Direktion Hans Adler) z.j.

Martine Wittop-Koning, Calvé-Delft’s. Hollandsche recepten voor Indië, Delft (Oliefabrieken Calvé-Delft) z.j.

Martine Wittop-Koning, Calvé-Delft’s winterboekje, Delft (Oliefabrieken Calvé-Delft) z.j.

Is fotografie kunst? Vijfde serie van twaalf heliogravures, naar fotografieën, Fotografische Bibliotheek z.j., nr. 26, afb. 1-2.

Hypo, Kunstfotografie, in Boon’s Geïllustreerd Magazijn 9 (1907), eerste deel, p. 2-11, 97-106.

Das Atelier des Photographen 14 (1907) 9, na p. 116.

Fotografisch Maandschrift 4 (oktober 1908), na p. 19.

Jaarboek N.C.v.F.K. 1908.

Geïllustreerd Weekblad voor Fotografie 16 (1909), voor p. 145.

Photographische Mitteilungen 47 (1910), na p. 16, p. 22.

Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur en verkeer 3 (1910) (kerstnummer), p. 267.

American Pkotography januari 1911.

Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur en verkeer 4 (1911) 2, p. 33.

Fotografisch Maandschrift 6 (1 april 1911), na p. 108.

American Photography ca. mei 1911.

Catalogus Jubileum-Tentoonstelling van den “Nederlandschen Fotografen- Kunstkring”, Den Haag (Kunstzalen J.J. Biesing) 1912.

Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur en verkeer 5 (1912), p. 15, 98.

The Amateur Photographer & Photographic News 55 (24 juni 1912) 1447, p. 634.

Fotografisch Maandschrift 8 (1 september 1912), voor p. 1.

American Photography 6 (november 1912).

Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur en verkeer 6(1913) 1, p . 9.

Fotografisch Maandschrift 8 (1 maart 1913), na p. 100.

Fotografisch Maandschrift 8 (1 juli 1913), na p. 166.

Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur en verkeer 6 (1913) 9, p. 173, 175.

Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 7 (1914), p. 629-630, 795, 867.

The Amateur Photographer & Photographic News 60 (14 september 1914) 1563, p. 255.

The Amateur Photographer & Photographic News 60 (7 december 1914) 1575, p.515.

The Amateur Photographer & Photographic News 60 (14 december 1914) 1576, p. 538.

Photograms of the Year 1914, pl. XVIII. Ons Tooneel 1914.

The Amateur Photographer & Photographic News 61 (10 mei 1915), p. 382.

Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 8 (19 mei 1915) 20, p. 236.

The Amateur Photographer & Photographic News 61 (24 mei 1915), p. 421.

De Katholieke Illustratie 50 (9 oktober 1915) 1,p. 11.

Photograms of the Year 1915, pl. XXVI. Ons Tooneel 1915.

W.H. Idzerda, Handboekje der praktische fotografie, Amsterdam (Maatschappij voor Goede en Goedkoope Lectuur) z .j. (1916), p. 40, 116, 248-249, 302.

American Photography 10 (maart 1916) 3, omslag.

W.H. Idzerda, De broomverfdruk (broomoliedruk) in de praktijk voor amateur- en beroepsfotografen, Amsterdam (Maatschappij voor goede en goedkoope lectuur) 1917, pl. XVII.

De Kroniek 3(10 november 1917).

De Kroniek 3 (december 1917) 12, p. 367, 378.

Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 11 (27 februari 1918) 9, p. 134.

Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handelen verkeer 11 (26 juni 1918) 26, p. 474.

De Kroniek november 1918, p. 309.

D.J. van der Ven, Neerlands volksleven, Zaltbommel (Uitg. Mij. en Boekhandel v/h P.M. Wink) 1920.

Tooneel-artisten-album, z.p., z.j. (ca. 1920).

Licht en Schaduw 1 februari 1921.

(Jaarboek) Nederlandsche Ambachts- en Nijverheidskunst 1922, p. 58.

W.H. Idzerda, Handboekje der praktische fotografie, Amsterdam (Maatschappij voor goede en goedkope lectuur) 1923, 3de geh. herz. dr., p. 53, 152, 300-301, 349.

De Dans 1 (juli 1923) 1, p. 7.

(Brochure) Paul Schramm. Kerst-Concerten. (Internationale Concertdirectie Ernst Krauss), ca. 1924.

Catalogus Fourth National Salon of Pictorial Photography, Buffalo 1924.

Catalogus Salon International d’Art Photographique, Brussel 1924.

Catalogus 8th International Salon of Photography, Los Angeles 1924.

Fotokunst. Geïllustreerd Maandblad voor Wetenschappelijke- en Kunstfotografie 1 (maart 1924) 3, na p. 20.

Spirit 1 (september 1924) 1, omslag.

Spirit 1 (oktober 1924) 2, omslag.

Spirit 1 (december 1924) 4, omslag.

(Jubileumboek) De Gemeente-Gasfabrieken van ‘s-Gravenhage 1875-1925, Den Haag (Electrische Drukkerij “Luctor et Emergo”) 1925.

De Hollandsche Revue 30 (1925), p. 977.

Spirit 1 (januari 1925) 5, omslag.

(Album) XXe Salon International de Photographie 1925, Parijs (Braun & Cie.) 1926.

Catalogus 1° Salon Italiano d’Arte Fotografica Internazionale, Turijn 1925.

American Photography april 1925.

De Kroniek november 1925.

Photofreund 5 (5 november 1925) 21, voor p. 359.

Catalogus tent. Första Internationella Fotografiska Salongen, Stockholm 1926.

Photofreund 6 (5 maart 1926) 5, p. 87.

Photofreund 6 (5 juni 1926) 11, p. 202.

Allgemeine Muzik-Zeitung ca. 1926, p. 462.

Photograms of the Year 1926, pl. LXII.

Catalogus tent. III Salon Internacional. La Sociedad Fotografica de Zaragoza, Zaragoza 1927.

Catalogus tent. Pierwszego Miedzynarodowego Salonu Fotografji Artystycznej, Warschau 1927, na p. 8.

Fotograf Polski 12 (1927) 9, na p. 176.

Foto Magazine (Argentijns tijdschrift) 1 (1927) 3.

American Photography ca. april 1927.

Photograms of the Year 1927.

The American Annual of Photography 1928, 42 (1927), p. 118.

Bild Kurier juli 1928.

American Photography augustus 1928.

Buffalo Courier-Express ca. september 1928.

San Frandsco Chronicle 30 september 1928.

Catalogus tent. XXIIIe Salon International d’Art Photographique de Paris, Parijs 1918, p. 20.

Photofreund 10(15 augustus 1929) 15, p. 301.

The Year’s Photography 1929-1930, pl. 4.

Auteur onbekend, Parijs, Den Haag (Nederlandsche Reisvereeniging) z.j. (jaren ’30).

Catalogus 11th Annual Salon of Pictorial Photography, Buffalo (Buffalo Camera Club) 1930.

Henri Polak, Het kleine land en zijn groote schoonheid, Amsterdam (Querido) 1930.

Photofreund 10 (5 januari 1930) 1, p. 3.

Photofreund 10 (5 mei 1930) 9, p. 167.

De Fotograaf 23 mei 1930.

La Metropole 18 september 1930.

Cameragraphs of the Year 1930.

(Map) IV Internationalen Kerstsalon, Antwerpen 1931.

Modern Photography. The special autumn number of “The Studio” 1931, p. 84, 106.

Fotokunst. Geïllustreerd Maandblad voor Wetenschappelijke- en Kunstfotografie 8 (juni 1931) 6, na p. 44.

Kalender N.V. Drukkerij Albani, Den Haag 1932.

J. Riemens-Reurslag (tekst), Moeder en kind voor de lens. Kunstfoto’s van Nederlandsche amateur- en vakfotografen. I. Moeder en baby, Amsterdam (Kosmos) 1932, afb. 3-5.

J. Riemens-Reurslag (tekst), Moeder en kind voor de lens. Kunstfoto’s van Nederlandsche amateur- en vakfotografen. II. Moeder en kleuter, Amsterdam (Kosmos) 1932, afb. 2.

City Magazine 1 (6 mei 1932) 18, p. 16.

American Photography september 1932.

Utrechtsch Jaarboek 1932.

Haagsche Post (1932) kerstnummer.

Kalender N.V. Drukkerij Albani, Den Haag 1933.

Catalogus 16th Annual International Salon of Pictorial Photography, Los Angeles/San Francisco (Los Angeles Museum/M.H. De Young Memorial Museum) 1933.

American Annual of Photography 1933.

Catalogus X Salon International de Fotografica, Zaragoza 1934, p. 60.

Die Galerie 2 (1934) 8, p. 121.

Op de hoogte oktober 1934.

The American Annual of Photography 1934.

Fotokunst. Geïllustreerd Maandblad voor Wetenschappelijke- en Kunstfotografie 12 (januari 1935) 1, na p.8.

Cosmorama 1 (1935) 1, pl. 5.

American Photography februari 1935.

De Waterkampioen 9 (5 juli 1935) 444, p. 583-585.

Evening Standard 1 augustus 1935.

Modern Photography. The Studio Annual of Camera Art 1935-1936, p. 21, afb. 72-73.

Catalogus 19th Annual Salon of Pictorial Photography, Los Angeles 1936.

The American Annual of Photography 1936.

Photographie 1936, afb. 84.

De Schakel januari 1936, omslag.

Deutscher Kamera-Almanach 37 (1937), p. 47, 82, 115, 172.

Modem Photography. The Studio Annual of Camera Art 1937-1938, p. 9, afb. 43.

S.J.R. de Monchy (voorw.), De Residentie, Amsterdam (Contact) 1938, p. 14, (serie: De Schoonheid van ons land, Deel V).

Deutscher Kamera-Almanach 28 (1938), p. 169.

Photo für Alle maart 1938, p. 81.

Photo 17 (1938) 8.

Catalogus XVIIe Salon International. Association Belge de Photographie et de Cinématographie, Brussel 1938.

Auteur onbekend, Bij het portret van Annie van Duyn, in Dames Kroniek 6 oktober 1939.

The American Annual of Photography 53(1939).

Ch.P. van Eeghen e.a. (samenstelling), De tuin van Amsterdam. Wat er leeft in het Vondelpark, Amsterdam (Strengholt) 1940.

C. Mauclair, La Hollande, Parijs etc. 1941.

WJ. van Balen e.a. (tekst), Amsterdam (Contact) 1941, geheel herziene en vermeerderde uitgave, afb. 77, (serie: De Schoonheid van ons land, Deel II).

Photographie für Alle 37 (1 maart 1941) 5, p. 52.

Cosmorama 7 (augustus 1941) 8, p. 124, afb. 105.

Algemeen Handelsblad november 1941.

Algemeen Handelsblad 5 december 1941.

Kleinbeeld-foto 5 (februari 1942) 11, p. 301.

Kleinbeeld-foto 6 (april 1942) 1, p. 13.

Kleinbeeld-foto 6 (mei 1942) 2, p. 43.

Nederlandsch Jaarboek voor Fotokunst 1942/43, pl. 7, 56-57;

J.G. Beernink, Compositieleer voor amateur- en vakfotografen, Bloemendaal (Focus) 1944, p. 167.

Philip Johnson, The world of the Leica, Londen (The Fountain Press) 1950, afb. 23.

Nieuwe Tilburgse Courant 13 november 1950.

Elseviers Weekblad 15 mei 1954.

Rara, waar was dit?, in Hier Rotterdam 22 juni 1956.

Rara, waar was dit?, in Hier Rotterdam 17 augustus 1956.

Rara, waar was dit?, in Hier Rotterdam 28 september 1956.

Hier Rotterdam 12 juli 1957.

Hier Rotterdam 19 juli 1957.

P. Heyse en A.S.H. Craeybeckx (hoofdred.), Encyclopedie voor fotografie en cinematografie, Amsterdam/Brussel (Elsevier) 1958, p. 201, 419, 446, 642.

W.A. Wagener, Rotterdam onherroepelijk, Rotterdam/Den Haag (Nijgh & Van Ditmar) 1963.

(Folder) Stichting Leiden Museumstad winter 1976/1977.

De Leidse hofjes 11 (mei 1982) 1/2, p. 4.

Catalogus tent. Foto ’84, Amsterdam (Stichting Amsterdam Foto) 1984, p. 102.

Catalogus tent. Foto ’86, Den Haag (Staatsuitgeverij) 1986, p. 151.

Rudy Kousbroek (tekst), 66 Zelfportretten van Nederlandse fotografen, Den Haag (SDU) 1989, afb. 1.

Jan Blokker, De kwadratuur van de kwattareep. Zestig jaar collectieve propaganda voor het Nederlandse boek, Amsterdam (CPNB)) 1990, p. 14-15,24.

Charles de Mooij en Renate van de Weijer (samenstelling), Rijke oogst van schrale grond, Zwolle 1991.

in Bedrijfsfotografie:

5 (26 april 1923) 9, p. 195-196, 201-202.

11 (25april 1929) 17,nap. 198.

11 (18juli 1929) 29, nap. 342.

12 (17 oktober 1930) 21, p. 391.

14 (6 mei 1932)9, p. 163.

14 (18 november 1932) 23, p. 439.

16 (15 Juni 1934) 12, p. 207-210.

19 (30 april 1937) 9, p. 167-170.

19 (10 december 1937) 25, p. 470.

20 (29 april 1938) 9, p. 173-174.

in De Camera:

1 (23 december 1908) 7, p. 121.

1 (15 juni 1909) 18, p. 344.

2 (20 januari 1910) 8, na p. 79.

3 (15 april 1911) 12/13, na p.120.

3 (15 mei 1911) 15,na p. 136.

3 (15juni 1911) 17, na p. 160.

3 (15 Juni 1911) 17, p. 178.

4 (1 april 1912) 11, p. 97, na p. 103.

5 (15 oktober 1913) 24, na p. 210.

6 (1914) 7, p. 61.

6 (1914) 20, p. 205.

6 (1914) 23, p. 237.

7 (1915), p. 71, 73, 77-78, 83, 161, 163.

8 (1915), p. 13.

8 (1916), p. 142.

9 (1917), p. 171.

10 (1918), p. 105.

11 (1919), p. 43.

12 (1 maart 1920) 9, p. 71.

12 (15 april 1920) 12, p. 97.

12 (1 mei 1920) 13, p. 109.

14 (1 februari 1922), p. 59.

14 (1 april 1922) n , p . 95.

14 (15 april 1922) 12, p. 107.

15 (1 mei 1923) 13, p. 115.

16 (1 december 1923) 3, p. 33.

16 (1 maart 1924) 8, p. 109.

16 (15 juli 1924) 17, p. 237.

16 (1 oktober 1924) 22, p. 303.

17 (1 december 1924) 3, p. 35.

17 (1 april 1925) 11, p. 149.

19 (1 juli 1926) 1, p. 9-12.

19 (26 februari 1927) 18, p. 281-284.

19 (12 maart 1927) 19, p.297.

19 (21 mei 1927) 24, p. 377.

in Cinema & Theater.

1 (1921) 15, omslag.

1 (1921) 16, p. 11.

1 (1921) 31, p. 2.

1 (1921) 40, p.2.

2 (1922) 56, omslag, p. 2.

2 (1922) 63, p. 11.

2 (1922) 67, p. 7.

2 (1922) 75, p. 7.

2 (1922) 78, p. 6.

2 (1922) 80, p. 7.

2 (1922) 86, p. 5.

2 (1922) 90, p. 16.

2 (1922) 91, p. 8, 11.

2 (1922) 92, p. 5.

2 (1922) 94, omslag.

2 (1922) 98, p. 14.

3 (1923) 118, p. 14.

3 (1923) 123, omslag, p. 7, 10.

3 (1923) 128, omslag, p. 5.

3 (1923) 155, p. 14.

in Focus:

1 (20 januari 1914) 2 (bijlage), na p. 18.

1 (20 juni 1914) 17, na p. 188.

1(10 december 1914) 27, n ap. 310.

1 (25 Januari 1915) 30/31, na p. 335.

1 (10 maart 1915)34/35, na p. 377.

2 (25november 1915) 24,p. 179.

2 (10 maart 1916) 34, na p. 280.

8 (2 juni 1921) 11, p. 229.

8 (6 oktober 1921) 20, p. 444-447.

9 (21 september 1922) 19, p. 419.

10 (5 april 1923) 7, p. 151-154.

11 (6 maart 1924) 5, p. 131-138.

11 (13 november 1924) 23, p. 620.

13 (2 oktober 1926) 20, p. 516, 518.

14 (2 april 1927) 7, p. 190.

