Johan van der Keuken
Jenny Smets
Extract
Na een debuut als zeventienjarige fotograaf met het fotoboekje Wij zijn 17 in 1955 en kort daarop met de boeken Achter Glas en Paris Mortel kreeg Johan van der Keuken voornamelijk bekendheid als cineast met de ruim veertig films die hij vanaf het begin van de jaren zestig maakte. De laatste jaren treed hij weer meer op de voorgrond met zijn fotografie. Zijn foto’s – dikwijls poëtisch van karakter – hebben een dubbele gelaagdheid. Niet alleen de visuele voorstelling is van belang, maar ook de minder zichtbare relatie tussen plaats en tijd van handeling en het fotografisch kader. Regelmatig licht Van der Keuken zijn foto’s toe in teksten die onlosmakelijk met zijn werk verbonden zijn.
Biografie
|
1938 |
Op 4 april wordt Joan van der Keuken in Amsterdam geboren. Hij is de jongste zoon van G.J. van der Keuken, anglicist en neerlandicus die publiceert over Engelse en Nederlandse taal en grammatica. Zijn vader heeft zich door hard werken weten op te werken tot de ‘betere middenklasse’. Zijn moeder is onderwijzeres en dochter van een socialistische onderwijzer in Groningen. Joan heeft twee zusters. |
|
1940-‘48 |
Het gezin Van der Keuken brengt de oorlogsjaren in Utrecht door. |
|
1948-‘52 |
In 1948 keren zij terug naar Amsterdam. Begin jaren vijftig wordt de vader van Joan directeur van een HBS in het Gooi. Tot 1953 wonen zij in het Gooi, daarna keren zij terug naar Amsterdam waar Joan naar het Montessori Lyceum gaat. |
|
1950-‘55 |
Joan Van der Keuken brengt de vakanties door bij grootvader Johan Heijmel in Groningen, een dorpsonderwijzer met communistische sympathieën en een fanatiek amateurfotograaf die Joan de liefde voor dit medium bijbrengt. |
|
De eerste portretten van Joan van der Keuken stammen uit 1950, gemaakt met de boxcamera die hij op zijn twaalfde krijgt. Met een Rolleicord fotografeert hij zijn vrienden van het Barleaus gymnasium en het Montessori Lyceum in Amsterdam. Via zijn vriend Thomas Kando komt hij in contact met diens stiefvader Ed van der Elsken. Deze raadt hem aan de portretten van zijn vrienden in boekvorm uit te geven. |
|
|
1955 |
Joan van der Keuken is zeventien jaar als dertig portretten van zijn vriendenclub gepubliceerd worden in het fotoboekje Wij zijn 17, waarvoor Simon Carmiggelt (zijn dochter Marianne behoort tot de geportretteerden) het voorwoord schrijft. De uitgave veroorzaakt enige opschudding vanwege de wat neerslachtige sfeer in een aantal foto’s. In kranten verschijnen ingezonden brieven van zeventienjarigen en hun ouders, er wordt aandacht aan besteed op radio en t.v. en er verschijnen zelfs tegenreacties in boekvorm: Wij zijn ook 17, een vrolijke Katholieke tegenhanger, en Waren wij maar 17, met foto’s van bejaarden voorzien van ludieke onderschriften van de kunstenaar Gras Heyen. |
|
1956-‘57 |
Na zijn eindexamen werkt Van der Keuken aan zijn tweede fotoboek Achter Glas. Dit is een romantische sfeervertelling over de tweeling Georgette en Yvonne Apol. Remco Campert, met wie Van der Keuken via Ed van der Elsken in contact is gekomen, schrijft de tekst. Het boek verschijnt in 1957. |
|
1956-‘58 |
Van der Keuken volgt een opleiding aan de Parijse filmschool Institut des Hautes Etudes Cinématographiques (Idhec) met een beurs van het Ministerie van Onderwijs Kunsten en Wetenschappen. Zijn eerste film Paris a l’Aube maakt hij met twee medestudenten. Hij blijft meer met fotografie bezig dan met film en maakt duizenden opnamen van de stad Parijs. Zijn vroegere werk wordt in binnen- en buitenland tentoongesteld. |
|
vanaf 1958 |
Van der Keuken stapt geleidelijk over op film. Zijn fotografie is nog wel de economische basis voor zijn levensonderhoud. Hij krijgt onder meer opdrachten van het Algemeen Handelsblad, de Bijenkorf en Televizier. In het Algemeen Handelsblad worden portretten gepubliceerd die Van der Keuken van zijn nichtjes maakte, met tekst van Adriaan Morriën. |
|
1960 |
Van der Keuken trouwt met Yvonne Apol, die in 1950-’57 samen met haar tweelingzus Georgette model stond voor het fotoboek Achter Glas. |
|
1960-‘61 |
Van der Keuken schrijft filmrecensies voor de Haagse Post en fotografeert voor het jongerenblad Twen/Taboe. Lucebert schrijft de onderschriften bij de politiek getinte foto’s uit Parijs die in dit blad gepubliceerd worden. |
|
1962 |
In opdracht van de VPRO maakt hij vier korte filmpjes over kunstenaars: Yrrah, Tajiri, Opland en Lucebert. Voor zijn eigen gevoel is dit het begin van het ‘echte’ filmwerk. |
|
1963 |
Een selectie van zijn in de jaren vijftig gemaakte foto’s van Parijs wordt uitgegeven onder de titel Paris Mortel als relatiegeschenk in een oplage van duizend exemplaren. Voor de VPRO maakt Van der Keuken de film De oude dame, naar een boek van Remco Campert. Ook maakt hij een reis over het Zuid-Italiaanse eiland Sardinië die hij vastlegt met de fotocamera. |
|
1964 |
De foto’s uit Sardinië worden tentoongesteld in de Bijenkorf in Amsterdam. Voor de VPRO (die tot 1986 bijna alle films van Van der Keuken uitgezonden heeft) maakt hij wederom twee films: Indische jongen en Blind kind, de eerste film waarmee hij enig succes heeft. Hij gaat zich nu steeds meer als filmer beschouwen en hij is ook in staat om te leven van wat hij daarmee verdient. De fotografie komt op het tweede plan te staan, omdat hij moeite heeft om beide media gelijktijdig te beoefenen. Hij blijft wel fotograferen maar op een meer reflexieve en persoonlijke manier en voornamelijk in zijn vrije tijd. |
|
1965 |
Met Ed en Gerda van der Elsken (camera en geluid) maakt hij de film Beppie over zijn Amsterdamse buurmeisje. Na deze film verandert hij zijn voornaam in Johan, omdat Joan in het buitenland teveel verwarring teweegbrengt. |
|
Tijdens het maken van de film Vier muren, over de woningnood, komt hij in contact met architect Herman Hertzberger. Deze zal jarenlang zijn enige opdrachtgever voor fotografie zijn. |
|
|
