Steef Zoetmulder
Hripsimé Visser
Extract
Steef Zoetmulder heeft steeds twee vormen van fotografie naast elkaar beoefend: publiciteits- en vrije fotografie. In technisch opzicht behoort hij tot de eerste generatie Nederlandse fotografen die de opvattingen van de Nieuwe Fotografie in praktijk heeft gebracht. Zijn visuele taal is echter niet zozeer zakelijk als wel subjectief te noemen. Uit zijn gehele oeuvre spreekt een voorkeur voor decoratieve, naar abstractie neigende beelden. Inhoudelijk en formeel is zijn werk gebaseerd op de opvattingen van een beweging als de Subjectieve Fotografie van Otto Steinert uit de jaren vijftig.
Biografie
|
1911 |
Stephanus Johannes Theodorus (Steef) Zoetmulder wordt op 10 september geboren te Schiedam. |
|
1926 |
Op zijn vijftiende verjaardag krijgt hij een klapcamera en een donkere kameruitrusting. Fotograferen wordt een door hem fanatiek beoefende hobby. |
|
1931 |
Hij voltooit zijn HBS-opleiding en wordt lid van de Rotterdamse Amateurfotografenvereniging (AFVR). Op discussiebijeenkomsten van deze vereniging maakt hij kennis met de opvattingen van de Nieuwe Fotografie. |
|
Hij geeft medeleden les in fototechniek. |
|
|
1933-’35 |
Na een administratieve opleiding bij Instituut Schoevers gevolgd te hebben, besluit Zoetmulder de cursus publiciteit aan de Rotterdamse Academie voor Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen te volgen. Tot zijn leraren behoren Jan Kamman en Gerrit Kiljan. |
|
Zoetmulder rondt de driejarige opleiding in twee jaar af. Zijn diploma krijgt hij, om administratieve redenen, pas een jaar later. |
|
|
1935 |
In december opent Zoetmulder zijn eerste studio als publiciteitsfotograaf aan de Rotterdamse Dijk in Schiedam. Daarnaast besteedt hij volop aandacht aan zijn vrije werk; hij krijgt regelmatig onderscheidingen en prijzen op wedstrijden van amateurfotografen. |
|
1936 |
Zijn studio trekt niet voldoende klanten om zakelijk succesvol te zijn. Zoetmulder heft de studio op en treedt in september in dienst bij het Haagse reclamebureau International Publicity Service. |
|
1937-‘43 |
Hij verkiest toch het risico van zelfstandigheid boven het keurslijf van een dienstverband en vestigt zich opnieuw als publiciteitsfotograaf. Hij richt een studio in aan de Schiedamseweg in Rotterdam, het foto- en reclamebureau STEZO, en krijgt opdrachten van bedrijven en particulieren. |
|
Op 31 maart 1943 vernielt een bombardement zijn studio en daarmee het grootste gedeelte van zijn fotoarchief. |
|
|
1943-‘45 |
Hij opent zijn derde studio aan de Avenue Concordia in Rotterdam. In de laatste oorlogsjaren is hij vooral werkzaam als portretfotograaf. |
|
1945-’51 |
Na de bevrijding richt hij zijn activiteiten weer zo veel mogelijk op de reclamefotografie. Met de wederopbouw komen ook de reclameopdrachten weer op gang. |
|
In 1947 trouwt hij met Milly Hagtingius. |
|
|
Dankzij zijn toenemend succes kan hij in 1951 een nieuwe studio openen aan de Voorschoterlaan in Rotterdam. |
|
|
1950-‘70 |
Zoetmulder wordt in 1950 kernlid van de NFK en blijft tot het ‘opgaan’ van de vereniging in de BFN in 1970 tot de actieve leden behoren. Hij zendt werk naar tal van tentoonstellingen en wedstrijden, zowel individueel als in groepsverband met de NFK. |
|
1951-’86 |
Voorschoterlaan nr. 108 is van nu af aan zijn woonhuis, waarin ook zijn studio gevestigd is. |
|
Tot zijn belangrijkste opdrachtgevers behoren aannemersmij Voormolen te Rotterdam, Volker Bouwmij in Rotterdam, diverse architectenbureaus, meubelfabriek Ouwenbroek in Vlaardingen, Reclamebureaus Nijgh en Van Ditmar, Bas en Van Haastrecht en Hoogstraten, Betonindustrie De Hoop in Terneuzen, Kemperbeton in IJsselmonde, Fa. Lenderink in Schiedam, de Nederlandse Dagbladunie, uitgeverij Gebr. Spanjersberg in Rotterdam. |
|
|
1960 |
Na het volgen van een Agfacolor cursus negatief /positief werkt Zoetmulder al naar gelang de behoefte van zijn opdrachtgevers zowel in kleur als in zwart/wit. |
|
1962-’66 |
Zoetmulder begeleidt een viertal leerlingen van de academie St. Joost in Breda gedurende een halfjaarlijkse stage in zijn studio. |
|
1968 |
Als rijksgecommitteerde woont hij eindexamens fotografie van de academie St. Joost in Breda bij. |
|
1978 |
Zoetmulder volgt enige cursussen schilderen en tekenen, o.a. aan de Vrije Academie in Rotterdam. Deze hobby wordt steeds belangrijker en op tentoonstellingen is zowel zijn fotografisch als zijn schilderkunstig werk te zien. |
|
1983-’86 |
Hij werkt aan een retrospectief van het beste werk uit zijn fotografisch oeuvre. Reclame-opdrachten nemen meer en meer een ondergeschikte positie in ten opzichte van zijn vrije werk, sinds 1983 voornamelijk bestaande uit met licht en glas gecomponeerde lichtgrafieken. In zijn studio richt hij wisselende tentoonstellingen in van eigen werk, die toegankelijk zijn voor publiek. |
|
2004 |
Steef Zoetmulder overlijdt op 4 september in zijn woonplaats Rotterdam. |
Beschouwing
Steef Zoetmulder zette in 1926 als vijftienjarige amateurfotograaf zijn eerste schreden op een pad dat zijn levensweg zou worden: de fotografie. Zoetmulder is ondanks zijn professionele fotografenloopbaan in wezen altijd een amateur gebleven, een liefhebber van de creatieve mogelijkheden van zijn medium, waarbij zijn aandacht zich met name richtte op vormen en structuren. Zijn beroepsmatige en vrije fotografie liggen zo in eikaars verlengde, dat het meer dan eens is voorgekomen dat opdrachtfoto’s op tentoonstellingsmuren prijkten en vrije foto’s in een reclameopdracht werden verwerkt.