15 (4 augustus 1928) 16, p. 429.

18 (10 oktober 1931) 21, p. 581.

18 (7 november 1931) 23, p. 652.

19 (2 april 1932) 7, p. 205.

19 (30 april 1932) 9, p. 275.

23 (20 juni 1936) 13, p. 383-390.

24 (14 augustus 1937) 17, p. 474.

24 (20 november 1937) 24, p. 678.

in Lux/Lux-De Camera:

27 (1916), na p. 120.

34 (1923), p. 4,21,41.

40 (23 maart 1929) 6, p. 101-103.

40 (6 april 1929) 7, p. 118-121.

40 (24 augustus 1929) 17, p. 315,317.

41 (5 april 1930) 7, p. 115-118.

41 (1 november 1930) 22, p. 402-408.

43 (18 juni 1932) 13, p. 207.

43 (23 juli 1932) 15, p. 237-242.

43 (17 september 1932) 19, p. 303.

43 (26 november 1932) 24, p. 378-379.

44 (5 augustus 1933) 16, p. 214-217.

in Ons Eigen Tijdschrift:

november 1922 (proefnummer), p. 6-7, 16-17.

april 1924, p. 167.

december 1924, p. 34-35.

februari 1925, p. 112.

april 1925, p. 169.

december 1925, p. 46.

januari 1926, p. 81, 87-88.

maart 1926, p. 152.

april 1926, p. 167.

februari 1930, p. 112.

maart 1931, p. 139.

februari 1933, omslag.

september 1933, omslag.

december 1933, omslag.

in Het Tooneel:

1 (juni 1915) 1, omslag, p. 9, 11-12.

1 (augustus 1915) 3, omslag, p. 43.

1 (oktober) 1915) 5, omslag, p. 79.

1 (november 1915) 6, p. 92-93.

1 (december 1915) 7, omslag, p. 105-106.

1 (februari 1916) 9, p. 145.

1 (maart 1916) 10, p. 150.

1 (april 1916) 11, p. 165, 179.

2 (juli 1916) 2, p. 22-23.

2 (augustus 1916) 3, omslag.

2 (oktober 1916) 5, bijlage.

2 (april 1917) 11, p. 174-175.

3 (september 1917) 4, p. 63.

3 (oktober 1917) 5, omslag.

3 (maart 1918) 10, bijlage.

4 (juli 1918) 2, omslag, p. 29.

4 (augustus 1918) 3, p. 45.

4 (september 1918) 4, p. 49.

4 (november 1918) 6, omslag.

4 (januari 1919) 8, omslag, p. 114-115.

4 (februari 1919) 9, omslag.

4 (maart 1919) 10, omslag.

4 (mei 1919) 12, omslag.

5 (juni 1919) 1, omslag.

5 (augustus 1919) 3, omslag.

5 (september 1919) 4, omslag.

5 (december 1919) 7, omslag.

5 (maart 1920) 10, omslag.

5 (april 1920) 11, omslag.

6 (augustus 1920) 3, bijlage.

6 (maart 1921) 10, bijlage.

7 (juli 1921) 2, omslag.

7 (september 1921) 4, omslag.

7 (oktober 1921) 5, omslag.

7 (december 1921 7, omslag.

7 (april 1922) 11, omslag.

8 (juni 1922) 1, omslag.

8 (juli 1922) 2, omslag.

8 (augustus 1922) 3, omslag.

8 (oktober 1922) 5, omslag.

8 (december 1922) 7, omslag, p. 100.

8 (januari 1923) 8, omslag.

8 (februari 1923) 9, omslag.

8 (april 1923) 11, omslag.

9 (juni 1923) 1, omslag.

9 (oktober 1923) 5, omslag.

9 (november 1923) 6, omslag, p. 87.

9 (februari 1924) 9, omslag.

9 (mei 1924) 12, p. 177, 180.

10 (augustus 1924) 3, p. 42.

10 (september 1924) 4, omslag.

10 (februari 1925) 9, omslag.

11 (juni 1925) 1, omslag.

11 (december 1925) 7, p. 110-111.

12 (april 1927) 11, omslag.

13 (juli 1927) 2, p. 33.

13 (september 1927) 4, p. 66-67.

13 (april 1928) 11, p. 202.

15 (november 1929) 6, p. 131.

15 (mei 1930) 12, p. 269.

18 (november 1932) 222, p. 83.

Secundaire bibliografie

(artikel over de Luiksche tentoonstelling), in Nieuwe Tilburgsche Courant 29 juli 1905.

(artikel over tentoonstelling in Tilburg), in Bredasche Courant 20 december 1905.

F. van Meerendonk, Tentoonstelling Berssenbrugge, in Fotografisch Maandschrift 2 (juni 1906) p. 141-142.

F. van Meerendonk, Varia, in Lux 17 (1906), p. 180.

Auteur onbekend, Mededeelingen, in Fotografisch Maandschrift 2 (september 1906), p. 10.

Auteur onbekend, Tentoonstellingen, in Geïllustreerd Weekblad voor Fotografie 14 (14 december 1907) 50, p. 403.

(Artikel over tentoonstelling van Berssenbrugge in Kunstzaal “Lucas” te Rotterdam), in De Maasbode 27 december 1907.

Laura de Berk, De internationale tentoonstelling van foto-kunst, in Geïllustreerd Weekblad voor Fotografie 15 (8 augustus 1908) 32, p. 249-253.

Ambassadrice, Uit Dresden, in De Camera 1 (15 juni 1909) 18, p. 334, 338.

Auteur onbekend, Nacht-opnamen, in De Camera 2 (1 december 1909) 4, p. 41.

Adr. Boer, De man en zijn werk. H. Berssenbrugge, in De Camera 2 (13 juni 1910) 18, p.172-173 (met foto’s).

Auteur onbekend, Verbetering, in De Camera 2 (9 februari 1910) 9, p. 84.

A.B., De salon der Nederl. Club voor Fotokunst, in De Camera 3, (15 januari 1911) 6, p. 48-50.

Auteur onbekend, De technieken op den Salon der N.C.v.F.K., in De Camera 3 (1 februari 1911) 7, p. 64.

Auteur onbekend, Bij onze platen, in De Camera 3 (15 april 1911) 12/13, p. 121.

E.A.L., De uitslag van onzen wedstrijd, in De Camera 3 (15 mei 1911) 15, p. 136-137.

Auteur onbekend, Bij onze platen, in De Camera 3, (15 juni 1911) 17, p. 160.

Auteur onbekend, Verspreide berichten, in Fotografisch Maandschrift 6 (1 juli 1911), p. 169.

Adr. Boer, De Delftsche Tien, in De Camera 4 (1 november 1911) 1, p. 2-3.

Ve Congres International de Photographie. Bruxelles 1910. Compte rendu, procèsverbaux, rapports, notes et documents, Brussel (Emile Bruylant) 1912, p. 22.

Auteur onbekend, “Pictura Veluvensis” en de fotografie, in De Camera 4 (15 februari 1912)8, p. 70.

Auteur onbekend, Bij onze platen, in De Camera 4 (1 april 1912) 11, p. 104.

Antony Guest, Dutch photography at “The A.P. Little Gallery”, in The Amateur Photographer & Photographic News 55 (17 juni 1912) 1446, p. 600.

Auteur onbekend, Hollandsche fotografie in Londen (naar een beoordeling door Antony Guest in “The Amateur Photographer”), in De Camera 4 (15 augustus 1912) 20, p. 173-174.

Auteur onbekend, Tentoonstelling van de N.F.K. te ‘s-Gravenhage, in De Camera 4 (15 september 1912) 22, p. 194-195.

A.B., Jubileumstentoonstelling N.A.F.V., in De Camera 4 (15 oktober 1912) 24, p. 214-215.

Auteur onbekend, H. Berssenbrugge in Amerika, in De Camera 5 (1913), p. 45.

H. de Boer, De Vierde Delftsche Fotosalon, in De Camera 5 (1913), p. 207-209.

Auteur onbekend, Onze landgenooten in het buitenland, in De Camera 7 (1914), p. 17.

Antony Guest, The Photographic Salon, 1914. A review of the International Exhibition of the London Salon of Photography now open at Pall Mall, in The Amateur Photographer & Photographic News 60 (14 september 1914) 1563, p .251-252.

B.C. (= Bernard Canter), Over het ware musiceeren, in Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handelen verkeer 7 (9 december 1914) 50, p. 853-855.

B.C. (= Bernard Canter), De kunstenaarphotograaf H. Berssenbrugge, in Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 7 (9 december 1914) 50, p. 861-862 (idem in: Focus 1 (25 januari 1915) 30/31, p. 346-347).

Auteur onbekend, Werk van Berssenbrugge in den Rotterdamschen Kring, in De Camera 7 (1914), p. 38-39.

F.C. Tilney, Observations on some pictures of the year, in Photograms of the Year 1914, p. 11-19.

L.E. Kos, Photograms of the Year, in De Camera 7 (1915), p. 52-53.

C.V. Jr., Broom-olie drukken van Berssenbrugge, in De Camera 7(1915), p. 80.

C. (= Bernard Canter), Over het portret, in Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 8 (27 januari 1915) 4, p. 39-41.

Antony Guest, Dutch pictorial work at The Camera Club, in The Amateur Photographer & Photographic News 61 (17 mei 1915).

Antony Guest, The work of H. Berssenbrugge at the Little Gallery, in The Amateur Photographer & Photographic News 61(24 mei 1915), p. 420.

Auteur onbekend, Berssenbrugge in Londen, in De Camera 7 (1915), p. 144.

Auteur onbekend, Tentoonstelling Berssenbrugge, in De Camera 7 (1915), p. 158.

Bern. Eilers, De Fotosalon der N.A.F.V., in De Camera 8 (1915), p. 15-16.

F.C. Tilney, Observations on some pictures of the year, in Photograms of the Year 1915, p.8-15.

Auteur onbekend, Berssenbrugge in de N.A.F.V., in De Camera 8 (1916), p. 100.

Auteur onbekend, Louis Couperus en de fotografie, in De Camera 8 (1916), p. 202.

Auteur onbekend, Berssenbrugge Hagenaar, in De Camera 8 (1916), p.221.

B.C., Photografie, in Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 9 (1916),p. 138-141 (met foto’s).

C., De sprokkelaars, in Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 9 (1916),p. 544-545.

C, Een photografisch archief, in Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 9 (1916), p. 556-557.

H.E., Impressionisme en photografie, in Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 9 (1916), p. 616, 620.

Auteur onbekend, Sierkunst, in De Avondpost 17 januari 1917.

Auteur onbekend, Onze platen, in De Camera 9 (1917), p. 169.

Auteur onbekend, De Delftsche Fotosalon, in De Camera 10 (1917), p. 6-7.

H.E., Verlatenheid, in Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 10 (26 december 1917) 52, p. 624, 626.

W.H. Idzerda, Schoonheid in de fotografie, Leiden (Sijthoff) 1918, p. 41, afb. 20.

Auteur onbekend, Fototentoonstelling Berssenbrugge, in Arnhemse Courant 9 januari 1918.

Auteur onbekend, Arnh. Amateur fotografen ver. Gelria. Tentoonstelling foto’s H. Berssenbrugge te ‘s Gravenhage, in Nieuwe Arnhemsche Courant 9 januari 1918.

Auteur onbekend, Over Berssenbrugge, in De Camera 10 (1918), p. 77.

Auteur onbekend, Berssenbrugge bij Ivens, in De Camera 10 (1918), p. 147.

Auteur onbekend, De Rotterdamsche Fototentoonstelling, in De Camera 10 (1918), p. 155-157.

Auteur onbekend, Berssenbrugge bij Ivens, in De Camera 10 (1918), p. 166.

Auteur onbekend, Tentoonstelling van fotowerken, in De Gelderlander 1 mei 1918.

H.E., De sfeer in de photographie, in Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 11 (15 mei 1918) 20, p. 351, 381.

C, Tentoonstelling van Fotowerk onder leiding van de Amateur-fotografen-vereeniging “Rotterdam”, in Holland Express. Tijdschrift voor kunst, cultuur, handel en verkeer 11 (29 mei 1918) 22, p. 398-399.

Auteur onbekend, Bij onze platen, in De Camera 11 (1919), p. 41.

Auteur onbekend, De Zesde Jaarlijksche Nationale Tentoonstelling van Fotowerken, in De Camera 11 (1919), p. 102.

Auteur onbekend, Jubileum Zwolsche Amateur-Fotografen-Vereeniging, in Zwolsche Courant 17 oktober 1919.

Auteur onbekend, De Foto-tentoonstelling te Zwolle, in De Camera 12 (1919), p. 4-5.

Auteur onbekend, De artistieke fotografie in dienst der reclame, in De Camera 12 (15 april 1920) 12, p. 97.

Auteur onbekend, Nationale Tentoonstelling van Fotowerken te Amsterdam, in Nieuwe Rotterdamsche Courant 18 april 1920.

Auteur onbekend, De levende Nationale Tentoonstelling van Fotowerken te Amsterdam, in De Camera 12(1 mei 1920) 13, p. 102-106.

R., Atelier Berssenbrugge, in De Hollandsche Lelie juni 1921.

Auteur onbekend, De Amsterdamsche Foto-salon, in De Camera 13 (15 juni 1921) 16, p. 122-125.

F.L., Atelier Berssenbrugge, in De Nieuwe Courant 23 juni 1921.

Auteur onbekend, Atelier Berssenbrugge, in De Haagsche Vrouwenkroniek 25 juni 1921.

Auteur onbekend, Atelier H. Berssenbrugge, in Het Vaderland 25 juni 1921.

Auteur onbekend, Psychologische fotografie, in De Residentiebode 28 juni 1921.

Auteur onbekend, Tentoonstellingen, in De Maasbode 22 juli 1921.

Auteur onbekend, Berssenbrugge’s werk in Londen, in De Camera 14 (1 november 1921) 1, p. 1.

Auteur onbekend, Foto-tentoonstelling Gouda, in De Camera 14 (1 december 1921) 3, p. 24.

Auteur onbekend, Foto kunst, in Dordrechts Nieuwsblad 1 januari 1922.

Auteur onbekend, Berssenbrugge en de… schilderkunst, in De Camera 15 (1 februari 1922) 7, p. 55.

Francis Kramer, Voormannen op vakgebied: H. Berssenbrugge, in Licht en Schaduw 2 (1921) 7.

J.P.M. (=J.P. Mieras), Het atelier van Berssenbrugge te ‘s-Gravenhage, in Bouwkundig Weekblad 43 (1922) 16, p. 150-152.

V. Huszar, Kleur-vlak-compositie (ingezonden brief), in Bouwkundig Weekblad 43 (8 juli 1922), p. 268-270.

Auteur onbekend, Nijverheid en technische kunsten, in Nieuwe Rotterdamsche Courant 31 oktober 1922.

Peter van den Braken, Tentoonstelling portretten, landschappen en grafische foto’s door Berssenbrugge, Den Haag (Kon. Kunstzaal Kleykamp) 1923 (met foto’s).

Auteur onbekend, “Ons Eigen Tijdschrift”, in De Camera 15 (15 januari 1923) 6, p. 50.

L.W., Lily Green – v. Berssenbrugge, in Het Vaderland 21 februari 1923.

Auteur onbekend, Berssenbrugge’s werk in de Kon. Kunstzaal Kleykamp, in De Camera 15 (1 maart 1923) 9, p. 73.

F.L., Kon. Kunstzaal Kleykamp, in Nieuwe Courant 17 maart 1923.

F.L., Kon. Kunstzaal Kleykamp, in Nieuwe Courant 20 maart 1923.

Auteur onbekend, Berssenbrugge, in Nieuwe Rotterdamsche Courant 21 maart 1923.

Auteur onbekend, La photographie artistique, in Gazette d’Hollande 28 maart 1923.

Roeland van Ruyven, Aesthetische brieven XLIV. Portretkunst, in De Haagsche Vrouwenkroniek 10 (14 april 1923) 15, p. 5-6.

Auteur onbekend, Berssenbrugge’s werk in de Kon. Kunstzaal Kleykamp, in De Camera 15 (15 april 1923) 12, p. 109.

Auteur onbekend, Bij onze illustraties, in De Camera 15 (1 mei 1923) 13, p. 114.

Auteur onbekend, De London Salon – en ons land, in De Camera 15 (juni 1923) 16, p. 143.

Roeland van Ruyven, Wat een kunstenaar in de photographie bereiken kan, in De Kroniek 9 (juni 1923) 6, omslag, ongepag. (met foto’s).

Auteur onbekend, Een succes voor Berssenbrugge, in Het Vaderland 3 juli 1923.