Naar aanleiding van het gelijknamige fotoboekje van Eddy Posthuma de Boer maakt Van der Keuken de korte film In ‘t nest met de rest. |
|
|
1966-‘67 |
De film Herman Slobbe/Blind kind II is zijn tweede film over de ervaringswereld van het blinde kind. In dit jaar beginnen de opnamen voor Een film voor Lucebert, de tweede film over deze dichterschilder, ditmaal langer en in kleur. De muziek is van Willem Breuker met wie Van der Keuken na deze film vaker zal samenwerken. |
|
1968 |
Het huwelijk met schilderes Yvonne Apol wordt beëindigd. Johan van der Keuken gaat samenleven met Noshkaka van der Lely. Hij maakt naast twee korte films de film De Tijd Geest, die gezien kan worden als een stap in de richting van een vrijere vorm en tevens van een sociaal-politieke linkse kijk, waarin begrippen als macht, onrecht en sociale en maatschappelijke tegenstellingen centraal staan. |
|
1970 |
Begin jaren zeventig begint hij met fotografische series die hij later onder de noemer ‘plaats en tijd’ zal brengen. |
|
1972 |
De film Dagboek toont het gezin Van der Keuken-Van der Lely: Noshka en haar kinderen Berend en Stijn uit haar eerste huwelijk en Teun van der Keuken, in 1971 geboren uit het huwelijk van Johan en Noshka. |
|
Noshka van der Keuken assisteert haar man regelmatig als geluidsvrouw bij zijn films. |
|
|
1973-‘78 |
Van der Keuken heeft in deze jaren een bijzonder grote filmproductie. In de film Vakantie van de filmer uit 1974 roert hij het onderwerp fotografie aan en brengt hij een eerbetoon aan zijn grootvader door de eerste beelden te wijden aan een foto die hij in 1956 van zijn opa maakte. |
|
1977 |
Johan van der Keuken start in het filmblad Skrien zijn column: ‘Uit de wereld van een kleine zelfstandige’. Hij schrijft hierin over zijn werk en soms over het werk van collega’s. (De column verschijnt nog steeds met een onderbreking van maart 1979 tot april 1983). |
|
1978 |
Op de tentoonstelling Fotografie in Nederland 1940-1975 in het Stedelijk Museum in Amsterdam treedt hij voor het eerst weer naar buiten met zijn foto’s. Sindsdien vervullen zijn foto’s weer een zelfstandige rol naast zijn films. |
|
1980 |
Het boek Zien Kijken Filmen verschijnt, een fotoboek met een selectieve bundeling van teksten die Johan van der Keuken in de loop der jaren schreef. Het Stedelijk Museum in Amsterdam organiseert een tentoonstelling van zijn foto’s van 1955 tot 1980. |
|
1980-‘86 |
Van der Keuken maakt een zestal films. |
|
1985 |
Samen met Herman Hertzberger maakt Van der Keuken het boek Six architectures photographiées par Johan van der Keuken. |
|
1987 |
Als vervolg op een workshop aan Die Hochschule für Bildende Künste in Hamburg verschijnt het boek Abenteuer eines Auges, een uitbreiding van Zien Kijken Filmen uit 1980 met recente aanvullingen. In het Centre Pompidou in Parijs is een overzichtstentoonstelling van zijn fotografisch werk te zien. |
|
1988 |
Tijdens de Nederlandse filmdagen, waar zijn film Het oog boven de put in première gaat, ontvangt Van der Keuken de Cultuurprijs. Het Centraal Museum in Utrecht organiseert ter gelegenheid hiervan een retrospectief van zijn fotografisch werk met als titel Johan van der Keuken foto’s 1953-1988. |
|
2001 |
Johan van der Keuken overlijdt op 7 januari te Amsterdam. |
Beschouwing
Naast fotografie is Van der Keuken erg geïnteresseerd in eigentijdse schilderkunst en literatuur, in de jaren vijftig met name in Cobra en de dichtkunst van de Vijftigers. De dichter/schilder Lucebert fotografeerde hij verschillende malen en hij maakte twee films over hem: Lucebert/dichter-schilder (1962) en Een film voor Lucebert (1967). Met de Vijftigers Remco Campert, Bert Schierbeek en Gerrit Kouwenaar heeft hij in verschillende films samengewerkt.
In de eerste helft van de jaren zestig kreeg het filmen de overhand. De fotografie kwam geleidelijk aan op het tweede plan. Van der Keuken had er moeite mee beide media gelijktijdig te beoefenen. Zijn foto’s, die persoonlijker en verstilder werden, hield hij tot eind jaren zeventig voor zichzelf. Hij beschouwde fotograferen als een voedingsbodem voor zijn filmen en als ‘vakantie van de filmer’, zoals hij dit bondig formuleerde in zijn gelijknamige film uit 1974.
Zijn films richtten zich in de loop der jaren steeds kritischer op de maatschappij, met een links-politieke stellingname. Vanaf de film De Tijd Geest (1968) komen begrippen als macht en onrecht steeds naar voren in zijn films. De ongelijke verdeling van hulpbronnen en bestaansmiddelen in de wereld illustreert hij aan de hand van tegenstellingen tussen klassen en culturen in verschillende werelddelen en in verschillende machtsposities.
Hoewel het stilstaande fotografische beeld in principe een contrast vormt met het dynamische filmbeeld werkt Van der Keuken in beide media met vergelijkbare uitgangspunten: de optische illusie van tijd, ruimte en beweging in een gekaderd, plat vlak. Hij gaat sterk uit van vorm en materie en gebruikt daarbij het liefst zwart-wit materiaal vanwege de lichte mate van abstractie. Van der Keuken is geen fotograaf die voortdurend zijn camera paraat heeft. Zijn foto’s komen zelden ‘toevalligerwijs’ tot stand, maar bijna altijd vanuit een behoefte die hij op een bepaald moment voelt. Zijn manier van werken is beredeneerd. In de teksten die hij onder meer publiceert in het filmblad Skrien beschrijft hij zijn theoretische uitgangspunten.
De weergave van de werkelijkheid in de foto wordt onder meer bepaald door het kader, de vier beeldlijnen die het platte vlak begrenzen. De keuze van het kader is er één uit vele opties en relativeert de relatie tussen het beeld en de werkelijkheid tot een willekeurige uitsnede uit de werkelijkheid, teruggebracht tot een plat vlak. Werkelijke ruimte is een niet weer te geven concept. De uiterste lijnen van het beeld en de spanning tussen wat nog net wel en wat net niet meer zichtbaar is, houden Van der Keuken bezig. De fotografe Violette Cornelius typeerde Johan van der Keuken eens als een fotograaf die ‘vanuit de randen werkt’.