De technieken van het fotograferen leerde Zoetmulder zichzelf. Hij wilde echter een professionele basis hebben om als fotograaf op voort te kunnen bouwen en volgde daarvoor een opleiding aan de afdeling publiciteit van de Rotterdamse Academie van Beeldende Kunsten en Technische Wetenschappen. De experimentele, nieuw-zakelijke benadering van de docenten Jan Kamman en Gerrit Kiljan sprak hem aan en werd uiteindelijk bepalend voor zijn ontwikkeling. Zoetmulder werkte zelf reeds in de geest van de nieuwe fotografische opvattingen; zijn onderwerpkeuze, standpunten, stofuitdrukking en materiaalgebruik wijzen daarop. Zijn foto van uien uit 1934 bijvoorbeeld werd door zijn docenten zeer gewaardeerd vanwege het moderne, zakelijke karakter van de opname.
Met zijn ruime ervaring op technisch gebied en zijn gerichte belangstelling voor het publiciteitsvak was Zoetmulder in staat de driejarige opleiding in twee jaar te voltooien. Hij studeerde bovendien af als ontwerper, maar hij is later slechts een enkele keer als zodanig werkzaam geweest.
Met een korte onderbreking van enige maanden als werknemer bij een Haags reclamebureau is Steef Zoetmulder altijd een zelfstandige publiciteitsfotograaf geweest. De start in zijn eerste studio verliep niet zo gunstig en daarom meende hij beter in loondienst te kunnen gaan werken. Dit lag hem echter niet en opnieuw begon hij voor zichzelf, nu met beter resultaat. Hij bouwde in de jaren vlak voor de oorlog een redelijke klantenkring op. Tot zijn eerste opdrachtgevers behoorden onder andere: Drukkerij Roelants in Schiedam, Fa. Tweka te Geldrop en diverse distilleerderijen in Schiedam. Na de oorlog bezorgde de opbloeiende economie hem in toenemende mate opdrachten vanuit de handel en industrie. Hij maakte foto’s voor folders, omslagen van tijdschriften, jubileumuitgaven, platenhoezen en kalenders voor velerlei bedrijven. Blijkens brieven van bedrijfsleidingen en particulieren die Zoetmulder bewaard heeft, werd hij zeer gewaardeerd om de inventieve en vakkundige wijze waarop hij de hem gestelde opdrachten uitvoerde.
Naast zijn beroepsmatige activiteiten vond en vindt Steef Zoetmulder steeds tijd voor het maken van vrij werk. Soms maakte hij op locaties waar hij opdrachten uitvoerde ook foto’s voor zichzelf; een treffende lichtval of compositie, een bijzondere vorm kon hij niet ‘ongezien’ laten. Soms leverde de natuur hem motieven, maar zijn studio was bij uitstek de omgeving waarin zijn creatieve werk tot stand kwam. Daar experimenteerde hij in vrije uren met stillevencomposities of – soms – met portretstudies.
In het oeuvre van Steef Zoetmulder treft men een breed scala van onderwerpen aan, zowel in het reclame- als in het vrije werk. Zoetmulder heeft een duidelijke voorliefde voor vorm: hoekige, ronde, harde en zachte vormen, afgezonderd in een detail of met elkaar gecombineerd. Architectuur en stillevens met vazen en glaswerk lenen zich bijzonder voor deze fotografie en komen dan ook veelvuldig in Zoetmulders fotografie voor. De mens neemt een opvallend ondergeschikte plaats in. Zelfs in zijn portretten lijkt de vorm het feitelijke onderwerp te zijn en niet zozeer de geportretteerde. In zijn meest recente werk is de aandacht voor vorm nog gesublimeerd; de laatste jaren maakt hij met licht en glas gecomponeerde lichtgrafieken. Het zijn vrijwel volledig abstracte werken die in hun lyrische vormtaal doen denken aan de op muziek geïnspireerde experimentele abstracte kunst van de jaren vijftig, waarin ook Pim van Os zijn inspiratiebron vond.