Auteur onbekend, Onze Haagsche schrijvers, in Nieuwe Rotterdamsche Courant 27 augustus 1923.

Auteur onbekend, Indrukken van den Bondslanddag, in De Camera 15 (15 oktober 1923)24, p. 230-231.

Auteur onbekend, Fotografische vormproblemen, in Het Vaderland 9 november 1923.

Auteur onbekend, Bij Quedenfeldt’s werk. Een nadere uiteenzetting – de techniek – toekomst?, in De Camera 16 (1 december 1923) 3, p. 33-36.

Auteur onbekend, Bij de illustraties. Het gebaar, in De Camera 16 (1 maart 1924) 8, p. 108.

Auteur onbekend, Technische foto-tentoonstelling te Delft, in Nieuwe Courant 19 maart 1924.

Auteur onbekend, (artikel over deelname van Berssenbrugge aan de Fourth National Salon of Pictorial Photography), in Nieuwe Courant 8 april 1924.

Auteur onbekend, (artikel over deelname van Berssenbrugge aan expositie in Cercle Artistique et Litteraire te Brussel), in Nieuwe Courant 12 april 1924.

Willekens, Amateur-Fotografen-Vereeniging “Rotterdam”, in De Camera 16 (15 april 1924) 11 , p . 153.

Auteur onbekend, De Internationale Foto Salon te Amsterdam, in De Camera 16 (15 mei 1924) 13, p. 176-179.

G.v.O., Berssenbrugge’s foto-grafiek. Een zoekende ziel, in Spirit 1 (1924), p. 387-388 (met foto’s).

Auteur onbekend, Internationale tentoonstelling van fotokunst te Amsterdam, in Nieuwe Rotterdamsche Courant 4 mei 1924.

Auteur onbekend, Tentoonstelling van kunstfotografie, in De Telegraaf 5 mei 1924.

(tentoonstelling), in Photographie Moderne 10 mei 1924.

Auteur onbekend, De internationale foto salon te Amsterdam, in De Camera 16 (15 mei 1924) 13, p. 176-179.

Auteur onbekend, Bond van Nederl. Amateur Fotografen Vereenigingen, in Nieuwe Rotterdamsche Courant 26 mei 1924.

Auteur onbekend, Over photo-kunst, in Holland Express. Tijdschrift over kunst, cultuur, handel en verkeer 17 (31 mei 1924).

Auteur onbekend, Bij onze illustraties. Berssenbrugge’s werk, in De Camera 16 (1 juni 1924) 14, p. 190-191 (met foto).

Auteur onbekend, Indrukken van den tweeden bondsdag, in De Camera 16 (1 juni 1924) 14, p. 192-195.

Hubert Melis, H. Berssenbrugge. De gekende Nederlandsche Kunstfotograaf, in Fotokunst. Geïllustreerd Maandblad voor Wetenschappelijke- en Kunstfotografie 1 (september 1924) 9, p. 72-73 (met foto’s).

Auteur onbekend, Berssenbrugge bekroond, in De Camera 17 (15 januari 1925) 6, p. 83.

M.H.J.V., Kunst en fotografie, in De Camera 17 (15 april 1925) 12, p. 160, 162-163.

(Internationale Foto-tentoonstelling te Bandoeng, Java), in Nederlandsch Indisch Dagblad 22 juni 1925.

Auteur onbekend, Het Jos pe kleurenprocédé, in De Camera 17 (1 juli 1925) 17, p. 225.

(Salon International de Photographie te Parijs), in Photo Revue 1 november 1925.

Auteur onbekend, Nederlanders in den vreemde, in De Camera 18 (15 november 1925) 2, p. 15.

Auteur onbekend, H. Berssenbrugge, in Les Artistes d’Aujourd’hui (15 december 1925) 1, p. 12.

H. Windisch, Photo-Graphiker oder Fotografiker?, in Photofreund 6 (5 januari 1926) 1, p. 13-15.

Auteur onbekend, Bij Berssenbrugge, in De Hofstad 23 januari 1926.

Auteur onbekend, Internationale expositie fotowerken te Zwolle, in De Camera 18 (1 februari 1926) 7, p. 86-87.

F.G., De Bondsdagen te Arnhem en de eerste Bondstentoonstelling, in De Camera 18 (15 mei 1926) 14, p. 188, 190, 192.

Auteur onbekend, Nationale foto-salon, in Arnhemse Courant 17 mei 1926.

Auteur onbekend, Onze platen, in De Camera 19 (1 juli 1926) 1, p. 2.

F.G., Op bezoek bij onze Voormannen, in De Camera 19 (1 juli 1926) 1, p. 3-6.

Auteur onbekend, Internationale fototentoonstelling, in Rotterdams Nieuwsblad 3 juli 1926.

Auteur onbekend, Een nieuw afdrukprocedé, in De Camera 19 (11 september 1926) 6, p. 86.

F.C. Tilney, The Royal Photographic Society’s exhibition. The pictorial section- I, in The British Journal of Photography 17 september 1926, p. 541-542.

Auteur onbekend, The London Salon of Photography, in The British Journal of Photography 17 september 1926.

F.G., De XXI Internationale Foto-salon te Parijs, in De Camera 19 (23 oktober 1926) 9, p. 144-146.

F.G., De Haarlemsche tentoonstelling, in De Camera 19 (6 november 1926) 10, p. 151-152.

Auteur onbekend, Tentoonstelling van fotowerken van H. Berssenbrugge, in Leidsch Dagblad 23 november 1926.

Auteur onbekend, Tentoonstelling van fotowerken van H. Berssenbrugge, in Leidsch Dagblad 27 november 1926.

Auteur onbekend, Berssenbrugge en zijn werk, in Nieuwe Rotterdamse Courant 28 november 1926.

Ward A. Dwight, Impressions and notes of the San Francisco Exhibition, in Camera Craft 33 (december 1926) 12, p. 555-565.

Auteur onbekend, De Leidsche Berssenbrugge-tentoonstelling, in De Camera 19 (18 december 1926) 13, p. 51.

W. Warstat-Stettin, Neue Wege der Lichtbildkunst, in Photofreundjahrbuch 1926/1927, p. 65-78.

Auteur onbekend, De Rotterdamsche feesttentoonstelling, in De Camera 19 (1 januari 1927) 14, p. 214-215.

Auteur onbekend, Onze platen, in De Camera 19 (26 februari 1927) 18, p. 277.

Auteur onbekend, Onze platen, in De Camera 19(12 maart 1927) 19, p. 293.

Auteur onbekend, Hollandsche successen, in De Camera 19 (7 mei 1927) 23, p. 358.

Auteur onbekend, Onder den insteldoek, in De Camera 19 (21 mei 1927) 24, p. 373.

Auteur onbekend, Buitenlandsche waardering voor Hollandsche werkers, in De Camera 19 (4 juni 1927).

Roeland van Ruyven, Over karikatuurportretten en hun teekenaars, in De Hollandsche Lelie 21 december 1927.

Auteur onbekend, Onze beelden, in Fotokunst. Geïllustreerd Maandblad voor Wetenschappelijke- en Kunstfotografie 5 (maart 1928) 3, p. 20 en na p. 20.

Auteur onbekend, H. Berssenbrugge – Den Haag, in Photofreund 8 (20 juni 1928) 12, p. 229.

New York Times Magazine 24 juni 1928.

K. Koike, Fourth Seattle International Exhibition of Pictorial Photography, in Notan. Bulletin of The Seattle Camera Club (13 juli 1928) 50.

American Photography 22 (augustus 1928) 8.

Auteur onbekend, Photographic news, in Notan. Bulletin of The Seattle Camera Club (9 november 1928) 54.

Auteur onbekend, Vroeger en nu (vervolg), in Fotokunst. Geïllustreerd Maandblad voor Wetenschappelijke- en Kunstfotografie 6 (juni’ 1929) 6, p. 41-43.

Ralph B. Bonwit, The Sixteenth Pittsburgh Salon, 1929, in Camera Craft 36 (juni 1929) 6, p. 256.

P. (= Piet Zwart), De Fifo te Stuttgart, in Het Vaderland 9 juli 1929.

Piet Zwart, De “Fifo” te Stuttgart. Een nabetrachting, in De Fotograaf 43 (26 juli 1929) 30.

Auteur onbekend, Fotokunstzaal, in Het Vaderland 17 november 1929.

Auteur onbekend, Fotographiek van Berssenbrugge, in Haagsche Courant 18 november 1929.

Jan N., H. Berssenbrugge. De fotograaf als psycholoog, in De Maasbode 30 november 1929.

Rusticus, Berssenbrugge’s fotografiek, in De Residentiebode 6 december 1930.

James Nichols Doolittle, The Photographic Salon – What of it?, in Camera Craft 37 (april 1930) 4, p. 167, 169.

Francis Kramer, Berssenbrugge en zijn kunstzaaltje, in De Fotograaf 44 (23 mei 1930) 21, ongepag. (met foto’s).

Auteur onbekend, Fotografie-tentoonstelling te Delft, in Het Vaderland 4 juni 1930.

Luc. Willink, Foto-tentoonstelling. Pulchri Studio, in Het Vaderland 19 september 1930.

J.J. Swart, De internationale portrettentoonstelling te ‘s-Gravenhage, in De Fotograaf 30 september 1930.

L.M., Foto’s van Berssenbrugge, in Dames Kroniek 6 december 1930.

Rusticus, Kunst en wetenschap. Kunstfotografie, in De Residentiebode maart 1931.

Auteur onbekend, Derde Nationale Fototentoonstelling, in Haagsche Courant 29 maart 1931.

L.W., Derde Nationale Foto-Tentoonstelling. Fotokunstzaal Berssenbrugge, in Het Vaderland 29 maart 1931.

Rusticus, Fotografie. Collectie J. v.d. Pant. Fotokunstzaal Berssenbrugge, in De Residentiebode 6 mei 1931.

B., Fotokunst te Amsterdam, in Het Handelsblad 21 oktober 1931.

E., Voor onze amateur-fotografen, in Het Handelsblad 24 oktober 1931.

Auteur onbekend, Kunstfotografie in Nederland, in Het Vaderland 28 januari 1932.

L.W., Reisfoto’s Berssenbrugge, in Nieuwe Courant (avondblad) 3 oktober 1932.

Auteur onbekend, Foto’s van Lugano en de Italiaanse meren, in Reizen en trekken 18 november 1932.

Auteur onbekend, Arti et Industriae, in Het Vaderland 27 november 1932.

Auteur onbekend, Foto-tentoonstelling, in Het Vaderland 19 december 1932.

W.K., Photographie, in Nürnberger Zeitung januari 1933.

H. Wilhelm, Fotografie-Fotogramme, in Der Wochenspiegel Nurnberg januari 1933.

Auteur onbekend, Fotografisch sukses in het buitenland, in De Residentiebode 15 juni 1933.

K.N., Berssenbrugge’s foto’s, in De Telegraaf 4 september 1934.

v.O., Fotografie als kunstvak. Het werk van H. Berssenbrugge, in Nieuwe Apeldoornsche Courant 8 september 1934.

Auteur onbekend, Veel voortreffelijk werk, in De Telegraaf 22 december 1934.

Auteur onbekend, Moderne foto’s. Eerste Nationale Kerstsalon te Amsterdam, in De Maasbode 24 december 1934.

Auteur onbekend, Foto-tentoonstelling, in Rotterdams Nieuwsblad 22 april 1935.

W. van Beek, H. Berssenbrugge foto-grootmeester, in De Stuwdam. Familie-weekblad voor christelijk Nederland 1 (30 november 1935) 13, (met foto’s).

Cornelis Veth, Nederlandsche stadsgezichten in photogrammen, in De Telegraaf 3 november 1936.

Auteur onbekend, Photogrammen van H. Berssenbrugge, in Haagsche Courant 4 november 1936.

Auteur onbekend, Een nieuwe muze,.. met drie beenen en één oog. De tentoonstelling “Foto ’37” in het Stedelijk Museum te Amsterdam, in Het Vaderland 31 juli 1937.

Auteur onbekend, Internationale fototentoonstelling te Brussel, in Het Vaderland mei 1938.

Auteur onbekend, Een eeuw fotografie herdacht. Oud en nieuw op tentoonstelling, in De Telegraaf 8 januari 1939.

E. (= K. Elout), (artikel over tentoonstelling van Studio Mira), in Algemeen Handelsblad 23 oktober 1939.

Adriaan Boer, Foto’s met inhoud, Bloemendaal (Focus) 1940, p. 126-127.

F.G., Bondswedstrijden 1941, in Bondsnieuws 18 (juli 1941) 7 (= bijlage bij Cosmorama 7 (juli 1941) 7), p. 112-114.

G.J. Speekhout, Gesprekken met prominenten: H. Berssenbrugge, in Kleinbeeld-foto 5 (oktober 1941) 7, omslag, p. 181, 183-186, 189-193.

Auteur onbekend, Bij de foto’s, in Kleinbeeld-foto 5 (februari 1942) 11, p. 305.

Auteur onbekend, Bij de foto’s, in Kleinbeeld-foto 6 (april 1942) 1, p. 17.

Auteur onbekend, Bij de foto’s, in Kleinbeeld-foto 6 (mei 1942) 2, p. 45.

Aug. Grégoire, Honderd jaar fotografie, Bloemendaal (Focus) 1948, p. 30, 36, 38 (met foto’s).

Auteur onbekend, Rotterdam veertig jaar geleden, in Nieuwe Rotterdamse Courant 15 maart 1950.

Auteur onbekend, Moeder en kind, in Nieuwe Tilburgse Courant oktober 1952.

Auteur onbekend, De foto van moeder en kind. Moeder Laureijssen was zeer onder de indruk, in Nieuwe Tilburgse Courant oktober 1952.

Martien Coppens, Overzichtstentoonstelling van het werk van H. Berssenbrugge, in Catalogus Tweede Benelux fototentoonstelling, Eindhoven 1953.

Martien Coppens, Overzichtstentoonstelling van het werk van H. Berssenbrugge, in Fotografie (juli 1953) 4, omslag, p. 95-101 (met foto’s).

Auteur onbekend, Opening van de Benelux-foto-tentoonstelling, in Eindhovens Dagblad 24 augustus 1953.

Auteur onbekend, Tweede Benelux fototentoonstelling, in De Volkskrant 24 augustus 1953.

Auteur onbekend, Fototentoonstelling te Eindhoven. Werken van H. Berssenbrugge, in De Tijd 25 augustus 1953.

H., Impressies op de tentoonstelling te Eindhoven van werk van H. Berssenbrugge, in Foto 8 (september 1953) 9, p. 235-238 (met foto’s).

Auteur onbekend, Het dagelijks brood, in Nieuwe Tilburgse Courant december 1953.

Martien Coppens, H. Berssenbrugge, in Fotorama 12 (januari/februari 1955) 19, p. 602-605 (met foto’s).

J.J. Hens, Wat ik zag … en hoorde …. dat mij trof. De Nationale Fotosalon der D.A.F., in Foto 11 (augustus 1956) 8, p. 275, 277.

Auteur onbekend, Vijfhonderd historische foto’s van Den Haag, in Het Binnenhof 13 augustus 1956.

Auteur onbekend, Gemeente-archief verwerft foto’s van Berssenbrugge, in Haagsche Courant 13 augustus 1956.

P. Heyse en A.S.H. Craeybeckx (hoofdred.), Encyclopedie voor fotografie en cinematografie, Amsterdam/Brussel (Elsevier) 1958, p. 216.

Auteur onbekend, (bericht over aankoop door Haags Gemeente-archief), in Orgaan van de Haagsche Amateur-Fotografen 15 april 1958.

Auteur onbekend, B.H.W. Berssenbrugge overleden. Bekend Rotterdams kunstfotograaf, in Hier Rotterdam 8 mei 1959.

C., In het brandpunt. Bernard Heinrich Wilhelm Berssenbrugge, in Fotografie 9 (1959) 2, p. 27-28.

J.J. Hens, In memoriam H. Berssenbrugge 1873-1959, in Foto 14 (juni 1959) 6, p. 259-262 (met foto’s).

R.N.D., Boeiende fototentoonstelling in Alkmaars Stedelijk Museum, in Trouw 18 mei 1960.

Auteur onbekend, 56, in Foto 15 (juni 1960) 6, p. 281-284 (met foto’s).

Catalogus tent. Kunstphotographie um 1900, Essen/Hamburg (Museum Folkwang/Museum für Kunst und Gewerbe) 1964.

Catalogus tent. De Stijl, Dortmund (Museum am Ostwall) 1964.