In veel foto’s van Van der Keuken is binnen het beeldkader een tweede kader aanwezig. Dit tweede kader vervult de rol van vraagteken binnen de ruimtelijke gewaarwording. Wat is binnen en wat is buiten, wat is werkelijke ruimte en wat is innerlijke ruimte? En waar is de plaats van de beschouwer? Dit spel met kaders komt duidelijk naar voren in de foto Bergen buiten, bergen binnen. Een verschuiving van het kader brengt ook een verschuiving van de betekenis van het beeld met zich mee. In een serie foto’s van hetzelfde onderwerp kan een verschuiving van het kader of van het perspectief een verloop van tijd en ruimte weergeven. Anders dan bij de film waar men de beelden opeenvolgend ziet, kan men in zo’n fotoserie de beelden met elkaar vergelijken, zoals bijvoorbeeld in de serie Vloer-steentje-tafel-stoel. Over het verschil van de werking van het kader in film en fotografie schreef Van der Keuken: „Wat is er spannender dan de bijna stilstand, wat is er spannender dan de zeer zichtbare uitsnede uit de werkelijkheid, het kader, dat bijna definitief wordt gemaakt om op het allerlaatste moment te ontploffen, omhoog omlaag opzij te knallen naar nieuwe visioenen. De foto kan dat niet; alleen het bewegende medium kan stilstand en opheffing daarvan laten zien.”
Het verschil in tijdsbeleving komt ook voor in het motto uit de film Vakantie van de filmer (1974): „De foto is een herinnering. Ik herinner mij wat ik nu zie. Maar de film herinnert zich niks. De film gebeurt altijd nu.”Het platte vlak heeft altijd een rol gespeeld in het werk van Van der Keuken, de laatste jaren zelfs als zelfstandig thema. Een leeg vlak in een foto geeft tijdsduur weer. Sinds begin jaren zeventig zijn de hierboven beschreven concepten terug te vinden in Van der Keukens fotografisch werk. Zijn foto’s – verstilde opnamen van objecten en interieurs – worden waarnemingsstudies. De confrontatie met de maatschappij vindt hoofdzakelijk in zijn films plaats. Tussendoor maakt hij foto’s van vrienden en familie en van steden die hij bezoekt. In de fotografische series die hij later de samenvattende titel plaats en tijd geeft, onderzoekt hij combinaties van beelden en manieren om vergelijkbare dingen te fotograferen, bijvoorbeeld vanuit een wisselend perspectief, met een andere beelduitsnede of lichtval. Hij heeft de lijn van vereenvoudiging van het beeld steeds verder doorgevoerd, hetgeen midden jaren tachtig leidde tot beelden die het best te omschrijven zijn als onderzoeken in materie: structuren, lijnen en vormen, opnamen van een stuk wand, een gordijn. Hierin speelt de modderende kracht van licht een belangrijke rol. „De dingen ontstaan pas in het licht.” Van der Keukens foto’s neigen naar abstractie en verwijzen volgens sommige auteurs naar schilderijen van kunstenaars van De Stijl. Ze blijven echter altijd „stukjes gefotografeerde wereld”.
Vanaf 1986 maakt hij portretten waarin het platte vlak een belangrijk onderdeel is, een samengaan van het platte vlak en de mens, soms bijna letterlijk genomen door twee foto’s over elkaar af te drukken.
In 1950 kreeg Johan van der Keuken op twaalfjarige leeftijd zijn eerste boxcamera, een Paxina. Rond 1953 werd deze vervangen door een platencamera. Het objectief hiervan gebruikte hij ook als lens voor zijn zelfgebouwde vergroter. De foto’s in Wij zijn 17 en het grootste deel van Achter glas zijn gemaakt met een Rolleicord waarmee hij vanaf 1954 werkte. Na zijn eindexamen in 1956 kreeg hij van zijn ouders een Leica M3. Hiermee maakte hij vereiste een andere werkwijze dan de Rolleicord vanwege het langwerpige kader van dit toestel en het verschil in ooghoogte. Met de Leica heeft Van der Keuken tot in de jaren tachtig gefotografeerd. Daarna gebruikte hij een Olympus en vanaf 1986 een Mamiya 4,5×6, omdat deze betere negatieven levert voor de grote formaten waarop hij tegenwoordig afdrukt.
Het werk van Johan van der Keuken – zowel het fotografische als het cinematografische – houdt enerzijds door het linkse engagement verband met het Amsterdamse GKf-milieu, anderzijds maakt het deel uit van de stroming in de jaren zeventig die met fotografie en film optische illusies en ‘waarheden’ onderzoekt. Aanvankelijk gevoed door het culturele klimaat van de Vijftigers, heeft zijn fotografie naderhand, in samenhang met de ontwikkeling van zijn filmwerk, een geheel eigen, poëtische vorm aangenomen. Van een intuïtieve benadering in zijn vroege portretten wordt zijn concept in later werk steeds meer beredeneerd en met teksten onderbouwd. Met deze theoretische benadering van zijn werk neemt hij in de Nederlandse fotografie een eigen plaats in als een filmer/fotograaf die – evenals Oscar van Alphen – woord en beeld met elkaar verbindt.
Documentatie
Primaire bibliografie
Simon Carmiggelt (inl.), Wij zijn 17, Bussum (Van Dishoeck) z.j. (1955).
Remco Campert (tekst), Achter Glas, Amsterdam (C. de Boer Jr.) 1957.
(filmrecensies), in De Haagse Post 1960-1961.
Paris mortel, z.p. (Hilversum) (C. de Boer) z.j. (1963).
Big Ben, in Skoop 5 (november 1967) 1, p. 30.
Johan van der Keuken en Gerrit Kouwenaar, De snelheid 40-70, in Skoop 6 (mei 1970) 7, p. 34-35.
Het witte kasteel, in Skoop 8 (1972/1973) 10, p. 20-23.
De waarheid van Pieter Verhoeff, in Skoop 10 (oktober 1974) 7, p. 16-21.
H. Meerman (red), Johan van der Keuken teksten, Amsterdam (Zienema Oktopus) 1976.
Frans van der Staak, ‘Ik word niet door kwaadheid gedreven, maar door verlangen’, in Skoop 12 (december 1976) 10, p. 47-50.
Uit de wereld van een kleine zelfstandige (column van Johan van der Keuken), in Skrien (oktober 1977) 6 8 – (april 1979) 86, (april/mei 1984) 135-heden.