Van het vooroorlogse archief van Zoetmulder is vrijwel alles verloren gegaan in het bombardement van 31 maart 1943. Een goed beeld van zijn werk uit deze periode is daarom niet meer te krijgen. Het naoorlogse werk vertoont een tamelijk constant karakter.
Verschillende principes van de Nieuwe Fotografie blijven voortdurend een rol spelen: een scherpe, heldere druktechniek met exacte stofuitdrukking, het kikvorsperspectief en de diagonale lijn. De toepassing van deze stijlmiddelen is echter veel minder zakelijk dan in de jaren ’30 bedoeld was. De visuele helderheid die de Nieuwe Fotografie met deze stijlmiddelen nastreefde, heeft Zoetmulder ingeruild voor complexe, decoratieve beelden. Hij combineerde nadrukkelijk de effecten van lijnenspel, lichtval, suggestieve perspectiefwerking en de associatieve mogelijkheden van voorwerpen en materialen. Het zelfportret uit 1947 is een voorbeeld van een dergelijke complexe compositie, opgebouwd uit een veelheid van diagonalen, spiegelbeelden, solarisatie en wisselend perspectief.
Opvallend is ook de voorliefde die Zoetmulder altijd aan de dag heeft gelegd voor de fotomontage, ook in perioden dat deze techniek volledig uit de gratie was. In zijn visie biedt het geconstrueerde beeld dat de montage oplevert een veelheid van variatie- en combinatiemogelijkheden voor creatieve toepassing. Zoetmulders vrije werk is overwegend zwart-wit. Het gebonden werk uit de jaren zestig en zeventig bestaat grotendeels uit kleuropnamen, evenals zijn lichtgrafieken.
Technisch beheerst Zoetmulder zijn vak uitstekend. Steeds heeft hij in zijn werk gebruik gemaakt van de meest uiteenlopende mogelijkheden van (technische) camera’s, negatiefformaten en lenzen.
In artikelen en lezingen heeft Steef Zoetmulder zijn opvattingen en ideeën over fotografie meermalen verwoord. In een correspondentie met de redactie van het tijdschrift Cosmorama in november 1936 gaf hij zijn mening over het door Nico de Haas geschreven nummer over fotografie van 8 en Opbouw. Helder zette hij uiteen waarom hij de inhoud van het nummer relevant achtte, namelijk vanwege de opvatting dat de fotografie „een geheel eigen en onafhankelijk gebied (is) met een eigen vormgeving welke voortvloeit uit de mogelijkheden welke optiek en chemie ons geven”. Nadrukkelijk wees hij elke relatie met de schilderkunst, retouche en edeldrukprocédés af. Met betrekking tot de onderwerpkeuze van de fotograaf stelde hij zich minder extreem op dan Nico de Haas. Zoetmulder bracht de mening naar voren dat ook de fotograaf die zich niet uitsluitend met een realistische weergave van het leven bezighoudt, tot ‘zuiver fotografische’ prestaties in staat is. In een interview met Daan Helfferich in 1950 maakte Zoetmulder onderscheid tussen fotografie als documentatie van ‘het reeds aanwezige, het voor ons klaarliggende’, waarbij de enige creatieve ingreep van de fotograaf bestaat uit het kiezen van moment en standpunt, en de ‘zuiver creatieve fotografie’. Deze laatste vorm, waarbij het te fotograferen onderwerp opgebouwd, ‘gecomponeerd’ moet worden – hij doelt hierbij niet alleen op het stilleven, maar ook op het portret – geniet zijn voorkeur als ‘hogere’ vorm van fotografie. Eenzelfde trapsgewijze evaluatie van creativiteit in de fotografie is te vinden in de inleiding die Prof. Otto Steinert schreef bij de tentoonstelling Subjektive Fotografie in 1954- ’55. Het is de mening die ook veel andere leden van de NFK aanhingen. Deze geestverwantschap manifesteerde zich in een deelname van de NFK, waaronder Steef Zoetmulder, aan de eerste Subjektive Fotografie-tentoonstelling in 1951 in Saarbrücken.
Steef Zoetmulder heeft zijn sporen verdiend met doeltreffende publiciteitsfotografie, waarin hij respect voor de wensen van een opdrachtgever wist te combineren met een fantasievolle, vakkundige uitwerking van de opdracht. Consequent bouwde hij aan een oeuvre dat de kenmerken heeft van een regelmatig gebruik van associatieve, symbolische motieven en een decoratieve, soms complexe, tot in de finesses gecomponeerde vorm.
Zoetmulder is een overtuigd aanhanger en verdienstelijk vertegenwoordiger van de fotografische beweging die zich sinds het einde van de vorige eeuw inzet voor een artistieke waardering van de fotografie, door de verbeeldingskracht van de fotograaf te propageren als hogere creativiteit dan de al dan niet geëngageerde realiteitsweergave. Interessant is dat de subjectieve werkwijze die Zoetmulder altijd heeft aangehangen bij een aantal hedendaagse fotografen weer hoogtij viert. Dat is de reden dat de fotografie van Steef Zoetmulder nu weer opnieuw in de belangstelling staat.