H.J. Scheffer, Portret van een fotograaf. Henri Berssenbrugge 1873-1959, Leiden (Sijthoff) 1967.

Catalogus tent. Portret van de mens Portret van Rotterdam, Rotterdam (Gemeentearchief) 1967.

Auteur onbekend, Werk van Berssenbrugge in gemeente archief, in Rotterdams Nieuwsblad 28 november 1967.

Auteur onbekend, Berssenbrugge was een overgangsfiguur. Opening in Gemeentearchief, in Rotterdams Nieuwsblad 29 november 1967.

Auteur onbekend, Portret van de mens en van Rotterdam. Foto’s van Henri Berssenbrugge in gemeente-archief, in Het Vrije Volk 29 november 1967.

Taco Swart, Schilderen met de camera. Foto’s van Henri Berssenbrugge in Rotterdams Gemeentearchief, in Algemeen Dagblad 30 november 1967.

Auteur onbekend, Portret van de fotograaf Henri Berssenbrugge. Tentoonstelling in Rotterdam, in Nieuwe Rotterdamse Courant 2 december 1967.

Jan van Grinsven, Henri Berssenbrugge. Een graaf onder de fotografen, in Het Nieuwsblad van het Zuiden 16 december 1967.

H.F.J.M, van den Eerenbeemt en F.J.M van Puijenbroek (voorw.), Pronte mensen. Leven in Tilburg van toen, Tilburg (Tilburgse Studenten Gezelligheidsvereniging Theseus) 1968.

Auteur onbekend, (recensie van het boek Pronte mensen), in De Volkskrant 14 maart 1968.

Frans Duister, Portret van een fotograaf. Het leven van Henri Berssenbrugge, in De Tijd 23 maart 1968.

Auteur onbekend, Uniek boek over Berssenbrugge. Portret van een fotograaf, in Nieuwe Leidse Courant 10 april 1968.

N.R.K., Portret van een fotograaf, in Nieuwe Rotterdamse Courant 3 augustus 1968.

Carel Blotkamp, Berssenbrugge, in Vrij Nederland 14 september 1968.

Claude Magelhaes, Nederlandse fotografie. De eerste 100 jaar, Utrecht/Antwerpen (Bruna & Zoon) 1969, p. XVIII-XX, afb. 70-71, 78-79, 83, 91-92, 98.

Catalogus tent. Foto-portret, Den Haag (Haags Gemeentemuseum) 1970, p. 35, 40, 70 (met foto’s).

Kees Nieuwenhuijzen (samenstelling), Henri Berssenbrugge. Straat- en landleven 1900-1930, Amsterdam (Van Gennep) 1976.

Jaap Brakke, Jaap Bremer en Jan Coppens (samenst.), Het fotoportret. Nederlandse en Vlaamse portretfotografen van 1845-1922, Assen (Drents Museum) 1976, (ongepag.).

Bas Roodnat, Foto’s waar het allemaal op staat, in NRC Handelsblad 19 november 1976.

Cor Docter, Henri Berssenbrugge: de lens boven de mens, in Haagsche Courant 31 december 1976.

Petr Tausk, Die Geschichte der Fotografie im 20. Jahrhundert, Keulen (DuMont) 1977, p. 19-20,55 (met foto’s). (Engelse ed.: Photography in the 20th century, Londen (Focal/Hastings House) 1980, p. 21-22, 26, 60, 62 (met foto’s)).

Jaap Brakke, Jaap Bremer en Jan Coppens (samenst.), Het groepsportret 1845-1922, Eindhoven (Stedelijk Van Abbe Museum) 1977, (ongepag.).

W.V., Henri Berssenbrugge zocht de schoonheid in het alledaagse, in Amersfoortse Courant 29 januari 1977.

Bert Sprenkeling, Juweel van een fotoboek. Henri Berssenbrugge legde het alledaagse leven van onze voorouders vast, in Het Parool 23 april 1977.

Ingeborg Th. Leijerzapf, Fotografie in Nederland 1839-1920, Den Haag (Staatsuitgeverij) 1978, p. 9, 56-57, 75, 79, 90.

Rolf D. Wagner, Olie und Berssenbrugge. Zwei Pioniere der niederlandischen Sozialfotografïe, in Tendenzen 19 (juli/augustus 1978) 120, p. 18-22.

Flip Bool en Kees Broos (red.), Fotografie in Nederland 1920-1940, Den Haag (Staatsuitgeverij) 1979, p. 9-12, 18,20-21, 24-25, 28, 33-34, 36, 73, 87, 89, 94-95, 98, 105, 107, 118, 125, 142, 145 (met foto).

Ute Eskildsen en Jan-Christopher Horak (samenst.), Film und Foto der zwanziger Jahre. Eine Betrachtung der Internationalen Werkbundausstellung “Film und Foto” 1929, Stuttgart (Württembergischer Kunstverein) 1979.

Karl Steinorth, Photographen der 20er Jahre, München (Laterna Magica) 1979, p. 30-31.

Peter Weiermair, Photographie als Kunst 1879-1979, Innsbruck (Allerheiligenpresse) 1979, p. 152-153.

Lily van Ginneken, Fotografie-boek vult leegte. Expositie in Den Haag, in De Volkskrant 5 januari 1980.

Jörg Kirchbaum, Lexicon der Fotografen, Frankfurt am Main (Fischer Taschenbuch Verlag) 1981, p. 27-28.

Vic van de Reyt, Reeks auteurs geschilderd, getekend, gefotografeerd, in NRC Handelsblad 20 oktober 1981.

Ronald Peeters, Tilburg in beeld 1865-1945, Tilburg (Gianotten) 1982 (4de dr.), omslag, p. 11-14, 20-21, 26, 43, 50, 53, 78-89, 122-123, 143-145, 154-155, 174, 180 (met foto’s).

Catalogus tent. Zien en gezien worden. Fotografische zelfbespiegeling in Nederland ca. 1840 tot heden, Nijmegen (Nijmeegs Museum ‘Commanderie van Sint-Jan’) 1983, p. 13, 34, 81.

Catalogus tent. Kunstfotografie rond 1900, Brussel (Gemeentekrediet) 1983, p. 68-73 (met foto’s).

Pauline Terreehorst, Foto-expositie toont vooruitgang, in De Volkskrant 1 november 1983.

Michèle Auer en Michel Auer, Encyclopedie internationale des photographes de 1839 a nos jours. A-K, Hermance (Camera Obscura) 1985.

Auteur onbekend, Imponerende foto’s van Berssenbrugge. Expositie in Prentenkabinet, in Leids Dagblad 10 augustus 1985.

Jacqueline Kleisen, Henri Berssenbrugge toont fotografie als kunstvorm, in Leidse Courant 4 september 1985.

Auteur onbekend, Henri Berssenbrugge; Onvergankelijke fotografie, in Kunstbeeld oktober 1985, p. 66.

Ingeborg Th. Leijerzapf, Berssenbrugges portret van Mien Duymaer van Twist, in Photohistorisch Tijdschrift 9 (1986) 3, p. 2-3.

Els Barents e.a. (samenstelling), Henri Berssenbrugge (1873-1959). Twee foto’s, in Op het tweede gezicht, Stedelijk Museum mei 1986, p. 179-182.

Auteur onbekend, Schilderachtig fotograaf, in Uitkrant voor Amsterdammers mei 1986.

Ronald Peeters, Ton Wagemakers en Caroline Boot, De mensen van Berssenbrugge. De Tilburgse periode 1901-1906, in Textuur 3 (september 1986) 11, p. 49-51.

Auteur onbekend, Roots & Turns. 20th Century photography in the Netherlands, in Dutch Heights (winter 1987/1988) 4, p. 11-17.

Ingeborg Leijerzapf, Henri Berssenbrugge, in Ingeborg Leijerzapf e.a., Roots & Turns. 20th Century photography in The Netherlands, Den Haag (SDU Publishers) 1988, p. 24-29, 169 (met foto’s).

Ingeborg Th. Leijerzapf, Spiegelreflecties in de fotografie, in Nico J. Brederoo e.a. (samenstelling), Oog in oog met de spiegel, Amsterdam (Aramith) 1988, p. 164-178 (idem Engelse versie: Mirrored reflections in photography, in Photoresearcher (juni 1991) 2, omslag, p. 4-11).

Ingeborg Th. Leijerzapf, Stijl- en vormproblemen in de fotografie van Henri Berssenbrugge, in Leids Kunsthistorisch Jaarboek 7 (1988), p. 226-242 (met foto’s).

Catalogus tent. De visserij gekiekt, Scheveningen (Schevenings Museum) 1989, p. 4.

Joep Eijkens, De vondst van een echte Berssenbrugge, in Het Nieuwsblad 14 april 1990), p. 69.

Catalogus tent. Symbolismus in den Niederlanden. Von Toorop bis Mondrian, Kassel (Museum Fridericianum) 1991, p. 7, 98, 104 (met foto’s).

Luc Verkoren, Rijke oogst van schrale grond, in Photohistorisch Tijdschrift 14 (1991) 4, p. 123.

Auteur onbekend, Weerzien. Henri Berssenbrugge (1873-1959), in P/F-Professionele Fotografie (1992) 1, p. 22-23.

in Bedrijfsfotografie:

B., Een mooi nieuw atelier, 3 (7 juli 1921) 14, p. 238.

Auteur onbekend, Onderscheidingen, 4 (21 december 1922) 26, p. 591.

Auteur onbekend, Berssenbrugge bij Kleykamp, 5 (29 maart 1923) 7, p. 156.

Auteur onbekend, Tentoonstellingsnieuws, 5 (26 april 1923) 9, p. 204.

Auteur onbekend, De internationale fotosalon te Batavia, 5 (6 december 1923) 25, p. 594.

VAKMAN, Tentoonstellings-indrukken, 6 (8 mei 1924) 10, p. 231-233.

Franz Ziegler, De fotografie als kunstuiting, 7(1 augustus 1925) 16, p. 352-356, 359.

A. Verschure, Internationale tentoonstelling van beroepsfotografie te Londen, 7 (12 september 1925) 19, p. 418-419.

A.B., De fotografie als wandversiering. Eenige beschouwingen over het tentoongestelde werk, 9 (7 mei 1927) 10, p. 238, 245-248.

W.v.Z., De jubileums tentoonstelling van den Nederlandsche Fotografen Kunstkring, 9 (30 juli 1927) 16, p. 383-386.

Bern. F. Eilers, Heeft de N.F.K. zich verloochend?, 9 (27 augustus 1927) 18, p. 438-440.

Auteur onbekend, Van de redactie, 9 (22 oktober 1927) 22, p. 556.

Adr. Boer, Eenige bijzonderheden over Nederlandsche fotografen, 10 (14 januari 1928) 1, p. 17-21.

Franz Ziegler, Londen en de drie fototentoonstellingen, 10 (17 november 1928) 23, p. 603-605.

A.B., Tentoonstelling moderne fotokunst te R’dam, 11 (17 januari 1929) 2, p. 21-23.

Auteur onbekend, Fotosalon Los Angeles, 11 (28 maart 1929) 13, p. 150.

Auteur onbekend, Tentoonstellingsnieuws, 11 (4 april 1929) 14, p. 166.

D.B., Opening fotokunsthandel Berssenbrugge in Den Haag, 11 (28 november 1929) 48, p. 566-567.

A.B., N.F.K. tentoonstelling in Pulchri Studio, Den Haag, 12 (19 september 1930) 19, p. 348-350.

M.F.J. Coppens, Internationale tentoonstelling “Das Lichtbild”. München 1930, 12 (3 oktober 1930) 20, p. 380.

Auteur onbekend, Bij de platen, 12 (17 oktober 1930) 21, p. 383.

Auteur onbekend, Hollandsche fotografen bekroond, 13 (30 oktober 1931) 22, p. 419.

Auteur onbekend, De platen in dit nummer, 14 (6 mei 1932) 9, p. 156-157.

Auteur onbekend, Bij de platen, 14 (18 november 1932) 23, p. 431.

Auteur onbekend, De grillige portretten van Berssenbrugge, 16 (15 juni 1934) 12, p. 200.

W. van Beek, Parijsche correspondentie (III). Over naaktfotografie, 16 (9 maart 1934) 5, p. 87-89.

Adr. B., Tentoonstelling H. Berssenbrugge, Amsterdam, 16 (21 september 1934) 19, p. 338.

Auteur onbekend, De auteurswet genegeerd door uitgevers en drukkers, 16 (2 november 1934) 22, p. 390-392.

Auteur onbekend, Bij de platen in dit nummer, 18 (12 juni 1936) 12, p. 224-225.

Auteur onbekend, Fototentoonstelling “De Residentieweek”, 18 (12 juni 1936) 12, p. 239.

Auteur onbekend, Bij de platen in dit nummer, 19 (30 april 1937) 9, p. 159.

Dick B. (= Dick Boer), Vier eere-leden der N.A.F.V., 19 (12 november 1937, 23, p. 422-424.

A.B., Het goudenjubileum der N.A.F.V., 19 (26 november 1937) 24, p. 443-444.

Auteur onbekend, Bij de platen, 19 (10 december 1937) 25, p. 461-462.

Auteur onbekend, Bij de platen, 20 (29 april 1938) 9, p. 162-163.

A.B. (= Adriaan Boer), “Psychologische Photografïeën”, 21 (3 november 1939) 22, p. 416-418.

in Focus:

Auteur onbekend, De buitenwereld, 1 (20 januari 1914) 2, p. 13-14.

Auteur onbekend, Ons matglas, 1 (20 juni 1914) 17, p. 183.

Auteur onbekend, Onze platen, 1 (10 december 1914) 27, p. 308.

Auteur onbekend, Successen, 1 (30 december 1914) 28/29, p. 317.

Auteur onbekend, H. Berssenbrugge’s werk in Londen, 2 (10 juni 1915) 7/8, p. 59.

Auteur onbekend, Berssenbrugge “à l’huile”, 2 (10 oktober 1915) 19/20, p. 145.

Auteur onbekend, Hollandsche fotokunst te Londen, 2(10 oktober 1915) 19/20, p. 152-153.

Auteur onbekend, Berssenbrugge snelbroomoliewerker, 2 (10 november 1915) 22/23, p. 167.

A.B., De derdejaarlijksche nationale tentoonstelling voor fotowerken te Amsterdam, 2 (10 november 1915) 22/23, p. 174-175.

d. B., De tentoonstelling der Ned. Amateur-Fotografen Ver. te Amsterdam, 2 (25 november 195) 24, p. 184-185.

Auteur onbekend, Onze platen, 2 (10 maart 1916) 34, p. 278.

A.B., De zesde jaarlijksche fotosalon der N.A.F.V., 6 (5 mei 1919) 3, p. 52-54.

A.B., De zevende jaarl. tentoonstelling der N.A.F.V., 7 (19 april 1920) 2, p. 24-26.

Bern. F. Eilers, Fotografiek, 7 (3 mei 1920) 3, p. 44-45.

A.B., Focus portret galerij VI. H. Berssenbrugge, 7 (17 mei 1920) 4, p. 64-65.

S. de Böeff, De Quedenfeldt-map, 7 (30 mei 1920) 5, p. 95.

A.B. De achtste jaarlijksche tentoonstelling der N.A.F.V., 8 (2 juni 1921) 11, p. 218-221.

Auteur onbekend, Atelier Berssenbrugge, 8 (14 juli 1921) 14, p. 289.

Auteur onbekend, Onze platen, 8 (6 oktober 1921) 20, p. 435.

J.C.M., Indrukken van de Groningsche tentoonstelling, 8 (6 oktober 1921) 20, p. 436-438.

Auteur onbekend, Prijsvragen “Gedachte” en “Aan den arbeid”, 8 (1 december 1921) 24, p. 525-527.

Auteur onbekend, Fototentoonstelling Dordrecht, 8 (29 december 1921) 26, p. 572.

Auteur onbekend, “Hooitijd”, 9 (21 september 1922) 19, p. 420.

Auteur onbekend, Berssenbrugge te Los Angeles, 10 (25 januari 1923) 2, p. 41.

Auteur onbekend, Berssenbrugge bij Kleykamp, 10 (5 april 1923) 7, p. 138.

Auteur onbekend, Hollanders buiten, 10 (19 april 1923) 8, p. 165.

Auteur onbekend, Berssenbrugge in Turijn, 10 (12 juli 1923) 14, p.359.

Auteur onbekend, Berssenbrugge successen, 10 (20 september 1923) 19, p. 476.

Auteur onbekend, Berssenbrugge successen, 10 (4 oktober 1923) 20, p. 524.