Bert voor, tijdens en na de opnamen voor de film ‘Het Witte Kasteel’, in Bzzlletin 7 (1978) 58, p. 53-56.
Tribune, in Cahiers du Cinema januari 1979, p. 60-61.
Claire Devarrieux, Johan van der Keuken (inl.), Entretiens avec Joris Ivens, Parijs (Albatros) 1979, p. 5-11.
Fantast (ingezonden brief), in Vrij Nederland 15 september 1979.
Meine Arbeitsbedingungen, in Filmfaust 15 (oktober 1979) p. 25-28.
De Meester en de Reus/Een muzikale komedie, in Raster 13. Tijdschrift in boekvorm, Amsterdam (De Bezige Bij) 1980, p. 87-135.
Zien, kijken, filmen. Foto’s, teksten en interviews van Johan van der Keuken, Amsterdam (Van Gennep) 1980.
Johan van der Keuken en Frans van der Staak, Over de vrijheid van de toeschouwer, in Skrien (april 1980) 96, p. 22.
Cinéma et realité, Brussel (Vie Ouvrière) 1982, p. 124-132.
Ik verklaar mij nader: De Beeldenstorm, in Skrien (zomer 1982) 119/120, p. 44-45.
Uit een hoogvliegend vliegtuig, werk in uitvoering, in Skrien (winter 1982/1983) 123, p. 22-23.
Openingsspeech van Johan van der Keuken, gehouden bij de opening van de tentoonstelling „Van Chili tot Guatemala” van Koen Wessing, in GKf Bulletin september 1983, p. 26-29.
Voyages a travers les tours d’une spirale, Montreal (Cinémathèque Quebécoise) 1986
Uit een schoolopstel: ‘De kunst waarvan ik het meest houd’, in Leo Divendal, José Rodrigues e.a., A priori fotografie, Amsterdam (Makkom) 1986, p. 54-56 (met foto’s).
Alle gradaties tussen mens en aap, in De Volkskrant 16 mei 1986, p. 2.
En toch is de aarde plat! De dubbele zondeval van de filmkritiek in De Volkskrant, in De Groene Amsterdammer 17 december 1986.
Abenteuer eines Auges. Foto’s Filme Texte, Hamburg (Hochschule für Bildende Kunste) 1987.
En toch zullen we eens moeten …, in Film en T.V. maker (december 1988) 28g, p. 30.
foto’s in:
Fotoforum (december 1956) 33.
Photographic Year Book 1958, afb. 66.
Twen/Taboe (1960) 1 – (1961) 4.
Pluto (uitgave voor en door het personeel van de benzine en petroleum handel mij.) 12 (december 1962) 47, omslag.
Goed wonen (1963) 4, p. 26-27.
Yrrah, Yrrahkiri, Amsterdam (Querido) 1964, schutbladen.
Lucebert, Gedichten 1948-1963, Amsterdam (De Bezige Bij) 1965, omslag.
Photography Year Book 1965, afb. 172.
Avenue (februari 1968) 2, p. 70-72.
Fotoportret Lucebert, in Avenue (september 1968) 9, p. 79.
J. van Riemsdijk (red.), Het versierde leven en de eigen tijd, Amsterdam (Polak en Van Gennep) 1968.
H. Hertzberger, Een werkplaats voor 1000 mensen. Het C.B.gebouw en zijn bewoners, Apeldoorn (Centraal Beheer) 1972.
Fotografen 1976. Geïllustreerde ledenlijst van de beroepsvereniging van fotografen GKf, Amsterdam (GKf) 1976, p. 34-35.
Johan van der Keuken fotografeert Joris Ivens, in Bzzlletin 7 (november 1978) 60, p. 100-109.
Skrien (februari 1980) 94, p. 21-27.
Skrien (oktober 1980) 100, p. 26.
Perspektief (lente 1983) 14, p. 10.
Uit de serie De Plekjes, in Plaatwerk 1 (juli 1983) 2, p. 10-11.
De ruil: Han Singels, Johan van der Keuken, in GKf-bulletin (juni 1985) 3, p. 10-11.
NRC Handelsblad 12 april 1985.
Plaatwerk 4 (maart 1988) 22/23, P- 38-39.
Plaatwerk 4 (juni 1989) 24, p. 11.
Panorama (22-30 juni 1989) 26 (een speciale bijlage bij het 75-jarig jubileum van Panorama), p. 33.
Secundaire bibliografie
Auteur onbekend, Zeventienjarigen voor de camera’s van Johan van der Keuken en Vara, in Algemeen Dagblad november 1955.
Jaap van der Merwe, Een jongere ziet zijn eigen generatie, in Het Vrije Volk november 1955.
Auteur onbekend, Wij zijn 17, in Algemeen Handelsblad 24 december 1955.
Theo Ramaker, Wij zijn 17-Fotoboek van Lyceïst ergert en intrigeert, in Het Parool 31 december 1955.
Auteur Onbekend, Wij zijn 17, in De Maasbode 3 januari 1956.
Auteur onbekend, Opzienbarend boek en een verrassend oeuvre, in Bussumse Courant 5 januari 1956.
Paul de Casparis, „Wij zijn 17” – wij zijn BIJNA volwassen, in De Telegraaf 7 januari 1956.
R. Nieman, Wij zijn 17, in Elseviers Weekblad 21 januari 1956.
Anne H. Mulder, Oeverloos onderwerp, in Elseviers Weekblad 28 januari 1956.
J. Heyer, Wij zijn 17, in De Linie 4 februari 1956.
Theo Ramaker, „Wij zijn 17” fotoboek van lyceïst ergert en intrigeert, in Focus 41 (4 februari 1956) 3, p. 64.
Auteur onbekend, Wij zijn 17, in Haagse Courant 8 februari 1956.
Max Koot, Wij zijn 17, en werden gegrepen door de camera, in Wereldkroniek 18 februari 1956.
Auteur onbekend, Wij zijn 17, in Rotterdams-Parool 24 februari 1956.
Auteur onbekend, Mensen en boeken in de Boekenweek, in Oost-Brabant 28 februari 1956.
J.J. Hens, Het geval Joan van der Keuken is merkwaardig genoeg om nader bekeken te worden, in Foto 11 (maart 1956) 3, p. 85.
Wij zijn 17 …. maar zijn we zo?, in Salvo 12 maart 1956.
Auteur onbekend, Wij zijn 17, in Gooi en Eemlander 12 maart 1956.
A. Boerma, Wij zijn 17, in Vaevo april 1956, p. 28-29.
Dux. Katholiek maandblad voor allen die medewerken aan de vrije jeugdvorming in Nederland en België 23 (mei 1956) 5, (themanummer over 17-jarigen n.a.v. Wij zijn 17).