Documentatie
Primaire bibliografie
Fotomontage I, in Kleinbeeldfoto 3 (april 1939) 1, p. 23-25 (met foto’s).
Fotomontage II, in Kleinbeeldfoto 3 (mei 1939) 2, p. 45-47 (met foto’s).
Typisch Kleinbeeld, in Kleinbeeldfoto 4 (sept. 1940) 6, p. 195-197 (met foto’s).
Fotografie als zelfstandige uitingsvorm, in Focus 24 (mei 1937) 11, p. 294-296.
‘Rollei’ bespiedt de kleuters, in Focus 28 (mei 1941) 11, p. 260, 261 (met foto’s).
Fotomontage, in Focus 35 (dec. 1950) 26, p. 553-555 (met foto’s).
Fotomontage I, in Foto 2 (1947) 2, p. 30-32 (met foto’s).
Fotomontage II, in Foto 2 (1947) 4, p. 66-69 (met foto’s).
Kunstzinnige fotografie, in Focus 33 (maart 1948) 6/7, p. 96.
Gedachten over Fotomontage, in Bedrijfsfotografie 24 (dec. 1948) 3, p. 41, 42.
De verhouding tussen kunst en techniek in de fotografie, in Bedrijfsfotografie 24 (jan. 1949) 4, p. 73, 74.
De verhouding tussen kunst en techniek in de fotografie, in Focus 34 (febr. 1949) 4, p. 73, 74 (met foto).
Wanneer is een foto goed, in Focus 34 (mei 1949) 10, p. 224, 225.
Kwaliteit = service = prijs, in Vakfotografie (1966) 4 p. 2.
Photographic abstractions, in Reflexions 4 (mei/juni 1985) 20, p. 8 (met foto).
foto’s in:
Focus 17 (1930) 24, p. 644.
Lux-de Camera 44 (1933) 1, p. 10.
Lux-de Camera 44 (1933) 3, p. 39.
Focus 20 (1933) 8, p. 244.
Focus 20 (1933) 14, p. 414.
Lux-de Camera 44 (1933) 17, p. 226.
Focus 20 (1933) 22, p. 648.
Photograms of the Year 1933, plaat XXXIV.
Photograms of the Year 1934-’35, plaat XLVI.
Bedrijfsfotografie 16 (9 febr. 1934) 3, p. 47.
Focus 21 (1934) 5, p. 121.
Focus 21 (1934) 7, p. 193.
Focus 21 (1934) 8, p. 225.
Focus 21 (1934) 9, p. 241.
Focus 21 (1934) 14, p. 377.
Focus 21 (1934) 19, p. 532.
Focus 21 (1934) 25, p. 703.
Bedrijfsfotografie 16 (28 dec. 1934) 26, p. 471, 473.
Focus 22 (1935) 6, p. 165.
Focus 22 (1935) 12, p. 354.
Focus 22 (1935) 22, p. 629.
Cosmorama 2 (1936) 1, p. 3.
Focus 23 (1936) 16, p. 469.
Cosmorama 2 (1936) 12, p. 155.
Bedrijfsfotografie 18 (7 febr. 1936) 3, p. 50.
Bedrijfsfotografie 19 (29 okt. 1937) 22, p. 409.
Het Veerwerk 5 (juli 1938) 7, p. 135.
Kleinbeeldfoto 4 (sept. 1940) 6, p. 175.
Kleinbeeldfoto 4 (okt. 1940) 7, p. 203.
Kleinbeeldfoto 4 (dec. 1940) 9, p. 26.
Focus 27 (1940) 19, p. 538.
Focus 27 (1940) 21, p. 585.
Bedrijfsfotografie 22 (6 sept. 1940) 18, p. 314.
A. Boer, Foto’s met inhoud, Bloemendaal (N.V. Focus) 1940, p. 41, 93.
Bedrijfsfotografie 23 (21 febr. 1941) 4, p. 56.
Bedrijfsfotografie 23 (7 maart 1941) 5, p. 74.
Bedrijfsfotografie 23 (21 maart 1941) 6, p. 88.
Focus 28 (1941) 6, p. 138.
Kleinbeeldfoto 4 (maart 1941) 12, p. 359 en omslag.
Kleinbeeldfoto 5 (april 1941) 1, p. 12, 19.
Focus 28 (1941) 10, p. 246.
Kleinbeeldfoto 5 (aug. 1941) 5, p. 134.
Het Fotografengilde 3 (september 1941) 9, p. 138.
Dr.Ir. J.A.M, van Liempt, Kunstlicht in de fotografie, Amsterdam (Meulenhoff & Co N.V.) 1942.
Focus 29 (1942) 2, p. 56.
Het Uurwerk 1 (febr. 1942) 4, omslag.
Kleinbeeldfoto 5 (maart 1942) 12, p. 330, 331.
Kleinbeeldfoto 6 (april 1942) 1, p. 16.
Het Uurwerk 1 (juni 1942) n , omslag.
Focus 29 (1942) 12, p. 227.
Kleinbeeldfoto 6 (sept. 1942) 6, p. 156.
Kleinbeeldfoto 6 (okt. 1942) 7, p. 182.
Nederlands Jaarboek voor Fotokunst 1942-’43, plaat XLV.