Auteur onbekend, Landdag bond fotoclubs, 10 (18 oktober 1923) 21, p. 532.

Auteur onbekend, Quedenfeldt voordrachten, 10 (1 november 1923) 22, p. 563.

Auteur onbekend, Bij de platen, 11 (6 maart 1924) 5, p. 122.

S., Fotografie-tentoonstelling te Arnhem, 11 (20 maart 1924) 6, p. 169-170.

Auteur onbekend, De technische fotosalon te Delft, 11 (20 maart 1924) 6, p. 170-171.

A.B. (= Adriaan Boer), De internationale salon van fotografische kunst te Brussel, 11 (1 mei 1924) 9, p. 236-238.

A.B. (= Adriaan Boer), De tiende tentoonstelling van fotowerken te Amsterdam, 11 (15 mei 1924) 10, p. 259-262.

Auteur onbekend, Bij de platen, 11 (13 november 1924) 23, p. 607.

Auteur onbekend, Prijsvraag “Zelfportretten”, 11 (27 november 1924) 24, p. 635-636.

J. v.d. Pant, De fotosalon te New Westminster, 11 (27 november 1924) 24, p. 641-642.

E.A.L. Boas, Notulen der Huishoudelijke Algemeene Vergadering der Nederlandsche Amateurfotografen Vereeniging te Amsterdam, gehouden op 11 maart 1925 des avonds te acht uur, 12 (21 maart 1925) 6, p. 150-151.

E.J.G. Schermerhorn, De internationale fototentoonstelling te Bandoeng, 12 (8 augustus 1925) 16, p. 377-379.

A.B., De fotosalon te Zwolle, 13 (6 februari 1926) 3, p. 60-61.

A.B., Het Hollandsche werk op den fotosalon te Arnhem, 13 (29 mei 1926) 11, p. 275-279.

A. Verschure, The London Salon of Photography 1926, 13 (18 september 1926) 19, p. 482-483.

Auteur onbekend, Bij de platen, 13 (2 oktober 1926) 20, p. 505.

A. Verschure, Een en zeventigste jaarlijksche tentoonstelling Royal Photographic Society, 13 (2 oktober 1926) 20, p. 508-509.

Auteur onbekend, Bij de platen, 14 (2 april 1927) 7, P. 179.

A.B. (= Adriaan Boer), Tentoonstelling “Nederland in beeld”, 15 (4 augustus 1928) 16, p. 424-425.

Frans Ziegler, Fotografiek op de tentoonstelling te Graz (ingezonden brief), 16 (24 november 1928) 24, p. 652.

A.B., (nawoord bij brief van Franz Ziegler), 16 (24 november 1928) 24, p. 652-653.

Auteur onbekend, Tentoonstelling van moderne fotokunst te Rotterdam, 16 (19 januari 1929) 2, p. 33.

D.B., Opening fotokunsthandel Berssenbrugge te Den Haag, 16 (23 november 1929) 24, p. 658.

B., Fotogrammen, 17 (15 maart 1930) 6, P. 153-154.

Auteur onbekend, Wedstrijd “Lichtweek”, Haarlem, 18 (10 oktober 1931) 21, p. 583.

Auteur onbekend, De platen van de fotoschouw, 18 (7 november 1931) 23, p. 639-640.

Auteur onbekend, Kalenders met foto’s van Berssenbrugge en Bins, 19 (2 januari 1932) I, p. 29

A.B., Jubileum tentoonstelling de Haagsche A.F.V., 19 (19 maart 1932) 6, p. 168-169.

Schellekens, Verslag der algemeene vergadering op woensdag 2 maart j.1. in Gebouw Heystee, 19 (19 maart 1932) 6, p. 189-190.

Auteur onbekend, Bij de platen: Tentoonstelling Haagsche A.F. V., 19 (2 april 1932) 7, p. 193.

Auteur onbekend, Bij de platen, 19 (30 april 1932) 9, p. 256-257.

Adr. B., De fotokunstsalon van “Klank en beeld”, 19 (30 april 1932) 9, p. 259-262.

Auteur onbekend, Een echo van “Klank en beeld”, 19 (28 mei 1932) 11, p. 322.

A.B., Fototentoonstelling “Moeder en kind”, 19 (25 juni 1932) 13, p. 380-382.

Auteur onbekend, “Zwitserland en Italië, door Berssenbrugge, 19 (29 oktober 1932) 22, p. 662.

Auteur onbekend, Zwitserland en Italië door Berssenbrugge, 19 (12 november 1932) 23, p. 694.

R., Amsterdamsche Amateur-Fotografen-Vereeniging, 19 (10 december 1932) 25, p. 753-754.

A.P.W. v. Dalsum, Berssenbrugge-tentoonstelling Amsterdam, 21(15 september 1934) 19, p. 526.

A.B., Fotoschouw N.A.F.V. op “Mooi Nederland”, 22 (25 mei 1935) 11, p. 313.

A.P.W. v. Dalsum, De wedstrijd humorsatyre en caricatuur der N.A.F.V., 23 (9 mei 1936) 10, p. 291-293.

Auteur onbekend, Beknopte analyse der platen in dit nummer, 23 (20 juni 1936) 13, p. 382.

A.B., Hoe ik mijn beste gomdrukken maak. Verslag van een vraaggesprek met H. Berssenbrugge, 23 (4 juli 1936) 14, p. 404-407.

T. Haasbroek-Hessels, Kerstsalon der A.A.F.V., 24 (2 januari 1937) 1, p. 11.

Auteur onbekend, Beknopte analyse der platen in dit nummer, 24 (14 augustus 1937) 17, p. 468.

Dick Boer, De Gouden Fotoschouw der N.A.F.V., 24 (20 november 1937) 24, p. 669.

Auteur onbekend, Beknopte analyse der platen in dit nummer, 24 (20 november 1937) 24, p. 674.

T. Haasbroek-Hessels, Zesde Amsterdamsche kerstsalon der A.A.F.V., 27 (20 januari 1940) 2, p. 57-59.

D.B. (= Dick Boer), N.A.F.V. salon “Het baken”. 27 april tot 5 mei 1940. Een rondgang over “de tentoonstelling met een bedoeling”, 27 (27 april 1940) 9, p. 256-258.

Auteur onbekend, Beknopte analyse der platen, 29 (30 mei 1942) 11, p. 207-214 (met foto).

Dick Boer, “Bers”. Een interview met den fotokunstenaar H. Berssenbrugge, bij zijn afscheid als vakfotograaf, 29 (september 1942) 16, p. 303-304.

Auteur onbekend, Beknopte analyse der platen, 29 (september 1942) 16, p. 307-311 (met foto’s).

Auteur onbekend, Oude Berssenbruggefoto’s over vroeger Rotterdam, 34 (13 mei 1950) 10, p. 199.

Dick Boer, H. Berssenbrugge overleden, 44 (30 mei 1959) 11, p. 290-291.

Dick Boer, Een van de drie musketiers. Voornaam werk van H. Berssenbrugge, 51 (18 februari 1966) 4, p. 16-20 (met foto’s).

in Lux/Lux-De Camera:

F. van Meerendonk, Varia. Eene tentoonstelling van den vakfotograaf H. Berssenbrugge, 17 (15 april 1906) 8, p. 180.

Auteur onbekend, Moderne vakfotografie, 17 (1906), p. 348-353 (met foto’s).

J.R.A. Schouten, Onze vakfotografen. 2. H. Berssenbrugge te Rotterdam, 27 (1916), p. 121-122 (met foto’s).

Auteur onbekend, Gemengde berichten. Het atelier van H. Berssenbrugge te Den Haag, 33 (1922), p. 94.

(Tentoonstelling in Kunstzaal Kleykamp te Den Haag), 34 (1923), p. 129-130.

Auteur onbekend, Berssenbrugge te Turijn, 34 (1923), p. 276.

Auteur onbekend, Berssenbrugge te Brussel, 35 (1 mei 1924).

(Tentoonstelling Berssenbrugge en Polak in clublokaal AFV Rotterdam), 35 (24 mei 1924).

Auteur onbekend, Weer een onderscheiding voor Berssenbrugge c.s., 35 (1 januari 1925) 1.

Auteur onbekend, Tentoonstelling in den “Rotterdamschen Kring”, 40 (26 januari 1929) 2, p. 23-24.

Auteur onbekend, Onder den insteldoek, 40 (23 maart 1929) 6, p. 93.

Auteur onbekend, Onder den insteldoek, 40 (6 april 1929) 7, p. 109.

Auteur onbekend, Onder den insteldoek, 40 (24 augustus 1929) 17, p. 307.

Auteur onbekend, Expositie-zaal Berssenbrugge, 40 (14 december 1929) 25, p. 472, 474.

Auteur onbekend, Onder den insteldoek, 41 (5 april 1930) 7,p. 109.

Auteur onbekend, Onder den insteldoek, 42 (1 november 1930) 22, p. 395.

Auteur onbekend, Onder den insteldoek, 42 (21 maart 1931)6, p. 93.

Auteur onbekend, De Bondstentoonstelling, 42 (21 maart 1931) 6, p. 96-110.

Auteur onbekend, De Bondstentoonstelling in Den Haag, 42 (18 april 1931) 8, p. 133.

S., De nationale tentoonstelling te Gouda, 43 (21 mei 1932) 11 , p . 174,176.

Auteur onbekend, Onder den insteldoek, 43 (18 juni 1932) 13, p. 201.

Auteur onbekend, De Fototentoonstelling “Moeder en kind”, 43 (18 juni 1932) 13, p. 202, 204, 206.

Auteur onbekend, Onder den insteldoek, 43 (23 juli 1932) 15, p. 231-232.

Auteur onbekend, Kinderportret-tentoonstelling N.F.K., 43 (23 juli 1932) 15, p. 234.

Auteur onbekend, Onze platen, 43 (17 september 1932) 19, p. 297.

Auteur onbekend, Voor onze clubs, 43 (15 oktober 1932) 21, p. 325-326.

Auteur onbekend, Leica-allerlei, 43 (29 oktober 1932) 22, p. 341-342.

Auteur onbekend, Onze platen, 43 (26 november 1932) 24, p. 369.

R., Amsterdamsen A.F.V., 43 (24 december 1932) 26, na p. 416.

Auteur onbekend, Kalenders, 44 (7 januari 1933) 1, p. 16.

Auteur onbekend, Onze werkers in het buitenland, 44 (24 juni 1933) 13, p. 177.

Auteur onbekend, Onze platen, 44 (5 augustus 1933) 16, p. 213.

Lidmaatschappen

AFV Rotterdam.

Nederlandse Fotografen Kunstkring, vanaf 1904 (erelid vanaf 1953).

Nederlandsche Club voor Fotokunst, vanaf I4januari 1908.

Jury, fotowedstrijd en tentoonstelling Haagsche Amateur Fotografen Vereeniging ter gelegenheid van haar 5-jarig bestaan, 1912.

Uitvoerend comité, Jubileums-Tentoonstelling (NFK), 1912.

Beoordelingscommissie voor toelating, Derde Jaarlijksche Nationale Tentoonstelling van Fotowerken (NAFV), Amsterdam 1915

Jury, wedstrijd “Kinderportretten” van de AFV Rotterdam, 1915.

Jury, wedstrijd “Herfstopnamen” van de AFV Rotterdam, 1916.

Jury, Haagsche Jubileumstentoonstelling (t.g.v. het 10-jarig bestaan van de Haagsche AFV), 1917.

Jury, Foto-wedstrijd Nederlandsche Bond van Fotohandelaren, 1921.

Haagsche Schetsclub, van 1924-1929.

Associate member van The Camera Pictorialists of Los Angeles, vanaf najaar 1924.

Haagsche Amateur-Fotografen Vereeniging, (in ieder geval lid in 1927) erelid vanaf 13 maart 1939.

Jury, Fotowedstrijd Vereeniging Die Haghe, 1929.

Arti et Industriae, (in ieder geval lid in 1930).

Jury, Fotowedstrijd Verlichte Sint Jacobstoren, 1930.

Jury, tentoonstelling Klank en Beeld, Amsterdam, 1932.

Bestuur (vice-president) Western International Photographic Salon, vanaf 1 juli 1934.

The National Geographic Society, vanaf 10 oktober 1935.

Nederlandsche Amateur Fotografen Vereeniging te Amsterdam, erelid vanaf 27 oktober 1937.

Association Belge de Photographie et de Cinématographie, “membre d’honneur” vanaf 1937.

Bond van Nederlandsche Amateur Fotografen Vereenigingen, erelid vanaf 20 juni 1937.

Jury, Nationale Gouden Fotoschouw der N.A.F.V, Amsterdam 1937.

Onderscheidingen

1900 (mei) Zilveren legpenning, Wedstrijd in Handteekenen, Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen, Rotterdam.

1904 (15 februari) Legpenning, Fototentoonstelling van den Nederlandschen Fotografen-Kunstkring, Den Haag.

1905 2e Prijs (bronzen medaille), Onderlingen wedstrijd NFK.

1905 Legpenning, Salon d’Art Photographique. Exposition Universelle, Luik.

1906 Zilveren beker, IVe Salon International d’Art Photographique. (Salon 1906). Société de Photographie de Marseille.

1906 Bronzen medaille, Nijverheids Tentoonstelling (Tentoonstelling ter viering van het 50-jarig bestaan der Vereeniging “Nijverheid”), Leeuwarden.

1907 4e Prijs (legpenning), Afdeeling B, Foto-tentoonstelling (Nationale Fotografiewedstrijd van de Vereeniging tot Bevordering van het Vreemdelingenverkeer), Leiden.

1907 Zilveren medaille, Concorso Mondiale di Fotografia Artistica e Scientifica, Turijn.

1908 2e Prijs (verguld zilveren medaille), Kunstnijverheids-Tentoonstelling, Harlingen.

1908 Legpenning, Internationale Tentoonstelling van Fotografische Kunst. (Salon 1908), Amsterdam.

1909 1e Prijs (legpenning), Afd. Juniores, Nationale Lantaarnplaatwedstrijd AAFV.

1910 Zilveren medaille, Wedstrijd uitgeschreven door het tijdschrift De Camera.

1910 2e en 3e Prijs (legpenningen), Wedstrijd stadsgezichten, Amateur-Fotografen-Vereeniging te Amsterdam.

1910 Eervolle vermelding (bronzen legpenning), Afd. fotografie, Exposition Universelle, Brussel.

1911 Diploma d’Onore, Exposizione Internationale di Fotografica, Rome.

1911 Legpenning, Ausstellung für Bildniss und Figurenbild. (Gesellschaft zur Förderung der Amateurphotographie), Hamburg.

1911 Legpenning, Camera-Wedstrijd 1911.

1911 Legpenning, 2en jaarlijkschen Salon De Delftsche Tien, Delft.

1911 3e Prijs, wedstrijd ‘het eenvoudige onderwerp’ van het tijdschrift De Camera.

1911 1e Prijs, maandelijkschen wedstrijd van het tijdschrift American Photography.

1912 Eervolle vermelding (legpenning), Groote Internationale Wedstrijd “Gevaert”.

1912 Legpenning, Jubileum Tentoonstelling (NFK), Den Haag.

1912 Legpenning, Jubileumstentoonstelling AAFV, Amsterdam.

1912 2de Prijs, septemberwedstrijd van het tijdschrift American Photography.

1913 Legpenning, Vierde Jaarlijksche Delftsche Foto-salon, Delft.

1913 Legpenning, Salon International d’Art Photographique, Gent.

1914 2 Certificaten, tentoonstelling van de Birmingham Photographic Society, Birmingham.

1914 Zilveren legpenning, Koloniale tentoonstelling, Semarang.

1916 1ste prijs, januari-competitie van het tijdschrift American Photography.

1918 Legpenning, Tentoonstelling van Fotowerk (A.F.V. Rotterdam), Rotterdam.

1919 Legpenning, Zesdejaarlijksche nationale tentoonstelling van fotowerken, Amsterdam.

1921 Speciale onderscheiding, Afdeeling Portretten en legpenning, Kl. B, Art. fotowerk, Achtste jaarlijksche nationale tentoonstelling van fotowerken, Amsterdam.

1923 Erediploma, Eersten jaarlijkschen nationale fotosalon van de Eerste Nederlandsch Indische Amateur Fotografen Vereeniging, Weltevreden (Batavia).

1924 Bronzen medaille, 4th Salon of Pictorial Photography, New Westminster (Canada).

1924 Foto ‘Winter in Den Haag’ aangekocht voor keurcollectie van The Camera Pictorialists of Los Angeles.

1925 1e Prijs, fotowedstrijd van de NS, ter gelegenheid van de eerste uitgave van het boekje Goedkoope treinen. Goedkoope tarieven.