Auteur onbekend, Joan van der Keuken (18): lachen is ook een pose, in Het Vrije Volk 2 juli 1956.
Auteur onbekend, Johan van der Keuken exposeert in „La Cave Internationale”, in Het Parool 3 juli 1956.
Auteur onbekend, Teen-age photographer, in Popular Photography oktober 1956, p. 52-55 (met foto’s).
M.F. Braive, Photo 22 X 56, in Combat, 1 november 1956.
Stan Huygens, Achter Glas, in De Telegraaf 22 augustus 1957.
K.F., Wij zijn 18, in De Linie 24 augustus 1957.
Auteur onbekend, Achter Glas, in Vrij Nederland 24 augustus 1957.
Auteur onbekend, Van der Keuken („Wij zijn 17”) hartveroverend met nieuw fotoboek Achter Glas, in Algemeen Dagblad 24 augustus 1957.
Simon Vinkenoog, Achter Glas, in Haagse Post 31 augustus 1957.
J.J. Hens, Joan van der Keuken, in Foto 12 (september 1957) 9, p. 335-338 (met foto’s).
Auteur onbekend, Achter Glas, in Golgotta godsdienstig familieblad (november/december 1957) 432, omslag, p. 165.
C.W., Achter Glas, in Focus 42 (9 november 1957) 23, p. 578.
Auteur onbekend, Achter Glas, in Nieuwe Rotterdamse Courant 14 december 1957.
Anne H. Mulder, Een visser van zijn generatie, in Elseviers Weekblad 15 februari 1958.
Herbert Steinthal, Syttenaar og allerede bezömt!, in Politjken (Kopenhagen) 10 mei 1958.
Auteur onbekend, Achter Glas, in Flash Photo Magazine augustus 1958.
Auteur onbekend, Achter Glas, in Het boek van nu (november 1958) 3, p.51.
J.J. Hens, Wat ik zag en hoorde, dat mij trof …, in Foto 13 (december 1958) 12, p. 507-508, 511-512 (met foto’s).
Auteur onbekend, Paris Immortel – fotoboek van Joan van der Keuken, in Het Parool 2 februari 1959.
Auteur onbekend, Decouvrir Paris a dixhuit ans, in Figaro Litteraire 7 februari 1959.
Bijenkorf 23 (november 1959) 251.
H.F. van Loon en Jan Punt, Ook Nederland heeft foto-graven. Wij presenteren u: Onze camera-adel, in De Telegraaf 19 maart 1960.
Auteur onbekend, Wij zijn nu 19, in De Telegraaf 2 februari 1960.
Auteur onbekend, Niet langer 17 meer, Joan van der Keukens 3e foto-expositie, in Haagse Post 30 juli 1960.
Auteur onbekend, Joan van der Keuken (22) bewijst opnieuw zijn talent, in Dordrechtsch Nieuwsblad 6 augustus 1960.
Auteur onbekend, Schiedams Stedelijk Museum staat wijd open voor „nieuw” en „jong”, in Algemeen Dagblad 13 augustus 1960.
Auteur onbekend, Zwarte kat op Parijs Kerkhof, Joan van der Keuken exposeert foto’s in Stedelijk Museum Schiedam, in Nieuw Utrechts Nieuwsblad 2 oktober 1960.
Auteur onbekend, Morgen nieuwe exposities in Zonnehof, in Amersfoortse Courant 15 oktober 1960.
Anthony Bosman, Joan van der Keuken koopt meer film en draait verder, in Algemeen Dagblad 22 oktober 1960.
Auteur onbekend, Boeiend werk van Joan van der Keuken, in Het Centrum Utrecht 24 oktober 1960.
Auteur onbekend, Ontroerende tentoonstelling in „Zonnehof, in Amersfoortse Courant 25 oktober 1960.
J.J. Hens, Joan van der Keuken, in Foto 15 (december 1960) 12, p. 610-611 (met foto’s).
Auteur onbekend, Van der Keuken: van tweeën een, in Algemeen Handelsblad 5 december 1961.
Auteur onbekend, Velerlei mens-uitbeelding in Van Reekumgalerij, 5 kunstenaressen en een fotograaf, in Nieuw Apeldoornse Courant 15 december 1961.
Robert Broere, Joan van der Keuken en Eddy Posthuma de Boer, in Foto 17 (mei 1962) 5, p.215.
W. Coumans, „Paris Mortel” a-romantisch fotoboek, in Dagblad van Noord-Limburg 18 oktober 1962.
H.R., Writing on the wall, a report in photographs, in Delta 6 (1963) 2, p. 60 (met foto’s).
Theo Ramaker, Stad om van dood te gaan, fotoboek over Parijs, in Het Parool 3 augustus 1963.
Auteur onbekend, Paris mortel, in Elseviers Weekblad 27 september 1963.
Auteur onbekend, Paris mortel, in Nieuwe Rotterdamse Courant 19 oktober 1963.
Auteur onbekend, Niet tourist met een camera zag Sardinië, in Algemeen Dagblad 2 januari 1964.
Auteur onbekend, Met en tussen de Sardiniërs, in Het Vrije Volk 8 april 1964.
Joost Andriessen, Joan van der Keuken GKf: „Maar ik heb zoveel gedaan”, in Foto 19 (mei 1964) 5, p. 210-218 (met foto’s).
L.M., Foto-expositie van Joan van der Keuken in Schiedam, in Rotterdams Nieuwsblad 27 juni 1964.
Ab van Ieperen, Nederlandse film en filmers ’65, Utrecht 1965, p. 42-47 (herdruk: Filmers’65, Utrecht (Westers) 1983).
Paul Hellmann, Filmen uit de vrije hand, in Het Parool 1 februari 1965.
Jan Blokker, Intelligentie, in Algemeen Handelsblad 6 februari 1965.
Auteur onbekend, Tentoonstelling van Joan van der Keuken in Den Bosch, in Brabants Nieuwsblad 22 oktober 1965.
Auteur onbekend, Joan v.d. Keuken exposeert in Den Bosch, in Dagblad De Stem 26 oktober 1965.
Auteur onbekend, Joan van der Keuken: Moment tussen twee bewegingen onthult het meeste van de mens’. Tentoonstelling in het Provinciaal Museum geeft overzicht van fotografisch oeuvre, in Brabants Dagblad 27 oktober 1965.
Peter Utrecht, Joan van der Keuken: geëngageerd voor de tocht naar de werkelijkheid, in Kunst van nu december 1965, p. 6-7.