Kleinbeeldfoto 6 (maart 1943) 12, p. 313.
Vakfotografie 5 (april 1943) 2, omslag.
Advertentie Glasindustrie Pieterman, 1943.
J.G. Beernink, Compositieleer voor amateur- en vakfotografen, Bloemendaal (N.V.Focus) 1944, p. 136.
Juist nu reclame, spec. uitgave van de club van 40, Kerstmis 1945.
Nederlands Jaarboek voor Fotokunst 1944-’46, plaat XII.
J.G. Beernink, Compositieleer in de fotografie, Den Haag (Amalux N.V.), 1946, afb. 32, 114.
Focus 31 (1946) 6, p. 88.
Focus 31 (1946) 11, p. 157.
Focus 31 (1946) 13/14, p. 198.
John N. Gielis, Table Top Fotografie, Hengelo (H.L. Smit) 1947.
Minicam Photography 10 (febr. 1947) 5, p. 26, 28, 29, 33.
Foto 2 (1947) 3, p. 44.
Focus 32 (1947) 14, p. 217.
Focus 32 (1947) 16/17, p. 253, 260.
Nederlands Jaarboek voor Fotokunst 1947, plaat VI.
Nederlands Jaarboek voor Fotokunst 1948, p. 108.
Aug. Grégoire, Honderd Jaar Fotografie, Bloemendaal (N.V. Focus) 1948.
Foto 3 (1948) 8, p. 237.
Foto 3 (1948) 9, p. 270.
Foto 3 (1948) 10, p. 297.
Focus 33 (1948) 26, p. 508.
Bedrijfsfotografie 24 (dec. 1948) 3, p. 51-54.
Algemeen Handelsblad, 31 december 1948, oudejaarsbijvoegsel.
Bedrijfsfotografie 24 (jan. 1949) 4, p. 75-78.
Kalender Lemm & Co Suikerwerken Rotterdam 1949.
Focus 34 (1949) 4, p. 81-83.
Fotodienst 5 (juli/aug. 1949) 13, p. 9.
De Linie, 28 oktober 1949.
Focus 34 (1949) 11, p. 240.
Foto 4 (1949) 12, p. 421.
De Schiedamse Gemeenschap 2 (maart 1950) 1, omslag.
De Schiedamse Gemeenschap 2 (april 1950) 2, omslag.
Foto 5 (1950) 4, p. 126.
Foto 5 (1950) 11, p. 377, 379, 382.
Affiche Internationale Tentoonstelling Vakfotografie 1950, Eindhoven, Van Abbemuseum, 1950.
Focus 35 (1950) 26, p. 555.
Kalender Esso 1951.
Focus 37 (1952) 7, p. 139.
Focus 37 (1952) 16, p. 335, 337, 338.
Reclamewerk Dalco, Nederlandsche Fotografische Industrie, 1952.
De Schiedamse Gemeenschap 4 (maart 1952), Van Riebeecknummer, omslag.
Kalender Slavenburg en Huijser 1953.
Foto 8 (1953) 1, p. 50.
Edelmetaal, vakblad gewijd aan de belangen van de Edelmetaal en Handel, (december 1953) 12, omslag.
Focus 39 (1954) 9, omslag.
Hyfoama, verkoopboek banketbakkersprodukt Lenderink & Co 1955 (fotomontages).
De Maasbode, 13 oktober 1956, advertentie Veilig Verkeer.
Gedenkboek bij het honderdjarig bestaan van het r.k. parochiaal armenbestuur van Rotterdam, 1857-9, mei 1957.
Foto 14 (1959) 1, p. 12.
Kalenders Kemper Beton Rotterdam 1959, 1961, 1962.
De Mobil Koerier 7 (mei 1960) 3.
Anne H. Mulder, Gouda, stad van kaas, stroop en cultuur, Gouda (N.V. Drukkerij v.h. Koch & Knuttel) 1960.
Folder Strijk en Zet, uitgave Pieter Schoen Verf chemie, Zaandam, 2 (februari 1961) 3.
Individuele Reclame 2 (dec. 1962) 7, omslag.
Nieuwjaarskaart Drukkerij de Unie 1963.
Museumjournaal 9 (aug. 1963) 2, p. 58.
Individuele Reclame 2 (jan. 1963) 8, omslag.
Kalender Mobil 1963.
Kalender Schmid Shipstores 1964.
Folder Bekaert Draadprodukten 1965.
Folder Van Rijmenam Relatiegeschenken, 1965/66.
Vakfotografie (1966) 4, p. 3-18.
Folder Kan & Co 1966/67.
Zilverstad, Schoonhoven 1973.
Catalogus Schipperswerk, Maritiem Museum Prins Hendrik Rotterdam 1975, omslag.
Bouw 30 (1975) nrs. 11, 20, 21, 24, 25, 51, 52 (omslagen).
Bouw 31 (1976) nrs. 6, 10, 12, 24, 37, 42, 47 (omslagen).
Maatschappijbelangen, uitgave Ned. Mij voor Nijverheid en Handel, december 1976, 12, omslag.
Gedenkboek St. Lambertus, 100 jaar kerk, 1977 (foto’s en lay-out).
Bouw 32 (1977) nrs. 1, 21 (omslagen).
Folders Sarah Kay-artikelen, 1977, 1978.