1925 5e Prijs en een eervolle vermelding, Fifth Annual Competition of American Photography.

1925 Zilveren medaille, La Sociedad Fotografica de Zaragoza. Ier Salon Internacional, Zaragoza.

1925 1e Prijs (gouden medaille) voor ‘professional portraiture’ en een bronzen medaille voor ‘pictorial photography’, 5th Salon of Pictorial Photography, New Westminster.

1926 Eervolle vermelding en derde prijs, Sixth Annual Competition of American Photography.

1926 2e Prijs (legpenning), Photographic Salon (Central Canadian Exhibition Association), Ottawa.

1926 3e Prijs, Internationale fotowedstrijd, Boston.

1926 Diploma, Class B, The Third Midland Salon of Photography, Leicester.

1926 Gouden medaille, La Sociedad Fotografica de Zaragoza. II Salon International, Zaragoza.

1926 2 Medailles waaronder een zilveren, 6th Salon of Pictorial Photography, New Westminster.

1927 Diploma, II. Nemzetközi Müvészi Fényképkiállitá, Budapest.

1927 2e Prijs (zilveren legpenning) Afdeeling “Stadsgezichten”, Foto-Salon Holland-Indië Pasar Gambir, Weltevreden (Batavia).

1927 5e Prijs, Seventh Annual Competition of American Photography.

1927 Award of Merit, (Internationale salon), Syracuse (New York).

1927 Diploma van verdienste, La Sociedad Fotografica de Zaragoza. III Salon International, Zaragoza.

1928 Ihagee prijs (gedeelde eerste prijs ƒ600,- met twee gelijkwaardige inzendingen van resp. F.F.P. Bins en P.M.G.M. van Haaren) en N.I.B. plaquette, tentoonstelling Nederland in Beeld, Amsterdam.

1928 Diploma en 1e prijs (gouden medaille), Eight International Salon of Pictorial Photography, New Westminster (Canada).

1928 Certificate of Merit, Elfde jaarlijksche tentoonstelling van kunstfotografie, Wimbledon.

1929 Legpenning, Internationella Fotografi Utstallningen, Göteborg.

1929 Anerkennungsurkunde, I. Internationalen Kunstphotographischen Ausstellung, Wenen.

1930 Anerkennungspreis (Ehren Diploma), Wettbewerb Mutter und Kind uitgeschreven door het tijdschrift Photofreund.

1930 Eervolle vermelding, Focus-Prijsvraag “Fotogrammen”.

1931 Medaille, Fifth International Photographic Salon of Japan, Tokio.

1931 Zilveren beker, Afdeling Portretfotografie, internationale tentoonstelling t.g.v. het congres van The Photographers Association of the Pacific North West, Vancouver.

1931 1e Prijs (Bondsplaquette met diploma), Derde Nationale Fototentoonstelling (BNAFV), Rotterdam.

1931 Diploma van bijzondere verdienste (legpenning), 12ejaarlijksche Tentoonstelling (NAFV), Amsterdam.

1932 Diplome d’Honneur, XIII Salon Internationale d’Art Photographique, Brussel.

1932 5de Prijs, Twelfth Annual Competition of American Photography.

1932 (4 maart) 1e Prijs (zilveren lauwerkrans) Utrechtsch Jaarboek De Vraagbaak.

1932 Legpenning (voor mooiste inzending buiten mededinging), Indische Tentoonstelling, Den Haag.

1932 Bronzen medaille, I. Internationale Ausstellung für Kunstlerphotographie, Luzern.

1932 Legpenning, internationale tentoonstelling Klank en beeld, Amsterdam.

1932 1e Prijs (zilveren medaille), klasse B, 4en Nat. Bondswedstrijd “Moeder en Kind”.

1932 1e Prijs, Fotowedstrijd Ned. Spoorwegen.

1933 Gouden medaille, I. Biennale Internationale d’Arte Fotografica, Rome.

1933 1e Prijs (zilveren legpenning met beeltenis van Koningin Emma).

1934 Anerkennungsurkunde, III. Internationalen Ausstellung, Wenen.

1934 1e prijs (medaille) en twee maal een 4e prijs, Western International Photographic Salon. 6th Annual Salon, Bristol.

1934 Legpenning, III Internationale Kunstphotographische Ausstellung, Luzern.

1934 Honorable Mention, Fourteenth Annual Competition van de American Photographic Publishing Co.

1934 Hoogste onderscheiding (verguld zilveren legpenning van de BNAFV), Eerste Nationale Kerstsalon van Fotografische Kunst, Amsterdam.

1935 Gouden legpenning, Wedstrijd Mooi Nederland, uitgeschreven door de Algemene Nederlandse Vereniging voor Vreemdelingen Verkeer.

1935 Gouden medaille, toegekend door de Ente Nazionale per le Industrie Turistiche voor foto’s gemaakt tijdens verblijf in Italië met de Ned. Reisvereeniging.

1935 Eén van de 10 beste ingezonden foto’s voor de Ferrania-foto-wedstrijd (uitgeschreven door Film Cappelli & Ferrrania, Vereenigde fabrieken van fotografische producten).

1935 Gouden legpenning, Nemzetközi Müvészi Fényképkiállitás. (A Magyar Amatörfénykezk Orszagos Szovetségének Soproni Csoportja), Sopron.

1935 Diploma, Onderlinge wedstrijd van de NAFV ‘Humor, satyre en caricatuur in de fotografie’.

1935 Legpenning, He Internationale Fotosalon, Borgerhout (Antwerpen).

1935 Zilveren legpenning, IV Internationale Kunstphotographische Ausstellung, Luzern.

1936 Award of Merit, The Fifth Biennial International Salon of Pictorial Photography, Syracuse (New York).

1936 3e Prijs, Klasse Seniores, Onderlingen Wedstrijd der NAFV ‘Humor, satyre en caricatuur in de fotografie’.

1936 Ereprijs (oorkonde), I. Internat. Kunstphot. Ausstellung (Deutschen Lichtbildner-Verband i.d. C.S.R.), Karlsbad.

1936 1e Eervolle vermelding afd. “B” en 2e ereprijs (bronzen W’aalbrugplaquette), Waalbrug 1936 (tentoonstelling t.g.v. de opening van de Waalbrug), Nijmegen.

1936 Award in the 16th Annual Competition of American Photography.

1936 Legpenning, ABNF (Algemene Bond ter Behartiging der Belangen van de Nederlandse Fotohandel).

1936 Legpenning, (fototentoonstelling i.k.v. de Residentieweek), Den Haag.

1937 Ere-Bondsmedaille en diploma behorende bij benoeming tot erelid van de BNAFV op 20 juni.

1937 Legpenning, “P.A.F.” Fotosalon.

1937 Legpenning, Internationale Tentoonstelling van Fotografie (2e Lustrum Fotoen Studiekring Catba 1927-1937), Antwerpen.

1938 Anerkennungsurkunde, V. Internationalen Photo-Kongress- Ausstellung, Wenen.

1938 Diplome d’Honneur, XVII Salon International de Photographie, Brussel.

1939 1e Prijs (verguld zilveren medaille), 5e Amsterdamsche Kerstsalon van Fotografische Kunst, Amsterdam.

1939 1e Prijs (zilveren legpenning), tentoonstelling Nederland Fotografisch Gezien, Amsterdam.

1939 Diploma Honoris en zilveren legpenning, Expositio Universalis. Artis Photographicae, Kortrijk (België).

1941 Diploma voor hoogst verdienstelijk werk, Wedstrijd BNAFV.

1941 Eere-diploma, afdeling meesterklasse, Prijsvraag Poorten en Deuren van het tijdschrift Focus.

1941 3e Prijs (legpenning), Wedstrijd Vereeniging voor Vreemdelingen Verkeer Deventer en Deventer A.F. V.

1942 Legpenning, 11e Lustrum-Fotoschouw der Nederlandsche A.F.V., Amsterdam.

1942 4e Prijs (legpenning), Groote Wedstrijd

1942 uitgeschreven door het tijdschrift Kleinbeeld-foto.

Tentoonstellingen

1904 (g) Den Haag, Groote Zaal van den Haagschen Kunstkring, Foto-tentoonstelling van den Nederlandschen Fotografen-Kunstkring.

1904 (g) Den Haag, Pulchri Studio, Eersten Internationalen Salon van Kunstfotografie.

1905 (e) Tilburg, “Kunstkring”, (kunstphotographieën).

1905 (g) Luik, Palais des Fêtes, VIe SalonInternational de Photographie (Association Beige de Photographie).

1905 (g) Luik, Salon d’Art Photographique. Exposition Universelle.

1906 (g) Marseille, IVe Salon International d’Art Photographique (Société de Photographie de Marseille).

1906 (e) Tilburg, Liedertafel “Souvenir des Montagnards”.

1906 (g) Leeuwarden, Nijverheids Tentoonstelling (Tentoonstelling ter viering van het 50-jarig bestaan der Vereeniging “Nijverheid”).

1907 (e) Rotterdam, Kunstzaal “Lucas” (Westzeedijk 13), Tentoonstelling van Kunstfoto’s – vervaardigd door H. Berssenbrugge.

1907 (g) Leiden, Foto-tentoonstelling (Vereeniging tot Bevordering van Vreemdelingenverkeer).

1907 (g) Rotterdam, (Rotterdamse Vereniging Kunst en Nijverheid).

1907 (g) Turijn, Concorso Mondiale di Fotografia Artistica e Scientifica.

1908 (g) Harlingen, KunstnijverheidsTentoonstelling.

1908 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, Internationale Tentoonstelling van Fotografische Kunst.

1908 (g) Zeist, Nationale Fotografie Wedstrijd (Vereeniging tot Verfraaiing van de Gemeente Zeist en tot Bevordering van het Vreemdelingenverkeer).

1909 (g) Dresden, Internationalen Photographischen Ausstellung.

1910 (g) Brussel, Exposition Universelle.

1911 (g) Birmingham, 26ejaarlijksche Tentoonstelling.

1911 (g) Rome, Castel S. Angelo, Exposizione Internationale di Fotografica.

1911 (g) Hamburg, Ausstellung für Bildniss und Figurenbild (Gesellschaft zur Förderung der Amateurphotographie Hamburg).

1911 (g) Amsterdam, Concordia, Salon der Nederlandsche Club voor Fotokunst.

1911 (g) Delft, Stadsdoelen, 2en Jaarlijkschen Salon De Delftsche Tien.

1911 (g) Berlijn, Internationale Tentoonstelling voor het Vreemdelingenverkeer.

1911 (g) Amsterdam, Gebouw Lux, (NAFV-tentoonstelling).

1911 /1912 (g) Antwerpen, Eerste Internationale Kunstfoto Salon.

1912 (g) Den Haag, Kunstzalen J.J. Biesing, Jubileum-Tentoonstelling van den “Nederlandsche Fotografen-Kunstkring” (rondreizende tentoonstelling).

1912 (g) Londen, The A.P. Little Gallery, (NCFK).

1912 (g) Amsterdam, Gebouw “Lux”, Jubileumstentoonstelling NAFV.

1912 (g) Amsterdam, Jubileumstentoonstelling AAFV.

1913 (g) Gent, Paleis van Schoone Kunsten, Salon International d’Art Photographique.

1913 (g) Delft, Concertzaal van Stads Doelen, Vierde Jaarlijksche Delftsche Fotosalon.

1914 (g) Birmingham, (Birmingham Photographie Society).

1914 (g) Londen, Galleries of the Royal Society of Painters in Water Colours (5a, Pall Mall East), The London Salon of Photography.

1914 (g) Semarang, Paviljoen van den Semarangschen Kunstkring, Koloniale tentoonstelling (rondreizende tentoonstelling).

1914 (e) Rotterdam, Rotterdamsche Kring (Van Hogendorpplein 5), (Tentoonstelling van photografiën door H. Berssenbrugge).

1914 (e) Rotterdam, Rotterdamsche Kring (Van Hogendorpplein 5), (broomolie drukken).

1915 (e) Londen, A.P. Little Gallery, Exhibition of Pictorial Photographs by H. Berssenbrugge of Rotterdam.

1915 (g) Londen, The London Salon of Photography.

1915 (g) Amsterdam, Gebouw “Lux”, Derde Jaarlijksche Nationale Tentoonstelling van Fotowerken (NAFV).

1916 (e) Amsterdam, Gebouw “Lux”, Tentoonstelling van de Kunstfoto-Collectie H. Berssenbrugge.

1916 (e) Amsterdam, Gebouw “Lux”.

1916 (g) Amsterdam, Ivens & Co. (Kalverstraat 115), Openings Tentoonstelling.

1916 (g) Londen, The London Salon of Photography.

1917 (g) Delft, Bibliotheek der Technische Hoogeschool, Achtste Jaarlijksche Delftsche Foto-salon.

1918 (e) Arnhem, Directiekamer van Musis Sacrum.

1918 (g) Rotterdam, Rotterdamsche Kunstkring, Tentoonstelling van Fotowerk (Amateur-Fotografen-Vereeniging “Rotterdam”).

1918 (e) Nijmegen, Ivens & Go.

1918 (e) Groningen, Ivens & Co. (Kleine Pelsterstraat 3).

1918 (e) Amsterdam, Ivens & Co. (Kalverstraat 15).

1918 (e) Amsterdam, Gebouw “Lux”.

1919 (g) Zwolle, (tentoonstelling t.g.v. het 25-jarig bestaan van de Zwolsche Amateur-Fotografen-Vereeniging).

1919 (g) Amsterdam, Kunstzaal Heystee (Heerengracht 545), Zesde jaarlijksche nationale tentoonstelling van fotowerken (NAFV).

1920 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, Zevende jaarlijksche nationale tentoonstelling van fotowerken (NAFV).

1920 (g) Kopenhagen, (internationale tentoonstelling t.g.v. het 25-jarig bestaan van de AFV te Kopenhagen).

1920 (g) Toronto, Canadian National Exhibition.

1921 (g) Breda, (Amateur-Fotografen-Vereeniging “De Baronie”).

1921 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, Achtste jaarlijksche nationale tentoonstelling van fotowerken.

1921 (g) Londen, Galleries of the Royal Society of Painters in Water Colours, The London Salon of Photography.

1921 (g) Groningen, De Harmonie, Tentoonstelling van fotowerken (AFV “Daguerre”).

1921 (g) Gouda, (Goudschen Kring van Amateur-Fotografen).

1921 (g) Toronto.

1921/1922 (g) Dordrecht, Kunstzaal van de firma Blussé en Van Braams boekhandel, (tentoonstelling van fotokunst).

1922 (g) Eindhoven, Foyer van de Chicago Bioscoop, Eindhovense fotosalon.

1922 (g) Los Angeles, Sixth annual international salon of pictorial photography (Camera Pictorialists of Los Angeles).

1922 (g) Rotterdam, Foto-kunstzaal, (Berssenbrugge en Van Haaren; tentoonstelling georganiseerd door Fotohandel Swart).

1923 (g) Los Angeles, Seventh annual international salon of pictorial photography (Camera Pictorialists of Los Angeles).

1923 (g) Valentino, Palais du Journal, Exposition Internationale de Photographie.

1923 (e) Den Haag, Koninklijke Kunstzaal Kleykamp, Portretten, landschappen en grafische foto ‘s door Berssenbrugge.

1923 (g) Turijn, Internationale Tentoonstelling voor Fotografie, Optiek en Kinematografie.

1923 (g) Den Haag, Etalage boekhandel M. Dijkhoffz (Plaats), (portretten van Haagsche schrijvers).

1923 (g) Weltevreden (Batavia), Hotel der Nederlanden, Eerste Internationale Foto-Salon (Eerste Nederlandsch Indische Amateur Fotografen Vereeniging).

1923 (g) Toronto, Toronto Salon of Photography.

1923 (g) Dordrecht, Lokaal van de Dordtsche Vrouwenclub, Eerste Dordtsche Fotosalon.

1924 (g) Parijs, 19e Salon International de Photographie.

1924 (g) Arnhem, De Korenbeurs, (fotografische tentoonstelling vereeniging “Artibus Sacrum”).

1924 (g) Utrecht, Jaarbeurs, Middenstandsen Gastentoonstelling.

1924 (g) Buffalo, Fourth National Salon of Pictorial Photography.

1924 (g) Delft, Bibliotheek der Technische Hoogeschool, Technische Fotosalon.

1924 (g) Brussel, Cercle Artistique et Littéraire (Rue de la Loi), Salon International d’Art Photographique.

1924 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, Tiende fotosalon der N.A.F. V.