Auteur onbekend, Louis van Gasteren: Johan van der Keuken heeft iets te zeggen, in Nieuwe Apeldoornse Courant 11 december 1965.
Jan Blokker, Johan van der Keuken over Wonen, in Algemeen Handelsblad 24 december 1965.
H. Saaltink, Filmmaken als proces van onderzoek, in Het Vaderland 26 maart 1966.
Eva van der Voort en Ab van Ieperen, Interview met Johan van der Keuken, in Skoop 4 (oktober 1966) 1/2, p. 23-29.
Auteur onbekend, Foto’s van Joan van der Keuken. Stille portretten vol innerlijke spanning, in De Tijd 8 februari 1967.
Paul Hellmann, Nieuwe film van Van der Keuken, Big Ben/Ben Webster, in Het Parool 18 april 1967.
Lidy van Marissing, Drop-outs, de jeugd die niet meer meedoet, in De Volkskrant 15 juni 1968.
Auteur onbekend, De filmosofie van Johan van der Keuken, in Haagsche Post 22 juni 1968.
Auteur onbekend, Johan van der Keuken: „Er zijn geen mislukte films”, suggesties voor beter beleid’, in De Tijd 27 september 1968.
BJ. Bertina, Johan van der Keuken: „Zolang kunst niet centraal staat is kunst een lachertje”, in De Volkskrant 2 oktober 1968, p. 27 (extra kunstbijlage).
Ellen Waller, In gesprek met Johan van der Keuken, in NRC Handelsblad 28 december 1968.
Trix Betlem, Filmen is dilemma’s scheppen, in Avenue (augustus 1969) 8, p. 112-113.
Jan Blokker, Hoe autonoom is de film eigenlijk?, in Vrij Nederland 25 januari 1972.
Susanne Piët, Johan van der Keuken: „televisie is voor mij urgent”, in De Tijd 3 maart 1972.
A. Pague, Van der Keuken: un cinéaste en rupture, in La Presse (Montreal) 2 december 1972.
H.S. Visscher, Johan van der Keuken, filmmaker, Skoop 9 (juli 1973) 2, (themanummer Johan van der Keuken).
D. Ouwendijk, Johan van der Keuken, politiek filmer: „Als artist verkeer je voortdurend aan de rand van het gebazel”, in De Nieuwe Linie 28 augustus 1974.
A. Haakman, Johan van der Keuken op zoek naar het begin, in Skoop 10 (oktober 1974) 17, p. 22-29.
T. de Vries, Geen man van kreten en mooifilmerij, in Het Vrije Volk 5 oktober 1974.
Philip van Delft, Johan van der Keuken en de onlogische wereld, in Hervormd Nederland 23 november 1974.
Frans van de Staak, Johan van der Keuken: „Er is een code wat men wel en niet wil zien”, in De Nieuwe Linie 23 november 1977.
Bibeb , Johan van der Keuken: ‘Dat waar je tegen bent moet je niet kleiner maken’, in Vrij Nederland 35 (7 december 1974) p. 7-8.
Auteur onbekend, Johan van der Keuken, z.p. (La cinématheque Quebécoise/Musée de cinéma) 1975.
Els Barents (red.), Fotografie in Nederland 1940-1975, Den Haag (Staatsuitgeverij) 1978, p. 31-33, 64-65, 124-129 (met foto’s), losse biografie.
Ischa Meijer, Het eenvoudige filmen, in Haagse Post 8 april 1978.
H. Cohen e.a., Johan van der Keuken a dossier, in Cine-tracts 1 (1978) 4, p. 12-29.
Anette Apon, Kiezen tussen avant-garde en conventie, in Skrien (mei 1978) 75, p. 14-17.
S. Daney en J.P. Fargier, Sans images préconçues, entretien, in Cahiers du Cinema (juli/augustus 1978) 290/291, p. 62-67.
S. Daney, La radiation cruelle de ce qui est, in Cahiers du Cinema (juli/augustus 1978) 290/291, p. 68-72.
Jean Antonin Billard, Johan van der Keuken: un cinéaste qui démythifié Ie réel, in Parachute herfst 1978, p. 43-48.
P. Cowie, Dutch Cinema, Londen (The Tantivity Press) 1979.
Louis Marcorelles, Le regard partagé, les films documentaires de Johan van der Keuken, in Le Monde 20 januari 1979, p. 19.
Auteur onbekend, „Aanval op vertrossing is geen aanval op de massa” gesprek met Johan van der Keuken, in De Waarheid 12 februari 1979.
A. Tournès, Entretien avec van der Keuken, in Jeune Cinema (maart 1979) 117, p. 17-22.
G. Courant, Un cinéaste sans frontière: Johan van der Keuken, cinéaste indépendant, in Cinema (maart 1979) 243, p. 29-34.
B. Bertina, De kracht van een kleine zelfstandige, in De Volkskrant 11 september 1979.
B. Hervo, Johan van der Keuken: Wie kannst du Gehr finden wenn du die Sprache der Macht ablehnst?, in Filmfaust 15 (oktober 1979), p. 13-24.
Paulien Terreehorst, Het noemen van de verandering is de verandering nog niet, gesprek met Johan van der Keuken, in De Groene Amsterdammer 6 maart 1980, p. 15.
P. Cohen, Het medium een schop geven, in Skoop 16 (april/mei 1980) 3, p. 40-41.
H. Bitomsky en M. Blank, Die fünf Windungen der Spirale, Gespräch mit Johan van der Keuken, in Filmkritik 24 (mei 1980) 5, p. 207-226.
Sandra van Beek, Johan van der Keuken: licht, vorm en ruimte, in NRC Handelsblad 6 juni 1980, Cultureel Supplement, p. 2.
F. Sartor, De waarneming van de werkelijkheid, in Film & Televisie (december 1980) 283, p. 20-22.
Bas Roodnat, Fotograaf Johan van der Keuken regisseerde ook objecten, in NRC Handelsblad 2 december 1980.
Auteur onbekend, Fotografisch werk in Stedelijk Amsterdam, in Algemeen Dagblad 3 december 1980.
Mathilde Visser, Twee fotografen in Amsterdam, in Het Financieele Dagblad 19 december 1980, p. 11.
Gabriël van den Brink en Rein Houkes, Reflecties bij de foto’s van Johan van der Keuken, in Skrien (winter 1980/1981) 102/103, p. 4-9.
Els Barents, De wonderlijke harmonie, foto’s/films, de meester/de reus, in Skrien (winter 1980/1981) 102/103, p. 10-14.
Els Barents, Johan van der Keuken: foto’s en films, in Stedelijk Museum (informatieblad) 1980/1981.