Folder gebroeders Spanjersberg b.v. Rotterdam, 1977.
Bouw 33 (1978) nrs. 1, 3, 7 (omslagen).
Bouw 34 (1979) nrs. 3, 6, 8, 9, 12, 14 (omslagen).
Bouw 35 (1980) nrs. 3, 24 (omslagen).
Diverse reclamefolders, o.a.: Kampeerkaart, z.j.; Algemeen Dagblad, z.j.; Van Nelle Koffie, z.j.; Kemper Beton Rotterdam, z.j.; Maasland meubelen, z.j.; Niehuis & v.d. Berg’s Scheepsreparatiebedrijf N.V., z.j.; Personeelsadvertenties Van Nelle Rotterdam, z.j.; A. Jungerhans Serviesgoed, z.j.; Aanmeldingsformulier Centrale Discotheek Rotterdam, z.j.; American West Coast Import and Export Company Rotterdam-California, z.j.; Mobil Smeeroliën en Vetten, z.j.; Personeelsinformatie P.T.T., z.j.; Rijam kantoorartikelen, z.j.; Niehuis & v.d. Berg’s Scheepsreparatiebedrijf N.V. Rotterdam, z.j.; Tuborg Bitter Lemon, z.j.; Debating Club Rotterdam, z.j. Diverse platenhoezen Philips, z.j.
Secundaire bibliografie
C. de Jong, Fotografie als zelfstandige uitingsvorm (verslag voordracht Steef Zoetmulder), in Cosmorama 3 (april 1937) 4, p.64.
Dick Boer, De Bondstentoonstelling „Nieuwe Richtingen in de Fotografie”, in Focus 20 (1933) 22, p. 654.
Auteur onbekend, Bij de platen, in Focus 21 (1934) 8, p. 212.
A.B., De Jubileumtentoonstelling der Zwolsche A.F.V., in Focus 21 (1934) 19, p. 522.
Auteur onbekend, Uit de B.F. Donkere Kamer, Bij de platen, in Bedrijfsfotografie 16 (9 febr. I934) 3, p. 39.
Auteur onbekend, Uit de B.F. Donkere Kamer, De stillevens in dit nummer, in Bedrijsfotografie 16 (28 dec. 1934) 26, p. 467.
Auteur onbekend, Steef Zoetmulder, in La Revue Moderne Illustrée des Arts et de la Vie, oktober 1934; december 1935.
Auteur onbekend, Beknopte analyse der platen in dit nummer, in Focus 22 (1935) 6, p. 164.
Auteur onbekend, Salon International de la Photographie, Paris, in Les Artistes d’Aujourd’hui, nr. 11 (nov. 1935).
Auteur onbekend, Uit de B.F. Donkere Kamer, Bij de platen in dit nummer, in Bedrijfsfotografie 18 (7 febr. 1936) 3, p. 53.
Auteur onbekend, Uit de B.F. Donkere Kamer, Bij de platen in dit nummer, in Bedrijfsfotografie 19 (2g okt. 1937) 22, p. 401.
Auteur onbekend, Uitstekende Reclame, in Bedrijfsfotografie 20 (8 febr. 1938) 4, p. 64.
Auteur onbekend, In de Delftsche Poort, Fotokunst van Steef Zoetmulder, in Rotterdamsch Nieuwsblad 21 februari 1938.
Auteur onbekend, Beknopte analyse der platen in dit nummer, in Focus 27 (1940) 19, p. 530.
Auteur onbekend, Beknopte analyse der platen in dit nummer, in Focus 27 (1940) 21, p. 582.
Auteur onbekend, Uit de B.F. Donkere Kamer, Bij de platen in dit nummer, in Bedrijfsfotografie 22 (6 sept. 1940) 18, p. 307.
Auteur Onbekend, Uit de B.F. Donkere Kamer, Bij de platen in dit nummer, in Bedrijfsfotografie 23 (21 febr. 1941) 4, p. 50.
Auteur onbekend, Uit de B.F. Donkere Kamer, Bij de platen in dit nummer, in Bedrijfsfotografie 23 (7 maart 1941) 5, p. 66.
Auteur onbekend, Uit de B.F. Donkere Kamer, Bij de platen in dit nummer, in Bedrijfsfotografie 23 (21 maart 1941) 6, p. 81.
Auteur onbekend, Bij de Foto’s, in Kleinbeeldfoto 5 (april 1941) I, p. 21.
Auteur onbekend, De foto als wandversiering, een tentoonstelling van Steef Zoetmulder, in de Schiedamsche Courant 12 april 1941.
Auteur onbekend, Bij de Foto’s, in Kleinbeeldfoto 5 (maart 1942) 12, p. 333.
Auteur onbekend, Bij de Foto’s, in Kleinbeeldfoto 6 (april 1942) 1, p. 17.
Auteur onbekend. Bij de Foto’s, in Kleinbeeldfoto 6 (sept. 1942) 6, p. 157.
Auteur onbekend, Bij de Foto’s, in Kleinbeeldfoto 6 (okt. 1942) 7, p. 185.
Auteur onbekend, Opening tentoonstelling ‘Schiedam voor de lens’, in Schiedamsche Courant 15 maart 1943.