1924 (g) Rotterdam, Clublokaal Amateur Fotografen Vereeniging “Rotterdam”, (Richard Polak en Henri Berssenbrugge).

1924 (g) Los Angeles, 8th International Salon of Photography (Camera Pictorialists of Los Angeles).

1924 (g) Toronto.

1924 (g) Den Haag, Gemeenteraadsgebouw, (tentoonstelling t.g.v. 40-jarig bestaan Arti et Industriae).

1924 (e) Den Haag, Arti et Industriae, (fotografieken).

1924 (g) New Westminster (Canada), 4th Salon of Pictorial Photography.

1924/1925 (g) Brussel, Photographie Moderne, 1er Salon Annual de Photographie.

1925 (g) (rondreizende tentoonstelling door USA, n.a.v. 5th Annual Competition of American Photography).

1925 (g) Brussel, Brusselsche Kunstkring, IXe Internationale Salon van Fotokunst.

1925 (g) Den Haag, Hotel des Indes, (De”Elite-Modeshow”).

1925 (g) Utrecht, Jaarbeurs.

1925 (g) Pittsburgh, Twelfth Annual Pittsburgh Salon of Photographic Art.

1925 (g) Glasgow, Second Annual Exhibition.

1925 (g) Toronto, Canadian National Exhibition.

1925 (g) Bridge of Allan, (tentoonstelling Bridge of Allan & District Photographic Society).

1925 (g) Bandoeng, Jaarbeurs, International Exhibition of Photography.

1925 (g) Zaragoza, Ier Salon International (La Sociedad Fotografica de Zaragoza).

1925 (g) Londen, Princes Galleries, Internationale tentoonstelling van beroepsfotografie.

1925 (g) San Francisco, M.H. De Young Memorial Museum, Annual Salon of Pictorial Photography (California Camera Club).

1925 (g) New Westminster, 5th Salon of Pictorial Photography.

1925 (g) Liverpool, (International Circle of Pictorial Photographers).

1925 (g) Parijs, XXe Salon International de Photographie.

1925 (g) Roubaix, Derde Internationale Salon d’Art Photographique.

1925 (g) Duinkerken, (fotosalon).

1925 (e) Den Haag, Arti et Industriae (Javastraat).

1925/1926 (g) Turijn, Ie Salon Italiano d’Arte Fotografica Internazionale.

1926 (g) Zeist.

1926 (g) Zwolle, Zwolsche Kunstkring, (fotosalon t.g.v. het dertigjarig bestaan van de Zwolsche AFV).

1926 (g) Pittsburgh, Thirteenth Annual Pittsburgh Salon of Photographie Art.

1926 (g) Ottawa, Photographie Salon (Central Canadian Exhibition Association).

1926 (g) Liverpool, 2e Jaarlijksche Internationale Tentoonstelling.

1926 (g) Liverpool, The Walker Art Gallery, (International Circle of Pictorial Photographers).

1926 (g) Arnhem, De Korenbeurs (tentoonstellingszaal der Vereeniging Artibus Sacrum), Nationale Fotosalon (Bondssalon BNAFV) (rondreizende tentoonstelling).

1926 (g) Huisduinen (Den Helder), Tentoonstelling van Fotowerken en Schilderijen.

1926 (g) Portland, First Annual Salon of Pictorial Photography (Oregon Camera Club of Portland).

1926 (g) Leicester, The Third Midland Salon of Photography.

1926 (g) New Westminster, 6th Salon of Pictorial Photography.

1926 (g) Den Haag, Café Riche, (Haagsche AFV).

1926 (g) Londen, (Russell Square), The seventy-first Annual Exhibition of the Royal Photographic Society of Great Britain.

1926 (g) Londen, (Pall Mall East), London Salon of Photography.

1926 (g) Oregon, First Annual Oregon Salon of Pictorial Photography.

1926 (g) Antwerpen, Stedelijke Kunstzaal, Internationale Salon van Fotografische Kunst.

1926 (g) Zaragoza, II Salon Internacional (La Sociedad Fotografica de Zaragoza).

1926 (g) Parijs, XXIe Salon International d’Art Photographique.

1926 (g) Haarlem, (Bloemendaalsche Amateur Fotografen Vereeniging).

1926 (g) Stockholm, Första Internationella Fotografiska Salongen (Eerste Internationale Fotosalon).

1926 (g) San Francisco, Galleries of the California Palace of the Legion of Honor, Fourth International Exhibition of Pictorial Photography (Pictorial Photographic Society of San Francisco).

1926 (e) Leiden, Stedelijk Museum De Lakenhal.

1926 (g) Rotterdam, Club-lokaal A.F.V. Rotterdam, (retrospectieve tentoonstelling).

1926 (g) (rondreizende tentoonstelling door USA, n.a.v. 6th Annual Competition of American Photography).

1926 (g) Los Angeles, 9th International Salon of Photography.

1926 (g) (Schotland), Scottish International Salon of Pictorial Photography.

1927 (g) New Westminster.

1927 (g) Liverpool, The Third Annual Exhibition.

1927 (g) Utrecht, Jaarbeursgebouw, NFK jubileumstentoonstelling.

1927 (g) Ottawa, Photographic Salon (Central Canada Exhibition Association).

1927 (g) Los Angeles, Tenth International Salon of Photography.

1927 (g) Buffalo, Buffalo Camera Club, Eighth Annual Salon of Pictorial Photography.

1927 (g) Edinburgh, The Sixty-fifth Annual Open Exhibition.

1927 (g) Pittsburgh, The Fourteenth Annual Exhibition.

1927 (g) Amsterdam, Koopmansbeurs, De fotografie als wandversiering (tentoonstelling verbonden aan de Tweede Fotografendag der NFPV).

1927 (g) Brussel, Cercle Artistique, XII Salon International d’Art Photo graphique.

1927 (g) Vancouver, International Master Salon.

1927 (g) Gijon, V Expo sición de Arte Fotografico.

1927 (g) Weltevreden (Batavia), Foto-Salon Holland-Indië Pasar Gambir.

1927 (g) Warschau, Pierwzego Miedzynarodowego Salonu Fotografji Artystycznej.

1927 (g) Londen, The Londen Salon of Photography.

1927 (g) Budapest, II. Nemzetközi Müvészi Fényképkiállitás.

1927 (g) Dublin, Irish Salon of Photography.

1927 (g) Tokio, First International Photographic Salon of Japan.

1927 (g) Syracuse (New York), (Internationale salon).

1927 (g) Zaragoza, La Sociedad Fotografica de Zaragoza. III Salon International.

1927/1928 (g) (rondreizende tentoonstelling door de USA, n.a.v. Seventh Annual Competition of American Photography).

1927/1928 (g) Glasgow, The Scottish International Salon of Pictorial Photography.

1927/1928 (g) Borgerhout, Gemeentelijke feestzaal, Ie Internationale Kerstsalon “Iris”.

1928 (g) Parijs, 1’Hotel de la Société Française de Photographie, XXIIIe Salon International d’Art Photographique de Paris.

1928 (g) Zeist.

1928 (g) Toronto.

1928 (g) Praag, Mezinarodui Fotograficky Salon.

1928 (g) Chisinau, Internationale fototentoonstelling der Societatea de Belle Arte de Basarabia.

1928 (g) Los Angeles, 11th International Salon of Photography.

1928 (g) Leicester, (Leicesterand Leicestershire Photographic Society).

1928 (g) Wimbledon, 11th Annual Exhibition of PictorialPhotography (Wimbledon Camera Club).

1928 (g) Seattle, Frederick & Nelson Auditorium, The Fourth Seattle International Exhibition of Pictorial Photography.

1928 (g) Parijs, Troisième Salon International d’Art Photographique.

1928 (g) Duinkerken, Salon International d’Art Photographique.

1928 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, Nederland in Beeld.

1928 (g) New Westminster (Canada), The Bursill Gallery, Eight Annual Salon of Fine Art and Pictorial Photography.

1928 (g) San Francisco, Fifth International Exhibition.

1928 (g) Londen, Royal Photographic Society (35 Russel Square), 73th Annual Exhibition of the Royal Photographic Society of Great Britain.

1928 (g) Turijn, Secondo Salon Italiano d’Arte Fotografica Internationale.

1928 (g) Stockholm, Andra Internationella Fotografiska Salongen.

1928 (g) Graz, (internationale tentoonstelling).

1928/1929 (g) Antwerpen, II Internationale Kerstsalon van Fotografiën (Iris Kerstsalon).

1929 (g) Rotterdam, Rotterdamschen Kring (Eendrachtsweg 12), (tentoonstelling van moderne fotokunst).

1929 (g) Wenen, Erste Internationale Kunstphotographische Ausstellung.

1929 (g) Barcelona, Prima Salon International de Fotografia.

1929 (g) Dublin, Irish Salon of Photography.

1929 (g) Los Angeles, Los Angeles’ Museum, Twelfth International Salon of Photography (Camera Pictorialists of Los Angeles).

1929 (g) Buffalo, Albright Art Gallery, Tenth Annual Salon of Photography (Buffalo Camera Club).

1929 (g) Londen, Exhibition of Photographic Art.

1929 (g) Londen, Royal Photographic Society (35 Russel Square), 74th Annual Exhibition of the Royal Photographic Society of Great Britain.

1929 (g) Pittsburgh, Fine Arts Galleries of Carnegie Institute, The Sixteenth Pittsburgh Salon of Photography.

1929 (g) New York, Galleries of The Camera Club, Second International Invitation Salon of The Camera Club.

1929 (g) Salzburg, Internationale Photographische Ausstellung.

1929 (g) Zaragoza, La Sociedad Fotografica de Zaragoza. V Salon International.

1929 (g) Göteborg, Internationalla Fotografi Utstallningen.

1929 (g) Stuttgart, Ausstellungshallen Interimtheaterplatz, Film und Foto (Fifo) (rondreizende tentoonstelling).

1929 (g) Dunfermline (Schotland), Photographic Art (The Dunfermline Photographie Association).

1929 (g) New York, The Memorial Art Gallery, First Rochester International Salon o Photography.

1929 (e) Den Haag, Atelier Berssenbrugge (Zeestraat 65).

1929 (g) Den Haag, Gemeente-archief, Mooi ‘s-Gravenhage.

1930 (e) Den Haag, Clublokaal Amateur Fotografen Vereeniging “De Baronie”, Fototentoonstelling. Werken van den bekenden Portretfotograaf H. Berssenbrugge.

1930 (e) Amsterdam, Arti-zaal (Zuidhollandsche Koffiehuis).

1930 (g) Barcelona.

1930 (g) Hengelo.

1930 (g) San Antonio, Witte Memorial Museum, 4th San Antonio Salon of Pictorial Photography, International.

1930 (e) Delft, Sociëteit “Eensgezindheid” (Voorstraat), Mooi Delft.

1930 (g) Westminster, New Horticulture Hall, 16th Congress of the Association.

1930 (e) Den Haag, Atelier Berssenbrugge (Zeestraat 65), (kunsttentoonstelling).

1930 (g) Tokio, Tokio Imperial Fine Art Palace, Invitation Salon of Photography (Japan Photographic Society).

1930 (g) Den Haag, Pulchri Studio, Internationale Portret-Tentoonstelling (NFK).

1930 (g) München, Bavaria-park, Das Lichtbild.

1930 (g) Buffalo, Buffalo Camera Club, 11th Annual Salon of Pictorial Photography.

1930 (g) Los Angeles, 13th Annual International Salon ofPictorial Photography.

1930 (g) Weltevreden, Foto Salon der Bataviasche Kunstkring.

1930 (g) New York, Galleries of The Camera Club, Third International Invitation Salon of The Camera Club.

1930 (g) Washington D.C., Smithsonian Institution of the United States Museum, Third International Invitation Salon of The Camera Club.

1930/1931 (g) Antwerpen, IV Internationale Kerstsalon (Iris Kerstsalon).

1931 (g) Los Angeles, Los Angeles Museum Exposition Park, 14th Annual International Salon of Pictorial Photography.

1931 (g) Vancouver, (internationale tentoonstelling t.g.v. het congres van The Photographers Association of the Pacific North West).

1931 (g) Brooklyn, Institute of Arts.

1931 (g) Toronto.

1931 (g) Rotterdam, Gebouw A.F.V. “Rotterdam” (Leuvehaven), Derde Nationale Bondstentoonstelling (BNAFV) (rondreizende tentoonstelling).

1931 (g) Bridge of Allan, Bridge ofAllan and District Photographic Society 8th Annual Exhibition.

1931 (g) Milaan, Mostra Fotografica Internationale.

1931 (g) Hammersmith (Londen), Hampshire House, 16th Annual Exhibition of Pictorial Photography.

1931 (g) Brussel, Halfeeuwfeestpaleis, Ie Salon van Amateur Photographes Belges.

1931 (g) Chicago, The Art Institute of Chicago, Third Chicago International Photographic Salon.

1931 (g) Brussel, XIII Salon Internationale d’Art Photographique.

1931 (g) Tokio, The Fifth International Photographic Salon of Japan.

1931 (e) Amsterdam, Kunsthandel Aalderink.

1931 (g) Amsterdam, Gebouw Heystee, 12e jaarlijksche Tentoonstelling (NAFV).

1931 (g) Rotterdam, (tentoonstelling Amateur Fotografen Club De Maasstad).

1931/1932 (g) Antwerpen, V Internationalen Kerstsalon (Fotografische Kring “Iris”).

1932 (g) Los Angeles, Los Angeles Museum, 15th International Salon of Photography (The Camera Pictorialists of Los Angeles).

1932 (g) Brussel, Cercle Artistique et Littéraire, XIVSalon Internationale d’Art Photographique (rondreizende tentoonstelling).

1932 (g) Den Haag, Gemeentearchief, Jubileumtentoonstelling Haagsche AFV.

1932 (g) Den Haag, (Westbroekpark), Indische Tentoonstelling.

1932 (g) Luzern, I. Internationale Ausstellung für Kunstlerphotographie.

1932 (g) Gouda, (fototentoonstelling AFV Gouda als onderdeel van een huisvlijttentoonstelling).

1932 (g) Milwaukee, Art Institute, Eerste Internationale Tentoonstelling van Fotokunst (Milwaukee Salon).

1932 (g) Amsterdam, RAI, Klank en beeld.

1932 (g) Amsterdam, RAI, Moeder en kind.

1932 (g) Amsterdam, De Bijenkorf, (kinderportret-tentoonstelling NFK) (rondreizende tentoonstelling).

1932 (g) Amsterdam, (tentoonstelling leden Arti et Industriae).

1932 (g) Den Haag, Gemeentearchief, (tentoonstelling georganiseerd door de Algemeene Bond van Nederlandsche Fotohandelaren).

1932 (e) Den Haag, Atelier Berssenbrugge (Zeestraat 65), (foto’s Zwitserland en Italië).

1933 (g) Los Angeles, Los Angeles Museum, 16th Annual International Salon of Pictorial Photography.

1933 (g) San Francisco, M.H. De Young Memorial Museum, 16th Annual International Salon of Pictorial Photography.

1933 (g) Parijs, Galerie La Renaissance, Nu Photographique.

1933 (g) Tokio, Tokio Imperial Fine Art Palace, (Japan Photographic Society of Tokio).

1933 (g) Bern, Kunst und Sachlichkeit in der Photographie.

1933 (g) Rome, I. Biennale Internationale d’Arte Fotografica.

1933 (g) Victoria, The Athenaeum Gallery, International Camera Pictura.

1933 (g) Brussel, Palais des Beaux Arts, Deuxième Exposition Internationale de la Photographie et du Cinéma.

1933 (g) Brussel, Cercle Artistique et Littéraire, Xllme Salon International de Photographie (Association Beige de Photographie et de Cinématographie).

1933 (g) Amsterdam, Verenigingsgebouw AAFV, Aan den Arbeid (tentoonstelling t.g.v. het 2e lustrum van de AAFV).

1933 (g) Nürnberg, Fotografie (Die Gesellschaft für Zeichnende Künste in Franken und Oberpfalz).

1933 (g) Amsterdam, Verenigingsgebouw AAFV, Nieuwe Richtingen in de Fotografie.

1933/1934 (g) Parijs, Exposition Internationale de Photographie (uitgeschreven door “Les Archives Internationales de la Danse”).

1934 (g) (rondreizende tentoonstelling door Amerika n.a.v. Fourteenth Annual Competition of the American Photographic Publishing Co).

1934 (g) Parijs, Salon International du Nu Photographique.

1934 (g) Los Angeles, Los Angeles Museum, 17th Annual Salon of Pictorial Photography (Camera Pictorialists of Los Angeles).