Lucebert, Johan van der Keuken – cineast (gedicht), in Oogsten in de dwaaltuin, Amsterdam (De Bezige Bij) 1981, p. 7.
Ton van der Stap, De enig aannemelijke doelstelling van een samenleving kan zijn: ‘het geluk’ een prachtig boek van een geëngageerd filmer, in De Nieuwe Linie 11 februari 1881, p. 13-14.
Willem K. Coumans, Johan van der Keuken: Zien, kijken, filmen, in Foto 36 (april 1981) 4, p. 30-32.
Ischa Meyer, Filmer Johan van der Keuken: „Ik kon pas aan mezelf toekomen toen ik een beetje succes had”, in De Tijd 25 april 1981, p. 72-75.
Steef Davidson en Frans van Burkom, Geen Commentaar. Fotografen als ooggetuigen van agressie en geweld (catalogus), Amsterdam (Nederlandse Kunststichting) 1982 (met foto’s).
H. Kroon, Een film biedt weerstand, in Skrien (mei/juni 1982) 118, p. 22-24.
Alf Zwilling, Johan van der Keuken filmmaker, Leiden (Rijksuniversiteit Leiden) 1983, (ongepubliceerde doctoraalscriptie).
Auteur onbekend, Johan van der Keuken: cineaste et photographe, Brussel (Ministère de la Communauté Francaise) 1983.
Luuk Kramer, Geen commentaar, in Perspektief (lente 1983) 14, p. 6-7, 10.
Catalogus Fotobiennale Enschede. Amerikaanse en Nederlandse fotografie, Enschede (Stichting Fotobiennale Enschede) 1984, p.45, 61.
Auteur onbekend, Geraakt Johan van der Keuken, in De Waarheid 3 november 1984.
Pauline Terreehorst, Van der Keuken legt nadruk op relatieve, in NRC Handelsblad 24 november 1984.
B.H., Johan van der Keuken: „Ik behoor niet tot degenen die hun idealen onder de crisis hebben bijgesteld”, in VPRO-gids (15-22 december 1984) 50, p. 7-9.
Jean-Jacques Henry (red.), Les films de Johan van der Keuken, z.p. (Parijs) (Video Ciné Troc) 1985.
J. Bernlef, Montage en geheugen, in Raster 36. Tijdschrift in boekvorm, Amsterdam (De Bezige Bij) 1985, p. 48-57.
Herman Hertzberger e.a., Herman Hertzberger. Six architectures photographiées par Johan van der Keuken, Milaan (Electa) 1985 (met foto’s).
Remco Campert (inl.) Amsterdam 1950-1959 20 fotografen, Amsterdam (Fragment) 1985, ongepag., afb. 55-56.
Pauline Terreehorst, Het belang van een cinematografische geschiedenisles, in De Groene Amsterdammer 7 augustus 1985, p. 14-15.
Herman Hoeneveld, Amsterdam 1950-1959, in Kunstbeeld oktober 1985, p. 29.
Elisabeth Schreuder en Hripsimé Visser, Paul de Nooijer, in Geschiedenis van de Nederlandse fotografie, Alphen aan den Rijn (Samsom) afl. 4, 1986.
H. Kroon, Johan van der Keuken, in Het Nederlands jaarboek film 1986, Houten (Het Wereldvenster) 1986, p. 63-78.
K.M., Het Nederlandse fotoboek, in Catalogus tent. Foto ’86, Den Haag (Staatsuitgeverij) 1986, p. 79-82.
G. Kerkhof, Johan van der Keuken: vitalistische grondtoon, in Skoop 22 (juni 1986) 4, p. 20-21.
Bas Roodnat, Een nieuwe visie op het onbekende, tentoonstelling in Sittard met werk van 14 reizende fotografen, in NRC Handelsblad 31 juni 1986.
Auteur onbekend, Fotografen op reis, in Limburgs Dagblad 8 juli 1986.
Doris Grotenboer, Fotografen op reis. Gevarieerde expositie in Sittard, in Algemeen Dagblad 8 augustus 1986.
De kunstenaar en zijn tijd. Debat tussen Johan van der Keuken, Louis Andriessen, Gerrard Verhage en Oek de Jong, in De Groene Amsterdammer 27 augustus 1986.
Els Barents (tekst), Het hart van de zoeker. Foto’s van Lucebert, Amsterdam (De Bezige Bij) 1987, p. 15.
Pauline Terreehorst, Er blaft een hond. Een confrontatie tussen het werk van Johan van der Keuken (filmer) en Lucebert (dichter/schilder), Amsterdam (Instituut voor Neerlandistiek) 1987 (ongepubliceerde doctoraalscriptie)
Auteur onbekend, Johan van der Keuken photographies 1953-1986, in CNAC-Magazine (januari-maart 1987) 37.
Philip Freriks, Van der Keuken in Parijs met festival geëerd, in De Volkskrant 27 januari 1987.
G. Zuilhof, Een filmer met een schuiftrompet. Johan van der Keuken in Parijs, in De Groene Amsterdammer 18 februari 1987, p. 19.
Clemens Rikken, Johan van der Keuken. De zeggingskracht van het minimale, in Focus 74 (maart 1987) 3, p. 31-37 (met foto’s).
G. Zuilhof, Van der Keuken in Parijs, in Skrien (voorjaar 1987) 153, p. 59-60.
Pauline Terreehorst, Daar Toen Hier. De films van Johan van der Keuken, Houten (Het Wereldvenster) 1988.
C. Devarrieux en M.C. de Navacelle, Cinéma du Réel, Parijs (Autremont) 1988, p. 120-124.
Bert Schierbeek, Een andere manier van kijken, in Museumjournaal 33 (1988) 4, p. 236-241.
H. Kroon, Op filmdagen veel aandacht voor Johan van der Keuken. Beeld van een apart filmer wordt steeds genuanceerder, in Trouw 21 september 1988.
Jac Heyer, Mijn camera is een acteur. Johan van der Keuken over zijn foto’s en films, in NRC’ Handelsblad 23 september 1988, Cultureel Supplement, p. 3.
Auteur onbekend, Cultuurprijs filmdagen voor Van der Keuken, in De Volkskrant 23 september 1988.
Gerdin Linthorst, De blik van de astronoom en de celbioloog, in De Volkskrant 23 september 1988.
Auteur onbekend, Cultuurprijs voor Van der Keuken, in Het Parool 23 september 1988.
J. Bogman en S. Lapinsky, Het oog boven de put. Aanraken zonder te schenden, Film en T.V. maker (oktober 1988) 287, p. 34-36, 39.
Auteur onbekend, Van der Keuken weigert lintje, in NRC Handelsblad 29 april 1989.