Auteur onbekend, 37th London Salon of Photography, in Amateur Photographer 2 oktober 1946.
Daan Helfferich, Het werk en de opvatting van Steef Zoetmulder N.F.K., in Foto 5 (1950) 11, p. 376-383 (met foto’s).
Auteur onbekend, Steef Zoetmulder, Fotomontage (verslag voordracht Steef Zoetmulder), in Focus 36 (1951) 3, p. 68.
Auteur onbekend, Zomerse foto’s in hartje winter, in Rotterdamsch Parool 21 januari 1961.
Martien Coppens, Steef Zoetmulder, in Vakfotografie nr. 4 (1966) p. 1.
Els Barents (red.), Fotografie in Nederland 1940-1975, Den Haag (Staatsuitgeverij) 1978 (supplement).
Flip Bool en Kees Broos (red.), Fotografie in Nederland 1920-1940, Den Haag (Staatsuitgeverij) 1979.
Auteur onbekend, Van fotografie naar schilderen, in Rotterdams Nieuwsblad 5 januari 1983.
Auteur onbekend, Steef Zoetmulder, ‘Een kar vol nonnen toeval?’, in De Ster van Kralingen 2 (jan. 1986) 4, p. 4-5.
Hripsimé Visser, Steef Zoetmulder, in Catalogus Foto ’86 Amsterdam, Den Haag (Staatsuitgeverij) 1986, p. 74 (met foto’s).
Arnoud van Soest, Foto ’86 overspoelt Amsterdam met foto’s, in Amsterdams Stadsblad 21/22 mei 1986.
Lidmaatschappen
AFVR, 1930 tot 1970.
BFN, 1938 tot heden.
NFK, 1950 tot 1970.
Onderscheidingen
1934 Eerste prijs Wedstrijd Vrij Ontwerp, AFVR.
1934 Tweede prijs Wedstrijd Winter, AFVR.
1940 Erediploma Meesterklasse, Prijsvraag Vrije Onderwerpen Fotoblad Focus, Bloemendaal.
1941 Zilveren plaquette (Tweede prijs) Prijsvraag Fotoblad Focus, Bloemendaal.
1945 Zilveren medaille (Eerste prijs) vakklasse, Wedstrijd Vrije Onderwerpen AFVR.
1945 Zilveren plaquette (Eerste prijs) vakklasse, Wedstrijd Portretwerk AFVR.
1946 Vergulde Daguerre-plaquette (Eerste prijs) Fotoblad Foto.
1947 Diploma klasse vakfotografen, 7e Nationale Bondssalon t.g.v. het Zilveren Bondsjubilé, 1922-’47 van de AAFV.
1947 Diploma, ge Amsterdamse Kerstsalon van de AAFV.
1947 Vergulde plaquette, Zilveren plaquette (Eerste prijs) vakklasse, Prijsvraag Vrije Onderwerpen Fotoblad Focus, Bloemendaal (jan. en juni).
1947 Zilveren plaquette, 7de Nationale Bondssalon, AAFV.
1947 Vergulde medaille, 7de Nationale Bondssalon, BNAFV.
1948 Diploma Jubileumwedstrijd ‘Amsterdam’, AAFV.
1948 Zilveren Daguerre-plaquette (Eerste prijs) klasse vakfotografen, wedstrijd ‘Oranjefeest’ Fotoblad Foto.
1948 Vergulde medaille (Eerste prijs) klasse vakfotografen, Kerstwedstrijd der AFVR.
1948 Zilveren plaquette (Eerste prijs) vakklasse, prijsvraag Stillevens bij Kunstlicht Fotoblad Focus, Bloemendaal.
1948 Vergulde Kon. Wilhelmina medaille (Tweede prijs) vakklasse, Jubileumwedstrijd Fotoblad Focus, Bloemendaal.
1948 Derde prijs wedstrijd Vrije Onderwerpen Fotoblad Foto.
1948 Kristallen Bokaal (Eerste prijs) vakklasse, fotowestrijd ‘Licht en Kristal Leerdam.
1949 Vergulde plaquette (Eerste prijs) klasse vakfotografen, Kersttentoonstelling der AFVR.
1949 Tweede prijs klasse vakfotografen, westrijd Vrije Onderwerpen Fotoblad Foto.
1949 Diploma 11e Internationale Kerstsalon AAFV.
1950 Derde prijs vakklasse Kerstwedstrijd AFVR.
1951 Diploma Photowettbewerb der Camera
1950, Luzern.
1953 Diploma 15e Internationale Kerstsalon der AAFV.
1956 Zilveren Daguerre-plaquette (Tweede prijs) Tentoonstelling ‘Franse Week’, Groningen.
1960 Certificaat t.g.v. foto-expositie ‘Zie Gods Schepping’, Floriade Rotterdam.
1961 Vergulde plaquette, 20ste Focussalon, Amsterdam.
1962 Vergulde plaquette, Master Competition, Stockholm.
1967 Tweede prijs Advertentiewedstrijd Revue der Reclame.
1978 Oorkonde Nationale Fototentoonstelling BNAFV.
Tentoonstellingen
1932 (g) Amsterdam, RAI, Klank en Beeld.
1932 (g) Rotterdam, Kersttentoonstelling AFVR.
1932 (s) Londen, London Salon of Photography.