1934 (g) San Francisco, M.H. De Young Memorial Museum, 17th Annual Salon of Pictorial Photography (Camera Pictorialists of Los Angeles).

1934 (g) Zaragoza, X Salon International de Fotografica.

1934 (g) Tokio, Matsuzakaya Department Store, The Seventh International Photographic Salon of Japan.

1934 (g) Osaka, Osaka Asahi Hall, The Seventh International Photographic Salon of Japan.

1934 (g) Charleroi, Salie de la Bonbonnière, Ier Salon International d’Art Photographique.

1934 (g) New York, 4th Syracuse International Salon.

1934 (g) Buffalo, 13th Annual Salon of Pictorial Photography of Buff alo Camera Club.

1934 (g) San Diego, 4th Annual International Salon of Photography.

1934 (g) Wenen, III. Internationalen Ausstellung.

1934 (e) Amsterdam, Kunsthandel Aalderink (Jacob van Lennepkade 55).

1934 (g) Luzern, III. Internationale Kunstphotographische Ausstellung.

1934 (g) Utrecht, De Grato (tentoonstelling op het gebied der grafische vakken).

1934 (g) Sopron, III. Nemzetközi Müvészi Fényképkiállitás.

1934 (g) Bristol, Western International Photographic Salon. 6th Annual Salon.

1934 (e) Den Haag, Atelier Berssenbrugge (Zeestraat 65), (foto’s Venetië en Dolomieten).

1934 (g) Amsterdam, Verenigingsgebouw AAFV (Keizersgracht 428-430), Eerste Nationale Kerstsalon van Fotografische Kunst.

1934/1935 (g) Antwerpen, Stadsfeestzaal, 8e Internationale Kerstsalon (Fotografische Kring “Iris”).

1934/1935 (g) Los Angeles, Los Angeles Museum, 18th Annual Salon of Pictorial Photography (The Camera Pictorialists of Los Angeles).

1935 (g) Amsterdam, Apollohal, (Fotoschouw NAFV op tentoonstelling Mooi Nederland).

1935 (g) San Francisco, M.H. De Young Memorial Museum, 18th Annual Salon of Pictorial Photography (The Camera Pictorialists of Los Angeles).

1935 (g) Schenectady, The Schenectady Photographic Society, (rondreizende tentoonstelling door USA, n.a.v. 15th Annual Competition of American Photography).

1935 (g) Brussel, Cercle Artistique et Littéraire, XIVme Salon International de Photographie.

1935 (e) Amsterdam, Gebouw “Lux”.

1935 (g) Luzern, IV Internationale Kunstphotographische Ausstellung.

1935 (g) Milwaukee, Art Institute, Derde Internationale Tentoonstelling van Fotokunst (Milwaukee Salon).

1935 (g) Sopron, Nemzetközi Müvészi Fényképkiállitás (A Magyar Amatörfényképezök Országos Szovetségének Soproni Csoportja = Association of the Hungarian Amateur Photographers The Group of Sopron).

1935 (g) Charleroi, II Salon Albert Ier. Exposition Internationale de Photographie d’Art.

1935 (g) Pittsburgh, 22nd Pittsburgh Salon of Photographic Art.

1935 (g) Rotterdam, Gebouw A.F.V. “Rotterdam” (Leuvehaven), (H. Berssenbrugge, G. Hisgen, M. Koch en F. Ziegler).

1935 (e) Breda, Gebouw AFV De Baronie.

1935 (g) Borgerhout (Antwerpen), IIe Internationale Fotosalon.

1935 (g) Szeged, I. Nemzetközi Müvészi Fényképkiállitás (1e Internationale Tentoonstelling van Fotokunst).

1935 (g) Johannesburg, IV South Africa Salon of International Photography.

1935 (g) Glasgow, Daily Record Scottish Photographic Competition. First Annual Exhibition.

1935 (g) Amsterdam, Verenigingsgebouw AAFV (Keizersgracht 428-430), Tweede Amsterdamse Kerstsalon van Fotografische Kunst.

1935/1936 (g) Parijs, Musée du Louvre (Pavillon de Marsan), Exposition Internationale de la Photographie Contemporaine.

1936 (g) Boston, Camera Associates Boston City Club, (rondreizende tentoonstelling door USA, n.a.v. 16th Annual Competition of American Photography).

1936 (g) Los Angeles, Los Angeles Museum, 19th Annual Salon of Pictorial Photography (The Camera Pictorialists of Los Angeles).

1936 (g) San Francisco, M.H. De Young Memorial Museum, 19th Annual Salon of Pictorial Photography (The Camera Pictorialists of Los Angeles).

1936 (g) Nijmegen, Waaggebouw (Groote Markt), Waalbrug 1936 (tentoonstelling t.g.v. de opening van de Waalbrug).

1936 (e) Den Haag, Van Deventer’s Kunsthandel (Noordeinde 49), Nederlandsche Stadsgezichten. Pkotogrammen van H. Berssenbrugge.

1936 (g) Praag, Kunstzaal van de vereniging van beeldende kunstenaars, Mezdinarodui Vystava Fotografie (internationale tentoonstelling van uitsluitend moderne fotografie).

1936 (g) New York, (Photographic Society of America).

1936 (g) Malmö, Fachfotografiën Europa.

1936 (g) Den Haag, Gebouw Panorama Mesdag, (fototentoonstelling i.k.v. de Residentieweek).

1936 (g) Glasgow, Second Annual Exhibition.

1936 (g) Milwaukee, Milwaukee Art Institute, The Third International Milwaukee Salon.

1936 (g) Syracuse (New York), Syracuse Museum of Fine Art, 5th Syracuse International Salon of Pictorial Photography.

1936 (g) Brussel, XVe Salon International de Belgique (rondreizende tentoonstelling door België).

1936 (g) Karlsbad, I. Internationale Kunstphotographieën Ausstellung (Deutschen Lichtbildner-Verband i.d. C.S.R.).

1936 (g) Amsterdam, Verenigingsgebouw AAFV (Keizersgracht 428-430), Derde Amsterdamse Kerstsalon van Fotografische Kunst.

1937 (g) San Antonio, Witte Memorial Museum, 4th Salon of International Pictorial Photography (San Antonio Pictorial Camera Club).

1937 (g) Los Angeles, Los Angeles Museum, 20th Annual Salon of Pictorial Photography (The Camera Pictorialists of Los Angeles).

1937 (g) San Francisco, San Francisco Invitational Salon of International Photography.

1937 (g) Brussel, XVIe Salon International de l’Association Beige de Photographie et de Cinématographie (rondreizende tentoonstelling).

1937 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, foto ’37.

1937 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, Nationale Gouden Fotoschouw der N.A.F. V.

1937 (g) Antwerpen, Internationale Tentoonstelling van Fotografie (2e Lustrum Foto- en Studiekring Catba 1927-1937).

1937 (g) New York, American Museum of Natural History, 4th International Salon of Photography (Pictorial Photographers of America).

1937 (g) Turijn, Salone Internationale di Fotografie Artistica.

1937 (g) San Francisco, International Salon of Photography.

1937 (g) Bandoeng, Ie Nederlands-Indische Fotosalon.

1937 (g) “P.A.F.” Fotosalon.

1937 (g) Jagersdorf (Tsjechoslowakije), D.L.V., 4. Gauausstellung des Gaues Mahren-Schlesien.

1937 (g) Johannesburg, 1’Hotel de Ville, 6e Salon Sud-Africain de Photographie Internationale (The Johannesburg Photographie Society).

1937 (g) Rotterdam, (kersttentoonstelling van de AFV Rotterdam).

1937 (g) Amsterdam, Verenigingsgebouw AAFV (Keizersgracht 428-430), 4de Amsterdamsche Kerstsalon van Fotografische Kunst.

1938 (g) New York, International Salon of Photography of America.

1938 (g) Milwaukee, Fifth International Milwaukee Salon of Photographie Art.

1938 (g) Wenen, V. Internationalen Photo-Kongress-Ausstellung.

1938 (g) Los Angeles, Los Angeles Museum, 21th Annual Salon of Pictorial Photography (The Camera Pictorialists of Los Angeles).

1938 (g) Turijn, Quarta Exposizione Italiane d’Arte Fotografica.

1938 (g) Birmingham, City Museum & Art Gallery, The Fifteenth Midland Salon of Photography.

1938 (g) Detroit, 7th Detroit International Salon of Photography.

1938 (g) Baltimore, First Baltimore International Salon of Photography.

1938 (g) Pittsburgh, 25th Annual International Salon of Pictorial Photography.

1938 (g) Brussel, XVII Salon International de l’Association Beige de Photographie et de Cinématographie.

1938 (g) Parijs, (Collectieve inzending van BNAFV).

1939 (g) Detroit, The Detroit Institute of Arts, 8th Detroit International Salon of Photography.

1939 (g) Den Haag, Gemeentearchief, Honderd jaar fotografie.

1939 (g) Kortrijk (België), Expositio Universalis. Artis Photo graphicae.

1939 (g) Amsterdam, Gebouw Leesmuseum, 5e Amsterdamsche Kerstsalon van Fotografische Kunst (AAFV).

1939 (g) Amsterdam, Gebouw Leesmuseum, Nederland Fotografisch Gezien.

1939 (g) Brussel, XVIIIe Salon International de l’Association Beige de Photographie et de Cinématographie.

1939 (g) (rondreizende tentoonstelling door Amerika n.a.v. Nineteenth Annual Competition of the American Photographie Publishing Co).

1940 (g) Amsterdam, Gebouw Leesmuseum, Zesde Amsterdamsche Kerstsalon van Fotografische Kunst (AAFV).

1940 (g) Amsterdam, Gebouw Heystee, N.A.F. V. salon “Het Baken”.

1941/1942 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, Kleinbeeld 194.1.

1942 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 11e Lustrum-Fotoschouw der Nederlandsche A.F.V.

1942 (g) Hengelo, Concertgebouw, (tentoonstelling van bekroonde foto’s in de Groote Wedstrijd 1942 van het tijdschrift Kleinbeeld-foto).

1945 (g) Almelo, Kerstsalon A.F. V. Almelo.

1946 (g) Parijs, Salon International d’Art Photographique.

1947 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, Zevende Nationale Salon van Fotografische Kunst (BNAFV).

1950 (e) Rotterdam, Gemeentearchief, Rotterdam vóór veertig jaar.

1952 (g) Den Haag, Haags Gemeentemuseum, Fotoschouw ’52.

1953 (e) Eindhoven, Het Oude Stadhuis (Rechtestraat 24), (overzichtstentoonstelling van het werk van Berssenbrugge n.a.v. zijn 80ste verjaardag; de tentoonstelling is verbonden aan de Tweede Benelux Fototentoonstelling).

1953 (g) Leiden, Prentenkabinet van de Rijksuniversiteit, Een Eeuw Fotografie.

1954 (g) Leiden, Prentenkabinet van de Rijksuniversiteit, Het portret in de 20ste eeuw.

1956 (g) Dordrecht, Gebouw Kunstmin, Nationale Fotosalon der D.A.F. (Dordtse Amateur-Fotografen).

1956 (g) Groningen, Kunsthistorisch Instituut der R.U. Groningen, Nederland ziet Frankrijk.

1957 (g) Den Haag, Jubileumtentoonstelling Haagsche Amateur-Fotografen- Vereeniging.

1957 (g) Den Haag, Gemeentearchief, Aanwinsten.

1960 (g) Alkmaar, Stedelijk Museum.

1960 (g) Tilburg, Zaal van de Heer Voskens (Heuvel 67), Foto-Tentoonstelling (TilburgseAFV).

1962 (g) Leiden, Stedelijk Museum De Lakenhal, Samen op de kiek.

1964 (g) Essen, Museum Folkwang, Kunstphotographie urn 1900.

1964 (g) Hamburg, Museum für Kunst und Gewerbe, Kunstphotographie um 1900.

1967/1968 (e) Rotterdam, Gemeentearchief, Portret van de mens – Portret van Rotterdam.

1969 (g) ‘s-Hertogenbosch, Noord-Brabants Museum, Nederlandse Fotografie, de eerste 100 jaar (rondreizende tentoonstelling).

1970 (g) Den Haag, Haags Gemeentemuseum, Foto-portret.

1976 (g) Assen, Drents Museum, Het fotoportret. Nederlandse en Vlaamse portretfotografie van 1845-1922.

1977 (g) Eindhoven, Stedelijk Van Abbe Museum, Het groepsportret 1845-1922.

1978 (g) Leiden, Stedelijk Museum De Lakenhal, Belicht Verleden. Fotografie in Nederland 1839-1920 (rondreizende tentoonstelling).

1979 (g) Stuttgart, Württembergischer Kunstverein Stuttgart, Film und Foto der 20er Jahre (rondreizende tentoonstelling).

1979 (g) Innsbruck, Tiroler Landesmuseum Ferdinandeum, Photographie als Kunst 1879-1979 Kunst als Photographie 1949-1979 (rondreizende tentoonstelling).

1979/1980 (g) Den Haag, Haags Gemeentemuseum, Foto 20-40.

1980 (g) Rotterdam, Wijkmuseum Hillesluis, De ‘gomdruk’.

1981/1982 (g) Haarlem, Frans Halsmuseum/ De Hallen, De kunst van het moederschap. Leven en werk van Nederlandse vrouwen in de 19e eeuw.

1983 (g) Rotterdam, Lijnbaancentrum, ‘Rotterdam gefotografeerd…’.

1983 (g) Brussel, Studio van Passage 44, Kunstfotografie rond 1900.

1983/1984 (g) Nijmegen, Nijmeegs Museum ‘Commanderie van Sint-Jan’, Zien en gezien worden. Fotografische zelfbespiegeling in Nederland van ca. 1840 tot heden.

1984 (g) Amsterdam, Nieuwe Kerk, Een keuze uit de collectie Hartkamp (Foto ’84).

1985 (e) Leiden, Prentenkabinet van de Rijksuniversiteit.

1986 (e) Amsterdam, Stedelijk Museum, Henri Berssenbrugge (Foto ’86).

1986 (e) Tilburg, Nederlands Textielmuseum, De mensen van Berssenbrugge. De Tilburgse periode 1901-1906.

1988 (g) Houston, Sarah Campbell Blaffer Gallery, Roots & Turns. 20th Century photography in The Netherlands.

1988 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, Roots & Turns. Traditie en vernieuwing van de fotografie in Nederland vanaf 1900.

1989 (g) Scheveningen, Schevenings Museum, De visserij gekiekt.

1990 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, In relatie tot Van Gogh.

1991 (g) Kassel, Museum Fridericianum, Symbolismus in den Niederlanden.

1991 (g) Amsterdam, Nieuwe Kerk, Het beslissende beeld. Hoogtepunten uit de Nederlandse fotografie van de 20e eeuw (Collectie Dutch Photography).

1991 (g) Den Bosch, Noordbrabants Museum, Rijke oogst van schrale grond.

1991 /1992 (g) Bergen op Zoom, Gemeentemuseum Het Markiezenhof, Rijke oogst van schrale grond.

Bronnen

Den Haag, Gemeentearchief.

Leiden, Prentenkabinet, bibliotheek en documentatiebestand.

Tilburg, Gemeentearchief.

Rotterdam, Gemeentearchief.

Collecties

Amsterdam, Gemeentearchief.

Amsterdam, Nederlands Theater Instituut.

Amsterdam, Stedelijk Museum.

Amsterdam, Stichting Dutch Photography.

Antwerpen, Provinciaal Museum voor Fotografie.

Arnhem, Nederlands Openluchtmuseum.

Den Haag, Gemeentearchief.

Den Haag, Haags Gemeentemuseum.

Den Haag, Koninklijk Huisarchief.

Den Haag, Nederlands Letterkundig Museum.

Den Haag, Rijksdienst Beeldende Kunst.

Den Haag, Stichting Oud Scheveningen.

Enkhuizen, Zuiderzee Museum.

Haarlem, Stichting Nederlands Foto- & Grafisch Centrum (Spaarnestad Fotoarchief).

Leiden, Gemeentearchief.

Leiden, Prentenkabinet van de Rijksuniversiteit Leiden.

Los Angeles, Los Angeles Museum.

Naaldwijk, Gemeentearchief.

Rotterdam, Gemeentearchief.

Scheveningen, Schevenings Museum.

Tilburg, Gemeentearchief.

Veere, Stichting Schotsche Huizen.

Washington, Smithsonian Institution.

Auteursrechten

De auteursrechten op het fotografisch oeuvre van Henri Berssenbrugge berusten bij Dhr. J.A.M. Berssenbrugge te Scheveningen.