Auteur onbekend, Het poëtisch moment: fotografie en poëzie, in De Limburger 5 mei 1989.
Lidmaatschappen
Amsterdamse Amateur Fotografen Vereniging
GKf.
Onderscheidingen
1955 Bronzen BNAFV-medaille, Zeventiende Nationale Kerstsalon van Fotografische Kunst.
1966 Van der Rijn-prijs voor de film ‘Herman Slobbe’.
1968 Premio presidente Republica Italiana voor de film ‘Vier Muren’, filmfestival in Este.
1978 Josef von Sternberg-prijs voor de film ‘De Platte Jungle’, Filmfestival Mannheim.
1982 Milky Way Cinema Award for Reality Research van De Melkweg in Amsterdam.
1986 Von Sternberg-prijs.
1988 Cultuurprijs 1988, Nederlandse Filmdagen, Utrecht.
1988 Gouden dukaat van de stad Mannheim voor de film ‘Het oog boven de put’.
Tentoonstellingen
1955/1 956 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, Zeventiende Nationale Kerstsalon van Fotografische Kunst.
1956 (e) Amsterdam, La Cave Internationale.
1957 (g) Eindhoven, Stedelijk Van Abbe Museum, Fotografie als uitdrukkingsmiddel.
1958 (g) Biella, Vijf Europeanen (4e Concorso Internationale Fotografko).
1959 (e) Parijs, Galerie Montaigne, Rencontres photographiques: Paris et rêverie poetique.
1960 (e) Schiedam, Stedelijk Museum, Twee werelden. Joan van der Keuken fotografeert Parijs en de kinderen.
1961 (g) Breda, De Beyerd, (Johan van der Keuken en E. Posthuma de Boer).
1961 (G) Apeldoorn, Gemeentelijke Van Reekumgalerij.
1961 (e) Amsterdam, Kriterion.
1963 (c) Amsterdam, De Bijenkorf, Sardegna non turistica.
1964 (e) Schiedam, Stedelijk Museum, Sardegna, een fotografische vertelling.
1965 (e) Den Bosch, Provinciaal Museum, Paris mortel-Sardegna-Portretten 1955-65.
1965 (e) Apeldoorn, Gemeentelijke Van Reekumgalerij, Portretten van Johan van der Keuken.
1967 (e) Hilversum, Goois Museum, Johan van der Keuken.
1973 (g) Amsterdam, Stedelijk museum, (GKf).
1978 (g) Amsterdam, Stedelijk museum, Fotografie in Nederland 1940-1975.
1980/1981 (e) Amsterdam, Stedelijk museum, Johan van der Keuken. Foto’s en films.
1982 (e) Amsterdam, De Melkweg, (tentoonstelling bij filmretrospectief).
1983 (g) Amsterdam, De Nederlandse Kunststichting, ‘Geen Commentaar’-fotografen als ooggetuigen van agressie en geweld (rondreizende tentoonstelling).
1983 (g) Alkmaar, Progressieve boekhandel Portaal, Vakantie. Twaalf fotografen en een keramiste.
1983 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, Kijken in de tijd (GKf).
1984 (e) Eindhoven, Galerie Pennings, Johan van der Keuken.
1984 (g) Enschede, Fotobiennale Enschede.
1985 (g) Amsterdam, Gemeentearchief, Amsterdam 1950-1959 20 fotografen.
1985 (e) Genève, Musée d’Art et d’Histoire, Herman Hertzberger: six architectures photographiées par Johan van der Keuken.
1986 (g) Amsterdam, Gebouw Stichting Makkom, A priori fotografie.
1986 (g) Amsterdam, Nieuwe Kerk, Het Fotoboek: 4 Nederlandse fotografen en Parijs (Ed van der Elsken, Nico Jesse, Johan van der Keuken en Cas Oorthuys), (Foto ’86).
1986 (g) Sittard, Kritzraedthuis, Nederlandse fotografen op reis.
1987 (e) Parijs, Centre Pompidou, (overzichtstentoonstelling i.k.v. Festival Cinema du Réel).
1988 (e) Utrecht, Centraal Museum, Johan van der Keuken foto’s 1953-1988.
1988 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, Geliefde personen (GKf).
1989 (g) Amsterdam, Cultureel centrum De Moor, De belangrijkste foto in 1988.
1989 (e) Groningen, Universiteit van Groningen USVA, (Fototentoonstelling en filmcyclus).
1989 (g) Heerlen, Stadsgalerij, Het poëtisch moment.
Films
1958 Paris a Paube.
1960 Een zondag.
1960-1963 Een stilte.
1962 Yrrah.
1962 Tajiri.
1962 Opland.
1962 Lucebert/dichter-schilder.
1963 De oude dame.
1964 Indische jongen.
1964 Blind kind.
1965 Beppie.
1965 Vier muren.
1965 In ‘t nest met de rest.
1966 Herman Slobbe/Blind kind II.
1967 Een film voor Lucebert.
1967 Big Ben/Ben Webster in Europe.
1968 De Tijd Geest.
1968 De poes.
1968 De straat is vrij.
1970 De snelheid: 40-70.
1970 Beauty.
1972 Dagboek.
1973 Het witte kasteel.
1973 Bert Schierbeek/De deur.
1973 De muur.
1973 Het leesplankje.
1973 Vietnam opera.
1974 De nieuwe ijstijd.
1974 Vakantie van de filmer.
1975 De Palestijnen.
1976 Voorjaar.
1977 Maarten en de bas.
1978 De platte jungle.
1979 Sandwytches.
1980 De meester en de reus, een musikale komedie.
1981 De weg naar het zuiden.
1982 De beeldenstorm.
1983 De tijd.
1984 Speelgoed.
1986 I love dollars.
1986 The unanswered question.
1988 Het oog boven de put.
Radio- en televisieprogramma’s
1955 Spiegel der Kunsten (VARA televisie).
1956 (8 januari) Cockpit (KRO radio).
1957 (26 oktober) Boekenwijsheid (VARA radio).
1960 (8 oktober) Multiplex (VARA radio).
Bronnen
Amsterdam, Johan van der Keuken, documentatie en mondelinge informatie.
Amterdam, Nederlands Filmmuseum, bibliotheek
Amsterdam, Stedelijk Museum, bibliotheek.
Leiden, Prentenkabinet, bibliotheek en documentatiebestand.
Collecties
Amsterdam, Gemeentearchief.
Amsterdam, Stedelijk Museum.
Den Haag, Rijksdienst Beeldende Kunst.
Leiden, Prentenkabinet van de Rijksuniversiteit.
Auteursrechten
De auteursrechten op het fotografisch oeuvre van Johan van der Keuken berusten bij Noshka van der Lely te Amsterdam.