1933 (g) Amsterdam, Gebouw I.O.O.F., Aan den Arbeid (AAFV).
1933 (g) Amsterdam, Gebouw I.O.O.F., Nieuwe Wegen in de Fotografie (BNAFV).
1933 (g) Leicester, Tenth Midland Salon of Photography.
1933 (g) Londen, London Salon of Photography.
1934 (g) Rotterdam, Kersttentoonstelling van de AFVR.
1934 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 1e Nationale Kerstsalon.
1934 (g) Brussel, Salon International d’Art Photographique.
1934 (g) Zwolle, Jubileumtentoonstelling der AFVZ.
1934 (g) Londen, London Salon of Photography.
1935 (g) Antwerpen, Brussel, Gent, Luik, Verviers, reizende tentoonstelling.
1935 (g) Parijs, joéme Salon International d’Art Photographique.
1935 (g) Pretoria, Johannesburg, The Fourth South African Salon of International Photography.
1935 (g) Londen, London salon of Photography.
1936 (g) New York, The Photographers Association of America.
1936 (g) Londen, London Salon of Photography.
1936 (g) Rotterdam, Kerstsalon der AFVR.
1936 (g) Durban, City Art Gallery.
1936 (g) Rotterdam, Studio 32.
1936 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 3e Nationale Kerstsalon.
1936 (g) Düsseldorf, Film und Foto.
1937 (g) Amsterdam, Gouden Fotoschouw (NAFV).
1938 (e) Rotterdam, Delftsche Poort.
1939 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae/Den Haag, Gemeentemuseum, Kleinbeeld ’39.
1939 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 5e Nationale Kerstsalon.
1940 (g) Rotterdam, Kerstsalon der AFVR.
1940 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 6e Nationale Kerstsalon.
1941 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, Kleinbeeld ’41.
1941 (g) Rotterdam, Tentoonstelling AFVR.
1942 (g) Rotterdam, Tentoonstelling AFVR.
1943 (e) Schiedam, Stedelijk Museum, Schiedam voor de lens.
1945 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 8e Nationale Kerstsalon.
1945 (g) Rotterdam, Tentoonstelling AFVR.
1946 (g) Londen, London Salon of Photography.
1947 (s) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 9e Nationale Kerstsalon.
1948 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 10e Nationale Kerstsalon.
1949 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 11e Nationale Kerstsalon.
1949 (g) Hilversum, Hof van Holland, 25 jaar H.A.T.C.
1950 (g) Eindhoven, Van Abbe Museum, Het nieuwe gezicht in de fotografie.
1951 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 13e Nationale Kerstsalon.
1951 (g) Saarbrücken, Schule für Kunst und Handwerk, Subjektive Fotografie 1.
1951 (g) Den Haag, Pulchristudio, NFK.
1952 (g) Den Haag, Gemeentemuseum, Fotoschouw ’52.
1952 (g) Amsterdam, Film en Foto (voor Dalco).
1952 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 14e Nationale Kerstsalon.
1953 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 15e Nationale Kerstsalon.
1954 (g) Goslar, Bildausstellung Europaischer Berufsphotographen.
1954 (g) Utrecht, Jaarbeurs.
1955 (g) Rotterdam, E 55.
1956 (g) Leiden, Prentenkabinet, NFK.
1956 (g) Den Haag, Pulchri-Studio, NFK.
1956 (g) Groningen, Kunsthistorisch Instituut, Nederland ziet Frankrijk.
1956 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 18e Nationale Kerstsalon.
1957 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 19e Nationale Kerstsalon.
1958 (g) Haarlem, Vishal, Benelux Fotosalon.
1959 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 21e Nationale Kerstsalon.
1960 (g) Glasgow, Royal Photographk Society.
1960 (g) Londen, Royal Photographk Society.
1960 (g) Amsterdam, Arti et Amicitiae, 22e Nationale Kerstsalon.
1961 (g) Haarlem, 20e Internationale Focussalon.
1962 (g) Stockholm, Mastercompetition.
1964 (g) Hilversum, Tentoonstelling HAFV.
1969 (g) Eindhoven, Fotomundi.
1972 (g) Eindhoven, Fotomundi.
1975 (g) Eindhoven, Fotomundi.
1978 (g) Amsterdam, Stedelijk Museum, Fotografie in Nederland 1940-’75.
1979 (g) Den Haag, Gemeentemuseum, Foto 20-40.
1982 (e) Rotterdam, Galerie 108.
1984 (e) Rotterdam, filialen Gemeentebibliotheek.
1985 (g) Amsterdam, Canon Photo Gallery, Photographic A bstractions.
1985 (e) Rotterdam, Galerie 108, Recente Foto-abstracties.
1986 (g) Amsterdam, Nieuwe Kerk, Foto ’86.
Bronnen
Steef Zoetmulder, documentatie en mondelinge informatie.
Leiden, Prentenkabinet, bibliotheek en documentatiebestand.
Collecties
Leiden, Prentenkabinet van de Rijksuniversiteit.
Rotterdam, Nederlands Fotomuseum.
Auteursrechten
De auteursrechten op het fotografisch oeuvre van Steef Zoetmulder zijn in het beheer van het Nederlands Fotomuseum te Rotterdam.